Vụ ám sát bất thành bằng thiết bị bay không người lái (drone) cài thuốc nổ nhằm vào Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro hôm 4-8 xảy ra chỉ hơn 1 tuần sau khi một nhóm khủng bố điều khiển drone vũ trang tấn công vào sân bay quốc tế Abu Dhabi, thủ đô Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE).
Đe dọa lù lù trước mắt
Rất may không có nạn nhân nào thiệt mạng trong cả hai vụ việc trên. Tuy nhiên, giới chuyên gia cho rằng đó là những dấu hiệu khởi đầu một kỷ nguyên mới đầy nguy hiểm của khủng bố bằng drone.
Trong vụ việc tại thủ đô Caracas, những kẻ tấn công triển khai 2 drone cài gần 2 kg thuốc nổ dẻo C4 nhằm vào Tổng thống Maduro, phu nhân Cilia Flores và các sĩ quan quân đội cấp cao tại sự kiện kỷ niệm Vệ binh quốc gia.
Theo Bộ trưởng Nội vụ Venezuela Nestor Reverol, một chiếc drone cài đặt phát nổ ngay trên đầu tổng thống trong khi drone thứ hai được lập trình nổ phía trước mặt nhà lãnh đạo 55 tuổi này. Quân đội Venezuela đã hạ một trong 2 chiếc drone lệch hành trình bằng can thiệp điện tử. Chiếc còn lại đâm vào một khu căn hộ cách nơi ông Maduro đang phát biểu trước hàng trăm binh lính chỉ vài lô nhà.
Bộ trưởng Nội vụ Venezuela Nestor Reverol cầm áp phích in ảnh một chiếc drone trong cuộc họp báo vụ ám sát Tổng thống Nicolas Maduro Ảnh: REUTERS
Các sĩ quan an ninh vây quanh ông Maduro với những tấm chống đạn lớn và hộ tống ông rời khỏi hiện trường. Ít nhất 6 binh sĩ bị thương. "Chiếc drone đuổi theo tôi. Thế nhưng, luôn có một lá chắn yêu thương bảo vệ chúng tôi. Tôi chắc rằng mình sẽ sống thêm nhiều năm nữa" - Tổng thống Maduro nói.
Còn ở Abu Dhabi, hôm 26-7, nhóm nổi dậy Houthi từ Yemen tuyên bố đã thực hiện vụ tấn công bằng drone vào sân bay. Theo báo The Washington Post (Mỹ), giới chức UAE phủ nhận vụ việc nhưng về mặt kỹ thuật, khả năng thực hiện một vụ tấn công như vậy hoàn toàn nằm trong tầm tay của những kẻ khủng bố.
Hai vụ tấn công nói trên được cho là có thể khuyến khích các nhóm khủng bố am hiểu công nghệ và những kẻ bất mãn dùng drone để thực hiện các hành động bạo lực chính trị.
Drone trong tay khủng bố đang ngày càng thổi bùng mối lo ngại trong giới chức Mỹ. Hồi năm ngoái, báo giới nước này đã loan tin nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng sử dụng drone để tấn công lực lượng tác chiến đặc biệt của Mỹ ở Syria bằng cách thả lựu đạn, đánh bom các mục tiêu…
Trong bản điều trần chung gửi quốc hội Mỹ hồi tháng 6, Thứ trưởng Bộ An ninh nội địa phụ trách tình báo David Glawe và phó tổng công tố viên của bộ này, Hayley Chang, gọi drone là "đe dọa lù lù trước mắt" mà Mỹ hiện chưa sẵn sàng đối đầu.
Dù có thể gọi là một dấu mốc mới trong vấn đề sử dụng drone nhưng vụ tấn công ở Caracas hôm 4-8 không phải là lần đầu tiên một nguyên thủ quốc gia bị nhắm mục tiêu bằng drone. Hồi tháng 1-2015, một chiếc drone rơi vào bãi cỏ của Nhà Trắng sau khi bị mất điều khiển, gây quan ngại rằng tòa bạch ốc của tổng thống Mỹ có thể gặp nguy.
