Khó khăn bủa vây kinh tế Âu - Á

Theo cơ quan thống kê của Liên minh châu Âu (EU) Eurostat, lạm phát khu vực đồng tiền chung châu Âu đã đạt mức kỷ lục 8,1% vào tháng 5, cao nhất kể từ năm 1997, tăng cao so với mức 7,4% của tháng 3 và 4. Nguyên nhân chính vẫn là chi phí năng lượng và lương thực tăng cao do ảnh hưởng xung đột Nga - Ukraine.

Theo hãng tin AP, nhà kinh tế trưởng châu Âu Andrew Kenningham tại Capital Economics dự báo lạm phát năng lượng sẽ tiếp tục tăng, sau khi EU đồng thuận cấm vận hoàn toàn dầu Nga vào cuối năm nay. Hành động trừng phạt Nga là "con dao 2 lưỡi", tăng gánh nặng lên người dân và các doanh nghiệp châu Âu vốn đang phải vật lộn với chi phí năng lượng - hiện đã tăng 39,2%.

Sự tăng vọt của giá dầu và khí đốt không chỉ do thiếu hụt trực tiếp mà còn do tâm lý lo ngại cuộc xung đột kèm gián đoạn nguồn cung sẽ còn kéo dài. Thêm vào đó là nhu cầu toàn cầu tăng lại mạnh mẽ hậu đại dịch Covid-19 và cách tiếp cận thận trọng để tăng sản lượng từ các tập đoàn dầu mỏ thuộc Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC).

Các nước láng giềng đã ngừng sử dụng dầu Nga là bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Tỉ lệ lạm phát ở Estonia đạt 20%, trong khi ở Lithuania là 18,5%, Latvia là 16,4%.

Người dân mua thực phẩm tại Madrid, Tây Ban Nha Ảnh: AP

Báo cáo của Eurostat cũng cho thấy giá thực phẩm, rượu và thuốc lá tăng 7,5% trong tháng 5, liên quan mật thiết đến việc gián đoạn nguồn cung lúa mì và nhiều mặt hàng nông sản từ Nga - Ukraine. Các mặt hàng như quần áo, đồ gia dụng, ôtô, máy tính và sách tăng 4,2%, giá cả dịch vụ tăng 3,5%.

Quốc gia ngoài khu vực đồng euro là Ba Lan cũng không thoát khỏi tình cảnh đó khi đang phải chịu mức lạm phát 13,9%, cao nhất trong 24 năm qua. Anh, Mỹ cũng đang bị lạm phát bủa vây.

Ngoài việc vật lộn với giá nguyên liệu thô tăng cao, các nhà máy châu Á còn bị giáng một đòn mạnh từ chính sách zero-Covid-19 của Trung Quốc. Các hạn chế kéo dài của nước này đã làm gián đoạn chuỗi cung ứng, giảm nhu cầu tiêu thụ.

Theo Asia Financial, hàng tồn kho thành phẩm ở Trung Quốc đang tăng vọt, chứng tỏ tình trạng giảm phát trong nước, từ đó ảnh hưởng đến mối quan hệ xuất nhập khẩu với nhiều nước.

Reuters dẫn lời nhà kinh tế trưởng của Viện Nghiên cứu Dai-ichi Life ở Tokyo Toru Nishihama: "Sự gián đoạn của chuỗi cung ứng và phân phối hàng hóa có thể dần giảm bớt sau khi Thượng Hải dỡ bỏ các hạn chế về quy định phòng chống Covid-19.

Tuy nhiên, lạm phát gia tăng đang buộc một số ngân hàng trung ương châu Á thắt chặt chính sách tiền tệ, ngoài ra còn có nguy cơ biến động thị trường từ việc Mỹ tăng lãi suất. Với những rủi ro như vậy, nền kinh tế châu Á có thể vẫn tăng trưởng thấp trong năm nay".