Mỹ siết chính sách với Cuba

Tổng thống Mỹ Donald Trump liên tiếp có các bước đi đảo ngược chính sách của người tiền nhiệm về quan hệ với Cuba và vấn đề nhập cư.

Lời hứa tranh cử

Trong động thái mới nhất, ông chủ Nhà Trắng hôm 16-6 (giờ địa phương) siết chặt các quy định đối với việc đi lại của công dân Mỹ tới Cuba và hạn chế công ty Mỹ giao thương với các doanh nghiệp Cuba thuộc sở hữu quân đội. Thông báo đánh dấu sự đảo ngược nhiều thành tựu lịch sử mà chính quyền cựu Tổng thống Barack Obama đã khai mở nói trên được đưa ra trong bài phát biểu của Tổng thống Donald Trump tại TP Miami - bang Florida, nơi cộng đồng người gốc Cuba chiếm số đông và có ảnh hưởng. Những lá phiếu của cộng đồng này được tin là đã giúp ông Donald Trump giành chiến thắng ở bang Florida trong cuộc bầu cử năm ngoái.

Chính sách cứng rắn hơn với Havana là một trong những lời hứa tranh cử của ông Donald Trump. Tuy nhiên, đối mặt với sức ép từ cộng đồng doanh nghiệp Mỹ và một số "người nhà" trong Đảng Cộng hòa vốn phản đối xoay chiều hoàn toàn quan hệ với Cuba, Tổng thống Donald Trump quyết định giữ nguyên nhiều bước đi trong tiến trình bình thường hóa quan hệ với Havana của chính quyền ông Obama.

Du khách Mỹ tại thủ đô Havana - Cuba Ảnh: AP

Theo Reuters, chính sách mới của tổng thống Mỹ cấm phần lớn giao dịch giữa doanh nghiệp Mỹ và Tập đoàn Doanh nghiệp Quân đội (GAESA) thuộc sở hữu quân đội Cuba. Tập đoàn này tham gia mọi lĩnh vực của nền kinh tế, trong đó có cả kinh doanh khách sạn. Một số ngoại lệ trong chính sách mới bao gồm đi lại bằng đường không và đường biển. Điều này được cho là giúp bảo vệ cho các hãng hàng không và công ty tàu thuyền Mỹ đang hoạt động tại Cuba.

Không như lo ngại của nhiều người ủng hộ cải thiện quan hệ với Cuba, ông chủ Nhà Trắng không thực hiện các bước đi cứng rắn hơn, như đóng cửa đại sứ quán ở Cuba, cũng như không phá bỏ quan hệ ngoại giao mới được khôi phục năm 2015. Bên cạnh đó, tổng thống Mỹ không cắt các chuyến bay trực tiếp Mỹ - Cuba được nối lại gần đây, dù cho chính sách mới của ông dường như nhằm hạn chế đáng kể những quan hệ kinh tế mới được thiết lập giữa hai bên. 

Theo giới chức Nhà Trắng, chính quyền không có ý định làm gián đoạn các dự án kinh doanh hiện tại, như dự án khách sạn Starwood Hotels tại Havana, thuộc tập đoàn Marriott International, khởi động dưới thời ông Obama.

"Sửa chữa thỏa thuận tồi"

Cũng theo giới chức Mỹ, chính sách điều chỉnh về đi lại sẽ có các quy định nghiêm ngặt hơn để bảo đảm công dân Mỹ đến Cuba tuân theo 12 hạng mục cho phép. Khẳng định bước đi mới nhằm sửa chữa cái mà Tổng thống Donald Trump gọi là "thỏa thuận tồi" của ông Obama, giới chức Mỹ cho biết chính quyền đương nhiệm sẽ để ngỏ cánh cửa cải thiện quan hệ nếu Cuba tiến hành cải cách. Theo lệnh của Tổng thống Donald Trump, Bộ Tài chính và Bộ Thương mại Mỹ sẽ có 30 ngày để soạn thảo những quy định mới và sau khi hoàn chỉnh sẽ có hiệu lực ngay lập tức.

Tờ Telegraph (Anh) cho rằng chính sách mới có thể sẽ làm vừa lòng những người lớn tuổi gốc Cuba ở Mỹ nhưng lại không được thế hệ trẻ hơn chào đón. Bên cạnh đó, số lượng du khách Mỹ tới Cuba sẽ chứng kiến sự sụt giảm đáng kể sau khi tăng vọt ở mức chưa từng thấy trong thời gian gần đây.

Trước đó một ngày, chính quyền Tổng thống Donald Trump thông báo hủy bỏ một chính sách từ thời ông Obama - vốn đã cho phép hàng triệu cha mẹ nhập cư bất hợp pháp của những đứa trẻ sinh tại Mỹ được ở lại nước này. Chính sách này ban hành năm 2014 có tên gọi DAPA (Tạm hoãn thi hành lệnh trục xuất cha mẹ của công dân Mỹ và thường trú nhân) nhằm giúp đỡ gia đình của những đứa trẻ sinh ra ở Mỹ được ở bên nhau và tránh bị trục xuất. Ước tính DAPA có tác động tới khoảng 4 triệu người có con sinh tại Mỹ trước năm 2010.

DAPA chưa bao giờ được thực thi sau khi bị 26 bang chặn đứng bằng vụ kiện lên tòa án quận ở bang Texas. Tòa án Tối cao Mỹ sau đó giữ nguyên phán quyết của tòa án nói trên vào năm 2016. Bộ An ninh Nội địa Mỹ hôm 15-6 thông báo hủy bỏ chính sách này với sự ủng hộ của Bộ Tư pháp. Bộ trưởng Bộ An ninh Nội địa John Kelly khẳng định chính sách hào phóng đối với người nhập cư trái phép này sẽ không thể có hiệu lực.