Hậu trường phiên xử Bạc Hy Lai

Do tính chất vụ án nhạy cảm về mặt chính trị (trước khi thất sủng, Ủy viên Bộ Chính trị Bạc Hy Lai được đồn đoán sẽ vào Ban Thường vụ Bộ Chính trị), thời điểm xử án chỉ được công bố trước 3 ngày, theo Tân Hoa Xã, có thể vào cuối tháng 8 này. Một nguồn tin khác cho biết phiên tòa sẽ diễn ra vào tuần tới.

Bạc Hy Lai và vợ - bà Cốc Khai Lai Ảnh: Reuters

Không muốn đối mặt vợ

Hiện nay, vẫn có nhiều bí ẩn xung quanh phiên tòa sắp tới. Ông Bạc bị xử vì can tội lạm quyền, tham ô và tham nhũng. Không biết bà Cốc Khai Lai, vợ ông Bạc, có mặt tại tòa để làm chứng hay không. Theo thân nhân gia đình ông Bạc, Cốc phu nhân là nhân chứng then chốt ảnh hưởng lớn đến bản án dành cho ông Bạc. Bà sẽ làm chứng cho ít nhất 2 trong 3 tội danh của ông. Tháng 8 năm ngoái, bà Cốc bị kết án tử hình nhưng được hoãn thi thành án về tội hạ độc giết doanh nhân người Anh đồng thời cũng là người tình của bà - ông Neil Heywood.

Điều đáng nói là tại phiên tòa xử tội giết người của bà Cốc, chính trị gia họ Bạc không có mặt để làm chứng. Cho nên, khi được biết bà Cốc sẽ được mời đến cung cấp chứng cứ chống lại chồng, ông Bạc đã phản đối kịch liệt. Ông dọa sẽ làm gián đoạn thủ tục tố tụng và đâm đơn ly dị nếu bà Cốc xuất hiện trước tòa hoặc làm chứng qua băng video. Ông cho biết trước nay chưa muốn ly dị vì lợi ích của Bạc Qua Qua, con trai duy nhất của ông và bà Cốc Khai Lai, nhưng giờ đây, ông sẽ yêu cầu ly hôn nếu bà Cốc có mặt tại tòa.

Luật sư của ông Bạc Hy Lai cho biết bị cáo chỉ chấp nhận lời khai bằng văn bản của bà Cốc Khai Lai. Lý do khá đơn giản: Ông Bạc muốn tránh cảnh đối mặt dễ làm mất mặt nhau và đôi co dẫn đến những chuyện không hay. Làm chứng bằng văn bản sẽ giúp luật sư bị đơn và công tố viên đạt những thỏa thuận trước khi phiên tòa diễn ra.

Kể từ ngày số phận bà Cốc đã được định đoạt, người ta hy vọng bà sẽ cung cấp những thông tin bất lợi cho ông Bạc. Thế nhưng, theo nhiều chuyên gia am hiểu hệ thống luật pháp Trung Quốc, vai trò của bà Cốc trong vụ án ông Bạc chưa có gì rõ ràng.

Theo luật pháp Trung Quốc hiện hành, Tòa án Tế Nam không thể ép buộc bà Cốc Khai Lai làm chứng chống lại chồng nhưng bà phải lựa chọn 1 trong 2 cách: Làm chứng bằng văn bản hay xuất hiện tại tòa. Đổi lại, chính quyền bảo đảm sẽ không đụng tới con trai bà là Bạc Qua Qua hiện đang sống ở Mỹ và một số thỏa thuận khác.

Bạc Qua Qua (giữa) tại Mỹ Ảnh: China Daily

Nội bộ rối ren

Nguồn tin từ giới luật sư bào chữa ông Bạc Hy Lai cho biết nội bộ gia đình ông Bạc không thống nhất về cách đối phó những cáo buộc đối với ông Bạc. Gia đình ông Bạc có 6 anh chị em, ai cũng nói “tôi đã mướn được luật sư giỏi nhất”. Trong số này lại có vài người hận thù ra mặt gia đình bà Cốc Khai Lai. Người chống lại bà Cốc gay gắt nhất trong nhiều năm qua là chị cả của ông Bạc. Theo bà này, ông Bạc không nên nhận bất cứ tội danh nào. Bà có mướn 1 luật sư riêng bào chữa cho ông Bạc nhưng không được tòa chấp thuận.

Cả 2 gia đình ông Bạc và bà Cốc đều là thành phần ưu tú của Đảng Cộng sản Trung Quốc. Tranh chấp giữa 2 gia đình càng làm cho vụ án thêm phức tạp trong khi chính quyền muốn xử lý nhanh vụ án vốn đang thu hút mạnh mẽ dư luận quốc tế. Đây là vụ bê bối chính trị tệ hại nhất ở Trung Quốc trong 20 năm qua, theo báo chí phương Tây, bởi không ít người có chức có quyền trong đảng ủng hộ ông Bạc Hy Lai.

Ông Bạc Hy Lai từng là người đứng đầu Thành ủy Trùng Khánh và là ứng cử viên sáng giá vào Ban Thường vụ Bộ Chính trị. Ông chỉ thất thế sau khi Vương Lập Quân - Giám đốc Sở Công an Trùng Khánh, cánh tay mặt của ông - chạy vào Lãnh sự quán Mỹ tố cáo bà Cốc Khai Lai giết chết Neil Heywood. Một số thành viên trong gia đình ông Bạc cho rằng sở dĩ ông Bạc sa cơ là do bà Cốc gây ra. Họ cũng cả quyết nếu ra tòa, chắc chắc chắn bà Cốc sẽ là nhân chứng then chốt khiến ông Bạc hết đường chối cãi.

Nếu đúng như vậy, tại sao ông Bạc Hy Lai không ly dị vợ? Những người thân cận với gia đình ông Bạc và bà Cốc tiết lộ 2 người này đã từng tính chuyện ly hôn cách đây hơn 10 năm. Tuy nhiên, họ không làm như vậy vì muốn củng cố sự nghiệp chính trị của ông Bạc. Sau khi bà Cốc bị cáo buộc tội giết người, nhiều người khuyên ông Bạc ly dị vợ nhưng ông từ chối. Tháng 3 năm ngoái, cả 2 đều bị bắt giam, 2 người bị giam ở 2 nơi khác nhau.