Hy Lạp chờ phép lạ

Hàng triệu người Hy Lạp ngày 5-7 đã tham gia cuộc trưng cầu ý dân quan trọng để bày tỏ quan điểm đối với đề xuất của các chủ nợ quốc tế. Chính phủ thúc giục người dân bỏ phiếu “không” nhưng phe đối lập và giới chức châu Âu cảnh báo kết quả này có thể đẩy Hy Lạp ra khỏi khu vực đồng euro (Eurozone).

Nhiều nguy cơ nếu nói “không”

Chủ tịch Nghị viện châu Âu Martin Schulz cảnh báo nếu người dân Hy Lạp bác bỏ đòi hỏi của các chủ nợ, nước này sẽ đối mặt với nhiều nguy cơ.

“Trường hợp không nhận được gói cứu trợ tài chính mới, Hy Lạp sẽ không có tiền trả lương, hệ thống y tế ngưng hoạt động, mạng lưới điện và giao thông công cộng sụp đổ, tình trạng thất nghiệp càng tồi tệ hơn. Nước này cũng sẽ không thể nhập khẩu các mặt hàng thực phẩm thiết yếu vì không có khả năng thanh toán” - ông Schulz nhận định.

Đồng thời, ông nhấn mạnh nhà chức trách châu Âu có thể phải chuẩn bị khoản cho vay khẩn cấp để duy trì các dịch vụ công cơ bản ở Hy Lạp và ngăn đất nước đang nợ nần chồng chất này bị mất kiểm soát.

Thủ tướng Hy Lạp Alexis Tsipras bỏ phiếu trong cuộc trưng cầu ý dân hôm 5-7 Ảnh: TELEGRAPH

Trước thềm cuộc trưng cầu ý dân, theo đài Sky News, người Hy Lạp đang tích trữ tiền mặt và thực phẩm do lo sợ nền kinh tế nước này có thể bị sụp đổ. “Hầu hết người dân đều mua thực phẩm bởi vì họ sợ điều tồi tệ nhất xảy ra” - ông Andreas Koutras, một người làm việc trong ngành tài chính, cho biết và khẳng định cuộc trưng cầu ý dân có thể định đoạt số phận đất nước mình.

Báo The New York Times nhận định dù người Hy Lạp chọn lựa ra sao thì Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) sẽ đối mặt với một loạt quyết sách khó khăn trong ngày 6-7. Tương lai của Athens có thể phụ thuộc vào cách ECB sẵn sàng đi xa đến đâu trong việc hỗ trợ các ngân hàng Hy Lạp và ngăn chặn kinh tế nước này sụp đổ.

Hội đồng Quản trị ECB dự kiến tổ chức cuộc họp trong ngày 6-7 để bàn về tình hình các ngân hàng Hy Lạp sau khi biết được kết quả trưng cầu ý dân. Nếu người Hy Lạp bỏ phiếu “không”, ECB có thể sẽ tập trung nỗ lực vào việc giảm thiểu thiệt hại phát sinh ở Eurozone. Chẳng hạn, ECB có thể bơm tiền vào nền kinh tế Eurozone bằng cách đẩy mạnh việc mua trái phiếu chính phủ và khoản nợ của các nước thành viên khác trong khối.

ECB đau đầu

Trong khi đó, việc không nhận được thêm hỗ trợ từ ECB có thể khiến các ngân hàng Hy Lạp thêm lâm nguy. Trong suốt nhiều tháng trời, họ đã mong chờ khoản vay khẩn cấp từ ECB để bù đắp vào số tiền người Hy Lạp rút ra vì lo ngại chính phủ không thể đạt được thỏa thuận cứu trợ với các chủ nợ.

Thế nhưng, theo quy định của ECB, những ngân hàng không có khả năng thanh toán sẽ không được nhận khoản cho vay khẩn cấp. Một khi người Hy Lạp bỏ phiếu “không”, Hội đồng Quản trị ECB sẽ khó có thể phớt lờ hơn nữa tình trạng ngân hàng Hy Lạp đang mất khả năng thanh toán.

Các ngân hàng Hy Lạp hiện chỉ có khoảng 1 tỉ euro trong tay, theo ông Louka Katseli, người đứng đầu Hiệp hội Ngân hàng Hy Lạp. Dù vậy, ECB sẽ phải thận trọng với bước đi này nếu không muốn bị quy trách nhiệm cho tình trạng hỗn loạn kinh tế, nhân đạo có thể xảy ra ở Hy Lạp.

Trong trường hợp người Hy Lạp ủng hộ đề xuất của các chủ nợ, các ngân hàng nước này có thể vẫn không mở cửa lại vào ngày 7-7 như chính phủ hứa hẹn. Thế nhưng, kết quả này dù sao vẫn cải thiện cơ hội Athens đạt được thỏa thuận về gói cứu trợ mới với các nước Eurozone khác và chủ nợ chính là Quỹ Tiền tệ quốc tế.

Khi đó, ECB sẽ dễ dàng bào chữa cho việc tăng khoản cho vay khẩn cấp, tạo điều kiện để các ngân hàng Hy Lạp sớm mở cửa trở lại hoặc ít nhất là tiếp tục phân phối số tiền mặt hạn chế của mình.

Hy Lạp là một nước nhỏ với dân số khoảng 11 triệu người và nền kinh tế ngang bằng với bang Oregon ở miền duyên hải nước Mỹ. Nước này nợ quá nhiều so với tầm cỡ nền kinh tế của mình. Vì thế, đài CNN nhận định: Chỉ có phép lạ mới giúp Hy Lạp sớm thoát khỏi nợ nần.