Giấc mơ hạt nhân của IS

Nhiều chuyên gia chống khủng bố phương Tây tỏ ra ngờ vực về tuyên bố của IS. Thế nhưng, một cuộc điều tra của hãng thông tấn AP (Mỹ) công bố ngày 7-10 vừa qua cho thấy IS không hề nói lấy được.

Tổ chức này từng đề cập khả năng sở hữu vũ khí hạt nhân từ Pakistan, một nước có lịch sử chế tạo bom hạt nhân rối rắm và phức tạp. Giờ đây, IS còn có thể mua vật liệu chế tạo vũ khí hạt nhân từ một nguồn cung cấp khác. Đó là Moldova, một nước nhỏ ở Đông Âu.

Ưu tiên cho khách hàng IS

Kể từ ngày Liên Xô sụp đổ cách đây 1/4 thế kỷ, số phận kho vũ khí hạt nhân của khối Đông Âu là một cơn ác mộng đối với các chuyên gia quân sự phương Tây. Việc quản lý lỏng lẻo kho vũ khí hủy diệt hàng loạt ở các nước Đông Âu trước đây bởi nhiều lý do đã cho ra đời chợ đen vật liệu hạt nhân khá phong phú do các băng nhóm tội phạm có tổ chức, đặc biệt là mafia Nga, điều hành.

Constantin Malik được Tổng thống Moldova Nicolae Timofti khen thưởng ngày 31-5-2015 nhưng sau đó,

do đấu đá nội bộ, đơn vị của ông bị giải tán Ảnh: AP

Cơn ác mộng nêu trên không hề viển vông mà rất gần với thực tế. Ít ra, cuộc điều tra của AP đã chỉ rõ điều đó. Trong 5 năm qua, FBI (Cục Điều tra Liên bang Mỹ) phối hợp với một nhóm cảnh sát chống buôn lậu Moldova đã phá vỡ 4 âm mưu bán vật liệu phóng xạ có thể chế tạo bom hạt nhân hoặc “bom bẩn”. Những âm mưu này đều thực hiện qua trung gian (cò hạt nhân) chứ những tên cầm đầu ít khi chường mặt ra ánh sáng.

Điều đáng nói trong hồ sơ điều tra của AP - bao gồm băng ghi âm, băng ghi hình, hình ảnh tang vật là vật liệu phóng xạ, những cuộc phỏng vấn nhân chứng - là các tổ chức tội phạm đang săn tìm khách hàng có lập trường chính trị chống phương Tây, đặc biệt chống Mỹ, chẳng hạn IS.

Một cuộc giao dịch giữa “cò hạt nhân” và người mua là một đặc vụ cảnh sát Moldova đóng vai đại diện IS đã diễn ra y như trong phim Hollywood hồi đầu năm nay. Địa điểm gặp gỡ là sân thượng vũ trường Cocos Prive ở Chisinau, thủ đô Moldova. Cuộc giao dịch liên quan đến mua bán chất phóng xạ cesium-137 có thể chế tạo “bom bẩn” với giá trị lên đến 2,5 triệu euro (1 euro  = 25.356 đồng).

“Cò hạt nhân” Valentin Grossu nói với khách hàng: “Tôi muốn bán cho người Hồi giáo vì họ sẽ đánh bom người Mỹ. Một quả “bom bẩn” chắc chắn sẽ là vũ khí hoàn hảo cho IS”. Trước cuộc gặp, Grossu đã cẩn thận kiểm tra người mua qua 20 lần gặp gỡ tại nhiều địa điểm khác nhau.

Theo lời Grossu, chủ nguồn hàng cesium-137 là một đặc vụ tình báo FSB của Liên bang Nga đã về hưu. Gã này nổi tiếng đa nghi và hung bạo. Nếu làm gã nghi ngờ điều gì thì “2 đứa mình sẽ bị bắt đứng úp mặt vào tường và bị bắn chết lập tức”. Grossu còn nhấn mạnh: “Nguồn hàng rất dồi dào. Ông chủ tôi chỉ muốn bán cho IS vì bọn này có nhiều tiền và biết làm gì với cesium-137”.

Ngày giao hàng được xác định là hôm 19-2. Grossu và 2 đồng phạm sập bẫy cảnh sát Moldova. Song, ông chủ cung cấp cesium-137 đã kịp biến mất trong sự tiếc nuối của FBI.

Người hùng Moldova

Constantin Malik - 37 tuổi, cựu nhân viên điều tra cảnh sát Chisinau, Moldova - được coi là người hùng trong cuộc điều tra của AP. Trước khi đơn vị chống buôn lậu đồng euro giả của ông hợp tác với FBI năm 2010 trong khuôn khổ chương trình đào tạo cảnh sát Moldova chống buôn lậu vật liệu phóng xạ của Mỹ, Malik hoàn toàn mù mờ về thị trường đen vật liệu hạt nhân.

Trong 4 vụ ngăn chặn âm mưu bán vật liệu phóng xạ có thể chế tạo “bom bẩn” và cả bom nguyên tử, Malik đều có mặt. Vụ đầu tiên kết thúc ngày 20-8-2010. Tang vật là một ống kim loại chịu áp suất cao chứa urnium nghèo, tình nghi ăn cắp từ lò phản ứng hạt nhân Chernobyl ở Ukraine.

Trong vụ thứ hai, Teodor Chetrus, từng làm cho KGB (tình báo Liên Xô), rao bán uranium làm giàu có thể chế tạo bom nguyên tử với điều kiện chỉ bán cho khách hàng Trung Đông. Tay cò này là một người có học, ăn mặc lịch sự, sống ở vùng biên giới Moldova - Ukraine, rất ghét Mỹ vì cho rằng Washington là kẻ gây ra thảm cảnh chiến tranh tại Trung Đông.

Người của Malik tiếp xúc nhiều lần với Chetrus qua điện thoại và ngay tại trang trại của y. Mỗi lần như vậy, những cuộc điện đàm đều bị ghi âm và người của Malik mặc áo đặc biệt cài máy ghi âm nhỏ ngay trong sợi vải. Trong khi đó, Malik đóng vai dân nhập cư bán dạo trái cây canh chừng nhà Chetrus.

Là người từng trải, giảo quyệt, Chetrus yêu cầu người của Malik phải chứng minh rằng họ không phải là “cớm chìm”.  Sau khi xác minh, Chetrus nói ông chủ chỉ đồng ý bán uranium từng đợt, từ ít đến nhiều, hòng tránh trường hợp bị gài.

Lần đầu, Chetrus đồng ý giao 10 g uranium với giá 320.000 euro. Nếu khách hàng hài lòng, mỗi tuần y sẽ giao tiếp 1 kg với giá 32 triệu euro cho tới khi nào họ bảo thôi. Năm kg uranium loại này đủ để chế tạo một quả bom nguyên tử có sức hủy diệt bằng quả bom Mỹ thả xuống TP Hiroshima - Nhật Bản ngày 6-8-1945.

Chetrus đã bị bắt khi giao hàng đợt đầu nhưng chủ của y là “đại tá” Alexandr Agheenco - người mang 2 quốc tịch Nga và Ukraine, sống ở nước Cộng hòa Trans - Dniester ly khai của Moldova - kịp chạy thoát.

Cả 4 vụ nêu trên, theo AP, chỉ là phần ngọn của một tảng băng khổng lồ.

Kỳ tới: Kế hoạch “Sóng thần hạt nhân”