Indonesia dàn xếp mâu thuẫn ASEAN

Chiều 18-7, Ngoại trưởng Indonesia Marty Natalegawa đã đến thăm Việt Nam và hội đàm với Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh. Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đánh giá cao và ủng hộ những đóng góp của Indonesia và cá nhân ngài Bộ trưởng trong việc tăng cường vai trò trung tâm của ASEAN; khẳng định Việt Nam sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Indonesia trong lĩnh vực này và cùng các nước ASEAN khác đẩy mạnh tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN vào năm 2015.

Tại cuộc hội đàm, hai bộ trưởng đã trao đổi về các vấn đề liên quan đến ASEAN, trong đó có vấn đề biển Đông. Hai bên khẳng định trong bối cảnh hiện nay, cần phải củng cố và tăng cường vai trò trung tâm của ASEAN ở khu vực. Theo TTXVN, hai bộ trưởng nhất trí rằng biển Đông là mối quan tâm chung của ASEAN và khu vực.

Bộ trưởng Phạm Bình Minh ủng hộ sáng kiến của Ngoại trưởng Indonesia về phát huy vai trò trung tâm của ASEAN đối với vấn đề biển Đông; cũng như đề xuất gồm 6 nguyên tắc cơ bản đối với vấn đề biển Đông, trong đó nhấn mạnh: tôn trọng và thực hiện đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC); tăng cường thực hiện các quy tắc hướng dẫn thực hiện DOC; sớm xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử trên biển Đông (COC); tôn trong luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước của Liên Hiệp Quốc về Luật Biển 1982; giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế và Công ước Luật Biển 1982. Ngoại trưởng Natalegawa cho rằng đây là những nguyên tắc cơ bản để giải quyết vấn đề biển Đông và tin tưởng ASEAN sẽ thống nhất được về vấn đề này.

Ngoại trưởng Indonesia đánh giá cao vai trò tích cực, xây dựng và đóng góp trách nhiệm của Việt Nam trong ASEAN, trong đó có việc giữ vững đoàn kết và phát huy vai trò chủ đạo của ASEAN đối với hòa bình, an ninh ở khu vực. Bộ trưởng Phạm Bình Minh đánh giá cao vai trò, đóng góp của Indonesia , trong đó có sáng kiến về 6 nguyên tắc nêu trên.

Trước đó, cùng ngày 18-7, Ngoại trưởng Natalegawa đã gặp gỡ người đồng cấp Philippines Albert Del Rosario ở Manila nhằm dàn xếp các mâu thuẫn nội bộ các nước ASEAN về tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc ở biển Đông. Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Philippines nêu rõ: Ngoại trưởng hai nước đã bàn về các vấn đề song phương cũng như các vấn đề khu vực, đặc biệt là phương thức thúc đẩy ASEAN tiến bộ.

Sau Philippines và Việt Nam, Ngoại trưởng Natalegawa sẽ đến Bangkok (Thái Lan), Singapore và Kuala Lumpur (Malaysia).

Tuần trước, hội nghị thường niên các ngoại trưởng ASEAN ở Phnom Penh (Campuchia) đã không thể đưa ra tuyên bố chung do bất đồng về vấn đề biển Đông. Theo hãng tin Kyodo, Ngoại trưởng Natalegawa, nhân vật nỗ lực làm trung gian giữa các nước ASEAN bất đồng ý kiến với nhau, đã bày tỏ sự thất vọng cực độ đối với sự bế tắc này. Đến thăm một loạt nước thành viên ASEAN, Ngoại trưởng Natalegawa nhắm đến mục tiêu thực hiện sáng kiến của Tổng thống (TT) Indonesia Bambang Yudhoyono về khơi thông tình trạng chưa nhất trí lập trường chung trong ASEAN.

Phát biểu khai mạc diễn đàn quốc tế với chủ đề “Hòa bình và hòa giải ở Đông Nam Á”, tổ chức tại Jakarta ngày 17-7, TT Yudhoyono đã khẳng định ASEAN và Trung Quốc cần xây dựng COC để tránh xung đột và thúc đẩy ổn định trong khu vực. Ông cho rằng một COC có ý nghĩa và thực tế được nhất trí giữa đôi bên sẽ rất quan trọng để cải thiện việc xây dựng lòng tin, giúp tăng cường khả năng dự đoán và thúc đẩy ổn định trong một khu vực đang rất cần bộ quy tắc ứng xử như vậy.

Theo TT Yudhoyono, các nước trong khu vực cần giúp các bên tuyên bố chủ quyền ở biển Đông kiềm chế “độ nóng” tranh chấp ở mức thấp. Ông khẳng định sẽ không có một giải pháp nhanh chóng cho các bên tuyên bố chủ quyền ở biển Đông. Trong bất cứ trường hợp nào cũng không thể cho phép tình trạng căng thẳng tại đây leo thang. Đồng thời, TT Yudhoyono nhấn mạnh ASEAN cần phải gửi đi một tín hiệu mạnh mẽ với thế giới rằng tương lai của biển Đông ở trong tầm kiểm soát và đáng lạc quan.

Trong khi đó, báo The Nation (Thái Lan) ngày 18-7 nhận định ASEAN cần xem lại phương thức làm việc nội bộ để tránh tổn hại đến tính thống nhất của khối và sự ổn định của khu vực. Theo báo này, kể từ khi thành lập, ASEAN vẫn dựa vào nguyên tắc đồng tâm nhất trí đối với mọi quyết định của mình. Tuy nhiên, hội nghị ở Phnom Penh tuần trước đã chứng tỏ rằng sự đồng tâm nhất trí này không còn hiệu lực khi một số thành viên tập trung nhiều hơn vào quyền lợi quốc gia.