Ai cũng biết James Bond là nhân vật hư cấu nhưng mấy chục bộ phim có mặt ông đều hốt bạc, cho thấy sức hấp dẫn của siêu điệp viên 007 - một thành viên MI6 (Phòng 6, Tổng cục Quân báo Anh). Ngoài đời, cũng có những James Bond tài ba không kém nhưng ít ai biết đến. Do tính chất nhạy cảm của nghề nghiệp, họ buộc phải sống trong bóng tối. Christopher (Chris) Steele, nhân viên MI6, là một trong số đó - theo đánh giá của những người trong nghề.
Những gì Chris nói đều đáng giá
Trên hết, ông là một chuyên gia về Nga với 20 năm kinh nghiệm tình báo trên thực địa, thông qua các đầu mối phức tạp nhưng đáng tin cậy.
Tác giả bản báo cáo làm phiền lòng Tổng thống Mỹ Donald Trump lẫn chính quyền Kremlin thật sự là ai? Câu hỏi này chưa có câu trả lời chính thức. Mọi chú ý hiện đều đổ dồn về Chris Steele khi truyền thông Mỹ và Anh đang khai thác sâu nhân vật này. Không phải vô cớ mà họ bỏ công làm như vậy.
Hiện nay, ông Trump và Điện Kremlin đều đồng thanh gọi bản báo cáo này là “tin giả”, “dối trá”, “bịp bợm” nhằm 2 mục tiêu: cáo buộc Nga can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ và hạ uy tín tân tổng thống. Theo đánh giá của bạn bè, đồng nghiệp và các quan chức tình báo dày dạn kinh nghiệm phương Tây, nếu thật sự đó là Chris Steele thì không thể xem thường tính chân thật của bản báo cáo.
Một cựu quan chức Bộ Ngoại giao Anh yêu cầu giấu tên vốn biết rõ Steele 25 năm qua khẳng định trên tờ The Guardian rằng ông không phải hạng người có thói quen tung tin giả. “Nếu cho rằng (bản báo cáo) là hàng giả thì không đúng. Chris dày dạn kinh nghiệm và có chuyên môn cao. Ông ấy không phải dạng người nhiều chuyện. Một khi viết báo cáo, Chris chỉ đưa ra những gì ông cho là đáng tin. Ông ta không thể tồn tại trong giới tình báo nếu làm việc bậy bạ, thiếu chuyên nghiệp” - người này nhận xét.
Ngay cả phản ứng của Nga cũng cho thấy họ tỏ ra lúng túng trước việc bản báo cáo bất ngờ được công khai vào thời điểm này. Một mặt, bác bỏ hoàn toàn tính trung thực của bản báo cáo nhưng mặt khác, Đại sứ quán Nga ở London nghi ngờ Chris Steele “vẫn còn làm việc cho MI6”. Trên tài khoản Twitter của mình, Đại sứ quán Nga viết: “Chuyện Christopher Steele: Nhân viên MI6 chưa bao giờ nghỉ hưu. Họ (được) chỉ thị chống Nga và tổng thống Mỹ”. Cái cách bình luận này đã khiến quan hệ ngoại giao Anh - Nga trở nên căng như dây đàn.
Tình báo Mỹ: Chuyện nghiêm túc
Dưới đây là đánh giá của Nick Dowling và David Handley, 2 nhân vật có uy tín về tình báo và an ninh quốc gia Mỹ - Anh, đối với bản báo cáo được cho là của Chris Steele trên đài CNN hôm 13-1.
Nick Dowling là một trong các vụ trưởng của Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ thời Tổng thống Bill Clinton. David Handley là cựu viên chức chính phủ Anh, chuyên gia về tình báo và an ninh quốc gia, từng làm việc chung với Chris Steele và biết rõ ông này trong 20 năm qua.
Theo các tác giả bài báo, Steele là một điệp viên giỏi, có nghề. Steele đặc biệt hiểu biết sâu về Nga, có những mối quan hệ và kinh nghiệm tốt về đất nước này nên những phân tích của ông có độ chính xác cao. Tất nhiên, Steele không thể nói xuất xứ nguồn tin nhưng bản báo cáo là sản phẩm của một người có nghề, làm việc nghiêm túc.
Bài báo khẳng định không phải tất cả những gì trình bày trong báo cáo đều là sự thật bởi khi thu thập thông tin và phân tích thì luôn có độ sai sót. Tuy nhiên, đây là một bản báo cáo nghiêm túc và có độ tin cậy nhất định. Bởi lẽ đó mà sau khi xem xét và cân nhắc có cần điều tra thêm hay không, giới tình báo Mỹ đã quyết định báo cáo lại với Tổng thống Obama và tân Tổng thống Trump những nét chính.
Nội dung bản báo cáo đặt ra một vấn đề nghiêm trọng: Nếu những cáo buộc trong đó là chính xác thì ảnh hưởng của Nga đến nền chính trị Mỹ là không còn nghi ngờ gì nữa đối với Tổng thống đắc cử Donald Trump và nhiều chính khách dân cử khác.
Ngoài ra, phản ứng thái quá của phe ông Trump cũng rất đáng quan tâm. Theo bài báo, thay vì tìm cách giảm thiểu tầm quan trọng của bản báo cáo và tỏ ý tin tưởng bộ máy tình báo Mỹ sẽ chứng minh được sự bịp bợm của nó, phản ứng đầu tiên của phe ông Trump là tấn công tới tấp các cơ quan truyền thông tiết lộ tài liệu này (CNN và BuzzFeed) và cơ quan tình báo Mỹ. Điều đó khiến dư luận nghĩ rằng ông Trump “có tật giật mình”.
Sepp Blatter sa cơ vì Chris Steele
Mùa hè năm 2010, một toán nhân viên FBI từ New York bay tới London hẹn gặp Chris Steele, Giám đốc điều hành Công ty Orbis - chuyên tư vấn về an ninh và tình báo, để mua thông tin về tình trạng tham nhũng trong LĐBĐ Thế giới (FIFA). Lúc đó, Steele đã được LĐBĐ Anh thuê điều tra tham nhũng ở FIFA do ông Sepp Blatter làm chủ tịch sau khi London thất bại cay đắng trong việc đăng cai tổ chức Worl Cup 2018 về tay Nga và World Cup 2022 về tay Qatar.
Kết quả, 5 năm sau, nhờ những bằng chứng tham nhũng không thể chối cãi của Orbis, FBI đã bắt giữ hàng loạt chức sắc cao cấp FIFA. Trong đó, đáng chú ý nhất là Jerôme Valcke, Tổng Thư ký FIFA, bị bắt ngày 1-6-2015 về tội đưa hối lộ 10 triệu USD cho Phó Chủ tịch FIFA Jack Warner để đổi lấy phiếu bầu cho Nam Phi đăng cai World Cup 2010. Hôm sau, Chủ tịch FIFA Sepp Blatter lập tức tuyên bố từ chức do áp lực cuộc điều tra tham nhũng của FBI vì những bê bối vừa kể.
Chuyện này cho thấy Chris Steele là nguồn cung cấp thông tin tình báo đáng tin cậy. Cũng từ đó, ông được các phe phái Mỹ thuê viết báo cáo về ông Trump.
Kỳ tới: Đường đi lắc léo của bản báo cáo
và quét mã QR
Bình luận (0)