Đó là một bí ẩn trong sự kiện Mỹ tấn công Syria bằng tên lửa Tomahawk rạng sáng 7-4. Cho tới nay, Lầu Năm Góc (Bộ Quốc phòng Mỹ) không bình luận gì về thông tin của Bộ Quốc phòng Nga, rằng chỉ có 23 quả Tomahawk đến đích, những quả còn lại không biết bay ngả nào.
Bị chặn bằng EW
Có 2 giả thuyết giải thích sự mất tích bí ẩn này.
Thứ nhất, tên lửa gặp trục trặc kỹ thuật. Thế nhưng, giả thuyết này sớm bị các chuyên gia vũ khí bác bỏ.
Tomahawk mà 2 chiến hạm Mỹ dùng để tấn công Syria được sản xuất năm 2014 chứ không phải hàng tồn kho lâu năm. Độ chính xác và tin cậy là 2 ưu điểm làm nên tiếng tăm của nó. Vũ khí này rất tối tân, có thể hỏng 1-2 quả (Mỹ thật ra phóng đi 60 quả Tomahawk, trong đó 1 quả bị lép) nhưng có đến 61% đi lạc đường là rất bất thường. Không có dấu hiệu nào cho thấy nó bỗng dưng trở chứng giữa đường, trừ phi bị tác động từ bên ngoài.
Đó là trường hợp nó bị tổ hợp tên lửa S-300 hoặc S-400 đánh chặn. Khả năng này rất ít vì không có chứng cớ hay báo cáo nào. Nga sẽ không dại gì dùng các giàn tên lửa phòng không S-300 hoặc S-400 bảo vệ căn cứ quân sự của mình ở Syria để bắn hạ Tomahawk. Lý do khá dễ hiểu: Nga đã ký kết với Mỹ một bản ghi nhớ, theo đó, Nga sẽ không đánh chặn (bằng tên lửa phòng không hoặc máy bay) các phương tiện bay có người hoặc không có người của Mỹ trên không phận Syria. Ngược lại, Mỹ cũng cam kết tương tự. Nga chỉ xé cam kết này sau khi Mỹ tấn công Syria.
Như vậy, chỉ còn khả năng duy nhất là các quả Tomahawk bị tổ hợp tác chiến điện tử (EW) của ai đó làm “loạn trí”, đánh nhầm mục tiêu hoặc tự đâm đầu xuống biển. “Ai đó” không phải là Syria mà chỉ có thể là Nga.
Trước khi tấn công Syria, Mỹ đã thông báo cho Nga biết qua kênh liên lạc quân sự (chứ không phải kênh ngoại giao như thông tin ban đầu) thiết lập từ năm 2015. Thời gian báo trước là 2 giờ (có nguồn tin nói 20 phút) nên quân đội Nga có thời gian triển khai các tổ hợp EW để phá đám.
Tất nhiên, Nga phủ nhận hoàn toàn khả năng nêu trên. Ngày 10-4, thượng nghị sĩ Viktor Ozerov, Chủ nhiệm Ủy ban An ninh và Quốc phòng Duma (Thượng viện) quốc gia Nga, tuyên bố với hãng thông tấn Interfax rằng Nga không hề can thiệp trong vụ Tomahawk và trong tương lai cũng sẽ không làm như vậy cho dù Mỹ mở những cuộc không kích mới.
“Quân đội chúng tôi (ở Syria) chỉ chống lại chủ nghĩa khủng bố chứ không chống lại các mối đe dọa từ bên ngoài. Đó không phải là nhiệm vụ của chúng tôi” - thượng nghị sĩ Ozerov nhấn mạnh. Tuy nhiên, ông có nói thòng một câu: Quân đội Syria có quyền bắn hạ tên lửa nhắm vào họ.
Quấy nhiễu tín hiệu
TS Theodore Karasik là nhà chính trị học cấp cao từng công tác ở Nhóm An ninh và Chính sách quốc tế thuộc RAND - công ty tư vấn về chính sách toàn cầu của quân đội Mỹ. Chuyên gia địa chính trị Mỹ này từng nghiên cứu cả chục năm về Trung Đông.
