Giải Nobel Hoá học 2022: Vinh danh 3 nhà nghiên cứu Mỹ và Đan Mạch

Ông Barry Sharpless và Morten Meldal đặt nền tảng cho hóa học click, trong đó các khối xây dựng phân tử kết hợp với nhau nhanh chóng và hiệu quả. Trong khi đó, bà Carolyn Bertozzi đưa hóa học Click tới một tầm cao mới và bắt đầu sử dụng trong sinh vật sống. Các phản ứng sinh trực giao của bà diễn ra mà không làm gián đoạn quá trình hóa học bình thường của tế bào.

Bà Carolyn R. Bertozzi, ông Morten Meldal và ông K. Barry Sharpless được trao giải Nobel hoá học 2022. Ảnh: Twitter

Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển hôm 5-10 thông tin: “Bằng việc sử dụng các phản ứng sinh trực giao, các nhà nghiên cứu đã giúp cải tiến dược phẩm chữa ung thư, hiện được thử nghiệm trong các thử nghiệm lâm sàng”. Các nhà hóa học từ lâu đã khao khát xây dựng những phân tử ngày càng phức tạp. Trong các nghiên cứu dược phẩm, điều này thường bao gồm tái tạo phân tử tự nhiên với đặc tính y học, dẫn tới nhiều cấu trúc phân tử đáng mong đợi nhưng thường tốn nhiều thời gian và kinh phí để sản xuất.

Ông Barry Sharpless, 81 tuổi, làm việc tại Viện Nghiên cứu Scripps, bang California - Mỹ và ông Morten Meldal, 68 tuổi, giáo sư tại Trường ĐH Copenhagen (Đan Mạch) trong khi bà Carolyn Bertozzi, 56 tuổi, đang là giáo sư ở Trường ĐH Stanford (Mỹ).

Năm ngoái, giải Nobel Hóa học 2021 được trao cho 2 nhà khoa học là ông Benjamin List (người Đức) và ông David MacMillan (người Scotland) vì đã tạo ra một công cụ tinh xảo để xây dựng phân tử, qua đó giúp phát triển những loại thuốc mới cũng như khiến lĩnh vực hóa học trở nên thân thiện hơn với môi trường.

Giải thưởng Nobel trị giá 10 triệu SEK (gần 900.000 USD) sẽ được trao tặng vào ngày 10-12. Nobel là giải thưởng quốc tế do Quỹ Nobel tại Stockholm lập ra từ năm 1901 theo di chúc của ông Alfred Nobel, nhà phát minh và nhà từ thiện người Thụy Điển, để lại năm 1895. Giải thưởng được trao thường niên cho những cá nhân và tổ chức có cống hiến nổi bật trong các lĩnh vực y học, hóa học, vật lý, văn học, hòa bình. 

Trước đó, 3 nhà vật lý lượng tử được Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển trao giải Nobel Vật lý hôm 4-10 gồm: nhà vật lý người Pháp Alain Aspect thuộc Trường ĐH Paris - Saclay và Trường Bách khoa Paris (École Polytechnique), nhà vật lý lý thuyết thực nghiệm người Mỹ John F. Clauser đến từ Công ty J.F. Clauser & Associate và nhà vật lý lượng tử người Áo Anton Zeilinger của Trường ĐH Vienna.

 Cả 3 nhà vật lý được trao giải vì những thí nghiệm với các photon ở trạng thái rối lượng tử, không thỏa bất đẳng thức Bell và khoa học thông tin lượng tử tiên phong.

Giải Nobel Y học 2022 được công bố hôm 3-10 đã vinh danh nhà khoa học người Thụy Điển Svente Paabo vì những phát hiện mang tính đột phá của ông về sự tiến hóa của con người.

Sau giải Nobel Hóa học, giải Nobel Văn chương và Nobel Hòa bình sẽ được công bố trong ngày 6 và 7-10. Cuối cùng, giải Nobel Kinh tế sẽ được trao vào ngày 10-10.