Mỹ đẩy mạnh việc trục xuất di dân

Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump tìm cách xoa dịu nỗi sợ hãi đang trỗi dậy trong nhiều cộng đồng người nhập cư sau khi những chỉ dẫn mới của Bộ An ninh nội địa (DHS) công bố hôm 21-2, theo đó, trao cho giới chức liên bang quyền hành động mạnh tay hơn đối với di dân bất hợp pháp.

Không phải “trục xuất hàng loạt”

Chỉ dẫn này là một phần trong kế hoạch trục xuất di dân và tăng cường an ninh biên giới được đề cập trong các sắc lệnh hành pháp được ông Trump ký ban hành ngày 25-1. Thư ký báo chí Nhà Trắng Sean Spicer nhấn mạnh chỉ dẫn mới sẽ không tạo ra những cuộc trục xuất hàng loạt.

Cơ quan Di trú và Hải quan Mỹ (ICE) bắt giữ một người nhập cư bất hợp pháp tại Los Angeles Ảnh: ICE

Tuy nhiên, theo tờ The New York Times, những tài liệu mới công bố cho thấy các tham vọng lớn của tân tổng thống Mỹ: Công khai tội trạng do người nhập cư bất hợp pháp phạm phải, điều động cảnh sát địa phương cưỡng chế dân nhập cư, tước bỏ quyền riêng tư của người nhập cư, xây dựng thêm các cơ sở giam giữ, ngăn cản người xin tị nạn và cuối cùng là tăng tốc quá trình trục xuất người nhập cư bất hợp pháp.

Có thể thấy rõ các đối tượng nằm trong diện bị trục xuất đã được mở rộng ra gần như toàn bộ di dân trái phép - không chỉ người bị truy tố những tội nghiêm trọng mà cả người chỉ bị bắt vì vi phạm giao thông hay ăn cắp trong cửa hàng. Ngoài ra, những người nhập cư không thể chứng minh họ đã sống trên đất Mỹ hơn 2 năm sẽ bị trục xuất nhanh. Trước đó, điều này chỉ áp dụng với những người nhập cư bị tóm gần biên giới Mỹ (trong vòng 160 km) và không chứng minh được đã ở nước này hơn 14 ngày.

Riêng những trường hợp thực hiện “giấc mơ Mỹ” - vốn được bảo vệ theo chương trình Hoãn trục xuất di dân tới Mỹ lúc còn vị thành niên (DACA) khởi xướng dưới thời cựu Tổng thống Barack Obama - vẫn được giữ nguyên.

DHS dự định tuyển thêm 10.000 nhân viên cho Lực lượng Hải quan và Di trú, hơn 5.000 nhân viên tuần tra biên giới để có thể cáng đáng khối lượng công việc khổng lồ.

Tuy nhiên, chính quyền của ông Trump vẫn chưa đề cập chuyện kinh phí cho việc tuyển dụng mới cũng như mở thêm các cơ sở giam giữ hay xây dựng bức tường chắn ở biên giới phía Nam với Mexico. Một số ước tính cho biết nước Mỹ có thể phải chi thêm 1-4 tỉ USD/năm cho nỗ lực này.

Tổn hại kinh tế

Báo cáo mới đây của Trung tâm Nghiên cứu Di trú (CMS) tại TP New York cho thấy việc trục xuất một lượng lớn người nhập cư trái phép có thể khiến nền kinh tế số 1 thế giới thiệt hại hàng tỉ USD. Những hộ gia đình “hỗn hợp” - với một số thành viên là công dân Mỹ và những người còn lại là người nhập cư bất hợp pháp - chịu tổn thương nhiều hơn cả. Thu nhập trung bình của những hộ này sẽ bị giảm một nửa, từ 41.300 USD xuống còn 22.000 USD. Sự sụt giảm nghiêm trọng này có thể khiến nhiều gia đình rơi vào cảnh nghèo.

Báo cáo của CMS cũng kết luận thị trường nhà ở của Mỹ sẽ “thấm đòn” khi những người nhập cư bất hợp pháp đang nắm giữ 2,4 triệu khoản vay thế chấp để mua nhà.

GDP nước này cũng đối mặt nguy cơ thiệt hại khoảng 4.700 tỉ USD trong vòng một thập kỷ bởi 3/4 trong số 1 triệu người nhập cư bất hợp pháp là người tự kinh doanh. Thêm vào đó, báo cáo chỉ ra rằng ngay cả khi chỉ có 1/3 trẻ sinh ra ở Mỹ từ những người nhập cư bất hợp pháp không bị trục xuất thì chi phí nuôi dạy chúng sau khi cha mẹ bị trục xuất sẽ lên đến 118 tỉ USD.

Báo The New York Times gọi những chính sách mới công bố là sự chuẩn bị của Tổng thống Trump để “tấn công các giá trị Mỹ”. Chúng được xem là những kế hoạch tác chiến cho “lực lượng trục xuất” mà Tổng thống Trump hứa hẹn trong chiến dịch tranh cử, trong đó ông gọi người nhập cư bất hợp pháp là “đối tượng coi thường pháp luật và là nguy cơ với người dân Mỹ”. Thực tế, trái với những cáo buộc gây sốc đó, các kết quả nghiên cứu lại cho thấy tỉ lệ phạm pháp trong số những người nhập cư Mỹ vẫn thấp hơn những người sinh ra tại quốc gia này.

Theo Reuters, trục xuất sẽ là vấn đề trọng tâm được thảo luận trong chuyến thăm của Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson và Bộ trưởng Nội An John Kelly tới Mexico trong ngày 22-2.

Một quan chức Bộ Ngoại giao Mexico cho biết giới chức nước này sẽ đề nghị phái đoàn nước láng giềng giải thích về chính sách trong chỉ dẫn - theo đó, những người nhập cư trái phép không phải người Mexico vượt biên qua biên giới phía Nam nước Mỹ cũng bị trả về Mexico.