Vài tháng trước đó, một người đàn ông phản đối chính sách hạt nhân của Nhật Bản đã thả một chiếc drone mang theo cát phóng xạ từ thảm họa hạt nhân Fukushima lên trên văn phòng thủ tướng. Hồi đầu năm nay, lực lượng an ninh Ả Rập Saudi bắn hạ một drone gần cung điện hoàng gia, làm nổi lên những suy đoán về một âm mưu đảo chính.
Lợi thế chiến thuật
Vụ tấn công vào sân bay ở Abu Dhabi dù thất bại nhưng lại đặc biệt đáng ngại bởi nó tiềm ẩn nguy cơ thương vong hàng loạt thông qua việc phá hủy máy bay. Các thiết bị bay không người lái được vũ khí hóa mang một lợi thế chiến thuật lớn: chúng có thể bay dưới tầm phát hiện của radar. Theo phân tích của một số chuyên gia, ngay cả khi nó chỉ mang theo lượng thuốc nổ nhỏ nhưng cũng đủ để phá hủy một máy bay dân sự.
Các máy bay thương mại dễ gặp nguy hiểm trong lúc cất cánh và hạ cánh khi phi hành đoàn không có nhiều thời gian để phản ứng với những cuộc tấn công khó lường như vậy. Ngay cả một drone đơn giản cũng có thể hạ một chiếc máy bay vào lúc này. Trong khi đó, những drone quân sự - loại có thể nằm trong tầm tay của những nhóm phiến quân như Houthi, thường ở hạng nặng hơn và có thể mang vài kg thuốc nổ, bay với tốc độ lên tới 160 km/giờ với tầm hoạt động hơn 650 km. Những "robot bay" như vậy có thể được lập trình tự động tấn công mà không cần sự can thiệp của con người.
An ninh tại các sân bay lâu nay vẫn tập trung vào đối phó với những đe dọa từ con người như hành khách, nhân viên và hàng hóa quá cảnh trên mặt đất. Thiết kế cho các sân bay hầu như chưa tính tới yếu tố tấn công có chủ ý từ trên không. Gần đây, các hệ thống chống drone như bộ gây nhiễu, nhằm làm mất liên lạc giữa thiết bị với người điều khiển, bắt đầu trở thành đề tài tranh luận thu hút nhiều quan tâm.
Tuy nhiên, theo ông Dan Gettinger, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Drone tại ĐH Bard (CSD), những hệ thống như vậy có thể khó triển khai ở những vùng phi chiến sự bởi chúng có nguy cơ gây nhiễu cả những hệ thống liên lạc quan trọng khác như máy bay thương mại hay các kênh thực thi pháp luật.
Theo CSD, Bộ Quốc phòng Mỹ đang tìm kiếm 1 tỉ USD cho các biện pháp chống drone trong đề xuất ngân sách năm 2019 của Lầu Năm Góc.
Tác động tâm lý
Các drone đang ngày càng đi sâu vào cuộc sống của con người với nhiều vai trò hữu ích, từ tiêu khiển thông thường tới quay phim, chụp ảnh từ trên không, trong khi một số tập đoàn lớn trên thế giới đang phát triển việc sử dụng thiết bị này để giao hàng. Theo chuyên gia cấp cao Colin Clarke của Tổ chức Nghiên cứu chính sách toàn cầu RAND Corporation (Mỹ), sự quan tâm của những thế lực đen tối với chúng cho mục đích khủng bố cũng ngày càng gia tăng.
Giới chuyên gia cho rằng dù một cuộc tấn công nhỏ nhưng thành công có thể gây ra những tác động tâm lý đáng sợ. Ông Clarke cảnh báo: "Ngày nay, chỉ với một tài khoản Twitter và chiếc drone đồ chơi, người ta có thể gây ra một cơn hoảng loạn lớn. Ở khía cạnh tâm lý, đó là một phần lớn của chủ nghĩa khủng bố. Dù cho một vụ tấn công bằng drone có thể không gây thương vong lớn về người nhưng vẫn có thể gây hoảng sợ".
Kỳ tới: "Hung thần" móng vuốt nhọn
và quét mã QR
Bình luận (0)