Malaysia hồi sinh chính sách đối ngoại cứng rắn

Trả lời đài Channel NewsAsia hôm 25-6, ông Mahathir cho biết sẽ đàm phán lại thỏa thuận cung cấp nước "vô lý" lâu năm với Singapore. Nhà lãnh đạo 92 tuổi nhận định việc Malaysia cung cấp nước cho Singapore với giá chỉ 3 sen Malaysia (khoảng gần 200 đồng) cho mỗi 1.000 gallon (khoảng 3,7 m3) là "cực kỳ nực cười".

Singapore phụ thuộc một nửa nhu cầu nước sạch vào Malaysia với thỏa thuận ký năm 1962 và hết hạn năm 2061, theo đó, cho phép quốc đảo mua 250 triệu gallon nước/ngày (chủ yếu lấy từ bang Johor ở phía Nam Malaysia) với giá 3 sen (0,03 ringgit)/1.000 gallon. Malaysia mua lại một phần trong số đó với giá 50 sen/1.000 gallon.

Thỏa thuận này thường xuyên gây ra các cuộc tranh cãi công khai, thậm chí hai nước còn đăng quảng cáo nguyên trang trên báo chí khu vực để bêu riếu lẫn nhau. Có thời điểm, cựu Thủ tướng Singapore Lý Quang Diệu tuyên bố ông chuẩn bị đưa quân tới Malaysia nếu nước này đóng van nước.

Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad cho rằng thỏa thuận cấp nước cho Singapore từ năm 1962 là vô lý Ảnh: REUTERS

Những phát ngôn mới nhất nói trên của ông Mahathir được cho là sẽ làm nóng quan hệ Malaysia - Singapore sau khi hai bên đã có phần hòa thuận hơn về vấn đề cấp nước dưới thời cựu Thủ tướng Malaysia Najib Razak. Sóng gió lại nổi lên kể từ khi ông Mahathir trở lại ghế thủ tướng. Chỉ trong vài tuần nắm quyền, ông đã hủy kế hoạch xây đường sắt cao tốc nối Kuala Lumpur và Singapore.

Không dừng lại ở đó, vị lãnh đạo lớn tuổi nhất thế giới còn bẻ gãy chính sách ngoại giao thực dụng hơn của người tiền nhiệm với tuyên bố ông sẽ xem xét lại các đầu tư của Trung Quốc - một vấn đề vốn nhen nhóm căng thẳng chính trị giữa nền kinh tế số 2 thế giới với nhiều quốc gia, từ Úc tới Sri Lanka, đồng thời châm ngòi những lo sợ về chủ quyền ở nhiều nước nhận đầu tư.

Đối với Tổng thống Mỹ Donald Trump, Thủ tướng Malaysia thẳng thắn cho rằng đó là người không kiên định. Ông nhấn mạnh phải cẩn trọng với nhân vật có thể đổi ý trong 24 giờ như vậy. Về vấn đề Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), trong khi chính quyền dưới thời ông Najib tích cực hoàn thiện các thay đổi pháp lý cần thiết để triển khai hiệp định, ông Mahathir kêu gọi xét lại thỏa thuận thương mại 11 thành viên này để bảo vệ lợi ích cho những nền kinh tế nhỏ và yếu hơn.