Hé lộ quan hệ vũ khí mờ ám Triều Tiên - Syria

Thông tin trên nằm trong báo cáo mật được một ủy ban các chuyên gia độc lập trình lên Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc đầu tháng này. Tuy nhiên, báo cáo không cung cấp chi tiết về thời gian và địa điểm con tàu bị chặn hoặc lô hàng có gì. 

"Ủy ban đang điều tra mối quan hệ giữa giữa Syria và Triều Tiên về hóa chất cấm, tên lửa đạn đạo và vũ khí thông thường" - báo cáo dài 37 trang viết. 

Theo báo cáo, hai nước thành viên Liên Hiệp Quốc đã ngăn chặn các chuyến hàng đến Syria. Một quốc gia thành viên khác đã thông báo cho ủy ban họ có lý do để tin rằng hàng hóa trên tàu là một phần của hợp đồng giữa Tập đoàn Thương mại Phát triển Khai mỏ Triều Tiên (KOMID) và Syria.

Triều Tiên bị nghi ngờ chuyển vũ khí cho Syria. Ảnh: PRI

KOMID bị liệt vào danh sách đen của Hội đồng Bảo an từ năm 2009 và được xem là công ty chịu trách nhiệm mua bán vũ khí và xuất khẩu các thiết bị liên quan tới tên lửa đạn đạo cũng như các loại vũ khí của Triều Tiên. Vào tháng 3-2016, Hội đồng Bảo an đã đưa hai đại diện của KOMID tại Syria vào danh sách đen.

Theo các chuyên gia, bên nhận hàng được cho là những công ty Syria mà Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) xem là bình phong cho Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Syria (SSRC). SSRC từng hợp tác với KOMID trong các vụ vận chuyển hàng cấm trước đây và chịu trách nhiệm giám sát chương trình vũ khí hóa học của Syria từ những năm 1970 đến nay.

Các chuyên gia của Liên Hiệp Quốc cho biết đang điều tra sự hợp tác giữa Syria và Triều Tiên về chương trình tên lửa Scud cũng như việc tu sửa và bảo dưỡng các hệ thống phòng không tên lửa đất đối không của Syria. 

Hồi năm 2013, Syria đã đồng ý phá hủy các kho vũ khí hóa học của nước này theo một thỏa thuận do Mỹ và Nga làm trung gian. Tuy nhiên, các nhà ngoại giao và giám sát viên vũ khí nghi ngờ Syria có thể vẫn đang bí mật duy trì và phát triển khả năng vũ khí hóa học mới.

Trong cuộc nội chiến kéo dài 6 năm tại Syria, Tổ chức Cấm Vũ khí Hóa học (OPCW) cho hay chất độc thần kinh sarin bị cấm đã được sử dụng ít nhất hai lần. Trong khi đó, việc sử dụng khí clo làm vũ khí không phải là chuyện hiếm. 

Tuy nhiên, chính phủ Syria đã nhiều lần phủ nhận việc sử dụng vũ khí hóa học.