Mỹ giao F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ dù “không vui” việc nước này mua S-400

Lầu Năm Góc ngày 19-6 cho biết thông tin trên. "Hãng Lockheed Martin sẽ tổ chức một lễ chuyển giao máy bay cho Thổ Nhĩ Kỳ ngày 21-6 ở Fort Worth và hai chiến đấu cơ (F-35) sẽ tiếp tục được đưa tới căn cứ không quân Luke ở Arizona ngày sau đó" - người phát ngôn Lầu Năm Gó, Đại tá Mike Andrews, nói với CNN.

Ông nói thêm: "Các phi công F-35 và nhân viên bảo trì của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tới căn cứ Luke và bắt đầu tập huấn bay sớm".

F-35 là phiên bản chiến đấu cơ tàng hình tối tân nhất của Mỹ. Ảnh: National Interest

Theo CNN, mặc dù Thổ Nhĩ Kỳ từ lâu đã tham gia vào phát triển chương trình F-35, Thượng viện Mỹ vẫn tìm cách cản trở Ankara tiếp nhận chiến đấu cơ tàng hình này bằng lập luận của Đạo luật Ủy quyền Quốc phòng giữa lúc quan hệ giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ xấu đi.

Phiên bản dự luật phòng vệ của Thượng viện Mỹ bày tỏ quan ngại về kế hoạch Thổ Nhĩ Kỳ mua hệ thống phòng thủ tên lửa phòng không S-400 của Nga. Bên cạnh đó, Ankara cũng bị cáo buộc đã bắt giữ phi pháp và sai trái công dân Mỹ Andre Brunson.

Dự luật của Thượng viện Mỹ cũng kêu gọi Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis đệ trình kế hoạch loại bỏ chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chương trình F-35 cũng như vạch ra các bước cần thiết để cấm chuyển giao bất cứ chiến đấu cơ F-35 nào cho Thổ Nhĩ Kỳ từ lãnh thổ Mỹ.

Tuy nhiên, một quan chức quốc phòng tiết lộ với CNN rằng ông chủ Lầu Năm Góc phản đối các nỗ lực ngăn chặn Thổ Nhĩ Kỳ tiếp nhận chiến đấu cơ tối tân này.

Về phần mình, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlüt Çavuşoğlu hồi đầu tháng 6 nói trên đài PBS rằng Thổ Nhì Kỳ tham gia chương trình F-35, trong đó có góp sức vào một số hoạt động sản xuất chung, một số bộ phận của F-35 được làm ở Thổ Nhĩ Kỳ.

"Thổ Nhĩ đã trả hàng đúng thời hạn. Và Thổ Nhĩ Kỳ đáp ứng tất cả yêu cầu, không thể hủy bỏ (chuyển giao) bởi vì chúng tôi đang mua S-400. Đó là một vấn đề hoàn toàn khác" - ông Çavuşoğlu nói thêm, đồng thời nhấn mạnh không nên ép Ankara lựa chọn giữa Mỹ và Nga.

Tổng cộng 20 quốc gia góp mặt vào chương trình F-35. Chín quốc gia đối tác tham gia vào phát triển chiến đấu cơ này gồm Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ, Anh, Ý, Hà Lan, Canada, Úc, Đan Mạch và Na Uy. Tất cả  quốc gia này, trừ Canada, Đan Mạch và Thổ Nhĩ Kỳ, đã bắt đầu nhận những chiếc F-35 đầu tiên. Israel, Nhật Bản và Hàn Quốc cũng đã nhận máy bay thông qua các thỏa thuận quân sự nước ngoài.