Mỹ đối mặt gánh nặng dân nhập cư trái phép từ Trung Quốc

Đầu tháng 6 vừa qua, cơ quan nhập cư Mỹ bắt giữ hơn 20 người Trung Quốc đang chờ bị trục xuất và nói với họ rằng sau nhiều năm trì hoãn, Bắc Kinh cuối cùng đã chịu hợp tác với Washington về vấn đề này.

Tuy nhiên, chỉ 3 tháng sau, hầu hết những người nói trên đã được thả khỏi nơi tạm giữ bởi Bắc Kinh một lần nữa trễ hẹn.

Đó chỉ là một nhóm trong số khoảng 39.000 công dân Trung Quốc đang “chờ bị trục xuất” do vi phạm luật nhập cư của Mỹ. Trong số này, có 900 người bị cáo buộc có hành vi “phạm tội bạo lực”. Nhiều người nhận lệnh trục xuất cách đây hơn 1 thập kỷ nhưng hiện vẫn sống ở Mỹ.

Daniel Maher, một trong những người nhập cư Trung Quốc bị bắt tại Mỹ thời gian gần đây. Ảnh: Reuters

Dù không hỗ trợ Washington trong việc tiếp nhận hàng ngàn người nhập cư hồi hương nhưng Bắc Kinh lại tỏ ra sốt sắng khi đề nghị Chính phủ Mỹ hợp tác trao trả những công dân Trung Quốc đào tẩu khỏi đất nước để tránh bị điều tra tham nhũng.

Các quan chức Mỹ nói rằng họ sẵn sàng hợp tác và hỗ trợ nỗ lực chống tham nhũng của Trung Quốc nhưng Bắc Kinh phải đưa ra bằng chứng phạm tội theo luật pháp Mỹ. Hãng tin Reuters cho biết 2 nước không có hiệp ước dẫn độ và từ lâu, các chính phủ phương Tây tỏ ra miễn cưỡng trong việc bàn giao nghi phạm đào tẩu cho Trung Quốc.

Vào tháng 3 năm nay, Giám đốc Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Mỹ (ICE) Sarah Saldana đến Bắc Kinh hội đàm với giới chức cấp cao Bộ Công an Trung Quốc. Hai bên đồng ý ký kết một bản ghi nhớ để giúp đẩy nhanh quá trình trao trả người nhập cư trái phép tại Mỹ về lại Trung Quốc.

Đến tháng 4, Bộ trưởng An ninh Nội địa Mỹ Jeh Johnson tiếp tục đến Bắc Kinh và nhận được lời cam kết các đối tác Trung Quốc sẽ bắt đầu thực hiện các chuyến bay hồi hương cho công dân mình. Như một phần của thỏa thuận, 2 quan chức Bắc Kinh lập tức đến Mỹ để thẩm vấn hơn 20 người bị bắt trong đợt truy quét nói trên, trong đó có nhiều người bị kết án hình sự.

Theo một quan chức ICE, Trung Quốc trước đây giải thích những trì hoãn trên đến từ việc họ mất nhiều thời gian xác định lý lịch công dân mình, có lúc phải đi tới những ngôi làng xa xôi. Tuy nhiên, một quan chức Mỹ cho rằng Bắc Kinh không muốn những người này trở lại đất nước chứ không phải lý do nào khác.

Một quan chức cấp cao dưới quyền Tổng thống Barack Obama nói với Reuters rằng trong chuyến thăm sắp tới của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Washington sẽ gây sức ép để giải quyết mau chóng những tồn đọng đối với vấn đề trục xuất người nhập cư Trung Quốc trái phép.