Trong bài trả lời phỏng vấn độc quyền do nhà báo Jonathan Roth thực hiện đăng trên trang mạng RiskHedge ngày 22-4 về cuộc tấn công Syria bằng Tomahawk, TS Karasik nhận định rằng những quả tên lửa “không biết bay ngả nào” có nhiều khả năng bị Nga đánh chặn, vô hiệu hóa trước khi đến đích.
TS Karasik tin như vậy sau khi phân tích các nguồn tin tình báo ở Washington, Moscow và vùng Vịnh. Các nguồn tin này đều thống nhất ở một điểm: Nga đã can thiệp vào hành trình tên lửa Tomahawk. Bằng cách nào thì cả Mỹ lẫn Nga đều giữ bí mật vì không muốn làm đổ vỡ quan hệ ngoại giao vốn đã căng như dây đàn và rơi xuống điểm thấp nhất kể từ khi kết thúc Chiến tranh lạnh (1991).
Theo TS Karasik, do được Mỹ thông báo trước, có thể Nga dùng tổ hợp tên lửa S-300 hoặc S-400 bắn hạ Tomahawk hoặc tổ hợp EW quấy nhiễu tín hiệu khiến quá nửa số tên lửa Mỹ đánh trật mục tiêu. Ông thiên về khả năng tác chiến điện tử nhiều hơn.
“Nếu giả thuyết này (chiến tranh điện tử) đúng với sự thật thì đây là lần đầu tiên Mỹ đụng độ trực tiếp với Nga về mặt kỹ thuật. Điều này rất quan trọng. Trong tương lai, Mỹ - Nga có thể đụng độ trên toàn bộ chiến trường Syria, không chỉ về kỹ thuật” - TS Karasik kết luận.
Nhận định này hoàn toàn có cơ sở vì sau khi Mỹ tấn công sân bay al-Shayrat, Syria đã điều các chiến đấu cơ của mình đến căn cứ không quân của Nga ở Hmeimim. Nếu Mỹ tiếp tục tấn công lực lượng không quân Syria tại Hmeimim đồng nghĩa với tấn công Nga thì Moscow sẽ không khoanh tay đứng nhìn.
Krasuha-4: Khắc tinh của Tomahawk
Nếu quả thật các quả Tomahawk đi lạc do bị can thiệp bằng sóng điện từ (hệ thống GPS bị vô hiệu hóa) thì thủ phạm không ai khác là tổ hợp tác chiến điện tử Krasuha-4 của Nga hiện có mặt ở Syria. Tên đầy đủ của nó là tổ hợp trinh sát gây nhiễu mặt đất phạm vi rộng IRL257 Krasuha-4. Nó được bố trí ở căn cứ không quân Nga Hmeimim hơn năm nay với số lượng không rõ bao nhiêu. Krasuha-4 là vũ khí điện tử tối tân nhất của Nga, từng chạm trán máy bay trinh sát radar Mỹ AWACS và chứng tỏ được khả năng đáng sợ của nó.
Krasuha-4 được thiết kế để bảo vệ các mục tiêu tĩnh trước radar của các loại máy bay trinh sát địch như E-8C, máy bay không người lái Global Hawk, Predator… Nó có khả năng phát hiện, theo dõi các mục tiêu trên không, tạo nhiễu điện từ cực mạnh để làm rối loạn các hệ thống tác chiến của đối phương. Tầm hoạt động của nó trong vòng bán kính 300 km được cho là rất hữu hiệu không kém các hệ thống gây nhiễu DRFM và DIRCM của NATO.
Trong trường hợp cụ thể này, nó còn khiến tiếng tăm của Tomahawk - từng được mô tả là “quái vật trên không” phô trương sức mạnh khủng khiếp trong cuộc chiến vùng Vịnh năm 1991 - trở thành phù phiếm.
(*) Xem Báo Người Lao Động từ số ra ngày 27-4
Kỳ tới: Dương Đông kích Tây
và quét mã QR
Bình luận (0)