Mỹ rút quân, Thổ Nhĩ Kỳ “ngồi trên đống lửa”

Reuters hôm 28-12, cho biết trong một cuộc điện đàm với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan vào ngày 14-12, ông Trump đã làm Ankara "choáng váng" bởi quyết định rút lực lượng Mỹ khỏi Syria.

Ông Trump đề cập tới việc định hình lại chính sách của Mỹ ở Trung Đông, từ bỏ 1/4 lãnh thổ Syria và giao cho Thổ Nhĩ Kỳ công việc kết liễu tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng ở Syria.

Một quan chức Thổ Nhĩ Kỳ nói với Reuters rằng ông Trump đã hỏi ông Erdogan: "Nếu chúng tôi rút binh sĩ, ông có thể tiêu diệt IS không?". Ông Erdogan sau đó trả lời rằng các lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ đã hoàn thành nhiệm vụ.

"Tôi phải nói rằng đó là một quyết định không ngờ" – quan chức này bình luận.

Binh sĩ Mỹ và thành viên SDF tuần tra gần biên giới Thổ Nhĩ Kỳ hôm 4-11. Ảnh: Reuters

Đối với Thổ Nhĩ Kỳ, quyết định của ông Trump dù được xem là một cơ hội nhưng cũng mang lại nhiều rủi ro. Trong nhiều năm, Ankara thường phàn nàn việc Washington chọn Đơn vị bảo vệ nhân dân người Kurd (YPG) - bị Thổ Nhĩ Kỳ xem là khủng bố - làm đối tác chính chống IS trên bộ.

Nếu Mỹ rút quân, Thổ Nhĩ Kỳ có thể đẩy YPG trở lại khu vực cách xa biên giới khoảng 500 km mà không phải mạo hiểm đối đầu với các lực lượng Mỹ. Thêm vào đó, căng thẳng ngoại giao giữa hai nước liên quan đến YPG cũng có thể chấm dứt.

Tuy nhiên, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ phải đối đầu không chỉ với lực lượng người Kurd mà cả chính quyền Damascus, Nga và Iran. YPG hôm 28-12 yêu cầu chính phủ Syria tiếp quản thị trấn Manbij để bảo vệ họ khỏi bị Thổ Nhĩ Kỳ tấn công.

Ngoài ra, nếu Thổ Nhĩ Kỳ muốn đánh bật IS khỏi thành trì cuối cùng ở Syria, gần biên giới Iraq, trước tiên họ sẽ phải vượt qua 250 km lãnh thổ do Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) – gồm phần lớn người Kurd - kiểm soát.

"Ông Erdogan nhận được nhiều hơn những gì ông ấy mặc cả" - Giám đốc Các vấn đề Thổ Nhĩ Kỳ tại Viện Washington, Soner Cagaptay, nói. "Ông ấy yêu cầu Mỹ từ bỏ YPG nhưng không rút khỏi Syria".

Thổ Nhĩ Kỳ đã ủng hộ quân nổi dậy, những người từng hy vọng lật đổ chế độ Tổng thống Bashar al-Assad, trong nhiều năm. Nhưng với sự hỗ trợ của Iran và Nga, ông Assad vẫn yên vị dù chưa nắm được các khu vực phía Đông Bắc, nơi đặt nhiều mỏ dầu.

Nắm bắt được thách thức mới, Ankara đang tiến hành các cuộc đàm phán chuyên sâu với Washington và Moscow.

Trong khi đó, Thổ Nhĩ Kỳ muốn Mỹ thu hồi vũ khí cung cấp cho YPG nhưng Washington nói rằng họ không thể làm vậy với đồng minh khi cuộc chiến chưa kết thúc.