Mỹ đảo chiều chính sách với Trung Quốc

Báo The New York Times nhận định thỏa thuận vũ khí này báo hiệu rõ ràng nhất rằng "tuần trăng mật" của ông Donald Trump với Bắc Kinh đã kết thúc. Một quan chức giấu tên của chính quyền Mỹ tiết lộ gói vũ khí, bao gồm hỗ trợ kỹ thuật cho radar cảnh báo sớm, tên lửa chống bức xạ, ngư lôi và các thành phần tên lửa SM-2, nhằm tăng cường sự tự tin của Đài Loan trong đối thoại cải thiện quan hệ với Trung Quốc.

Thông báo về thương vụ vũ khí trên đưa ra cùng ngày với tuyên bố trừng phạt chưa từng có tiền lệ từ Bộ Tài chính Mỹ với ngân hàng Đan Đông của Trung Quốc - bị cáo buộc là "đường dây cho hoạt động tài chính trái phép của Triều Tiên". Ngoài ra, 2 công dân và một công ty vận chuyển Trung Quốc bị liệt vào danh sách trừng phạt do cáo buộc giúp đỡ chương trình hạt nhân của Triều Tiên.

Phản ứng với báo giới ở Washington đêm 29-6, Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ Thôi Thiên Khải đề cập tới cái gọi là "tinh thần của cuộc gặp thượng đỉnh Mar-a-Lago" (giữa ông Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hồi tháng 4 ở Florida) để bày tỏ sự phản đối của Bắc Kinh với những động thái mới nhất từ Nhà Trắng. "Tất cả những hành động này, như trừng phạt các công ty Trung Quốc và đặc biệt là bán vũ khí cho Đài Loan, chắc chắn sẽ hủy hoại lòng tin giữa hai bên, đi ngược lại tinh thần cuộc gặp thượng đỉnh Mar-a-Lago" - ông Thôi nhấn mạnh.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong cuộc gặp tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago, bang Florida hồi tháng 4 Ảnh: AP

Đáng chú ý, hai thông báo thể hiện rõ sự nguội lạnh trong quan hệ Mỹ - Trung được đưa ra chỉ vài giờ trước tiệc chiêu đãi của ông Donald Trump với Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in, nhà lãnh đạo đang có chuyến thăm kéo dài 2 ngày tới Nhà Trắng. Hàn Quốc đang chịu sức ép nặng nề từ 2 gã khổng lồ, một đồng minh quân sự và một đối tác hàng đầu về kinh tế. Theo CBS News, trong cuộc gặp đầu tiên này, hai nhà lãnh đạo đã thảo luận nhiều chủ đề, trong đó tập trung vào Triều Tiên và một thỏa thuận thương mại mới.

Trong khi đó, không ít chuyên gia phân tích bất ngờ trước những động thái trên của Mỹ, một phần vì ông Donald Trump dự kiến gặp Chủ tịch Tập Cận Bình bên lề hội nghị G20 tại Đức vào tuần tới. Ông Eric G. Altbach, Phó Chủ tịch Công ty Albright Stonebridge chuyên tư vấn về chiến lược toàn cầu và ngoại giao thương mại, nói rằng chính quyền của ông Donald Trump có thể đang cố cho Trung Quốc thấy họ không thể trông cậy vào nước này trong những vấn đề chủ chốt. Theo CNN, ông chủ Nhà Trắng được cho là đang đảo chiều chính sách với Bắc Kinh sau thời gian tạm gác những lời hứa mạnh tay với nền kinh tế số 2 từ hồi tranh cử vì cần Bắc Kinh ép Bình Nhưỡng từ bỏ chương trình phát triển tên lửa đạn đạo, vũ khí hạt nhân.

Theo tờ The New York Times, chính quyền ông Donald Trump trong vài ngày tới nhiều khả năng sẽ xác định công nghiệp thép của Mỹ cần được bảo vệ trước thép nhập khẩu giá rẻ và xem đây là vấn đề an ninh quốc gia. Bước đi này có thể dẫn tới các biện pháp áp thuế với thép nhập khẩu và chắc chắn sẽ chọc giận Trung Quốc, nhà sản xuất thép nhiều nhất thế giới.