Mỹ - Úc chưa xoa dịu được Pháp

Xoa dịu phản ứng giận dữ của Pháp, Văn phòng Bộ trưởng Ngoại giao Úc Marise Payne hôm 18-9 nhấn mạnh Úc xem trọng mối quan hệ với Pháp và sẽ tiếp tục hợp tác với Paris trong những vấn đề khác.

Trước đó, Bộ trưởng Ngoại giao Pháp Jean-Yves Le Drian cho biết quyết định triệu hồi đại sứ được thực hiện theo yêu cầu của Tổng thống Emmanuel Macron do mức độ đặc biệt nghiêm trọng của vấn đề.

Theo ông Le Drian, việc Úc hủy thương vụ mua tàu ngầm của Pháp để chuyển sang tàu ngầm hạt nhân của Mỹ là "hành vi không thể chấp nhận được giữa các đồng minh và đối tác".

Hôm 16-9, Úc tuyên bố hủy thỏa thuận trị giá 40 tỉ USD được ký vào năm 2016 với Tập đoàn Hải quân của Pháp, thay vào đó, Úc sẽ mua ít nhất 8 tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân công nghệ của Mỹ và Anh.

Các tàu ngầm lớp Collins của Hải quân Úc Ảnh: HẢI QUÂN HOÀNG GIA ÚC

Vụ triệu hồi đại sứ lần này đẩy quan hệ Pháp - Úc xuống mức thấp nhất kể từ năm 1995, thời điểm Canberra phản đối Paris nối lại vụ thử hạt nhân ở Nam Thái Bình Dương.

Theo Reuters, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price cũng khẳng định Pháp là một đồng minh quan trọng và Mỹ sẽ giải quyết những khác biệt trong những ngày tới. Một quan chức Nhà Trắng nói với đài CNBC rằng chính quyền Tổng thống Joe Biden cũng đã thảo luận với những người đồng cấp Pháp về vấn đề triệu hồi Đại sứ Pháp tại Mỹ Philippe Etienne.

Căng thẳng đa phương diễn ra khi Mỹ và các đồng minh tìm kiếm sự ủng hộ ở châu Á - Thái Bình Dương trước lo ngại về ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc.

Ông Pierre Morcos, chuyên gia tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (Mỹ), gọi bước đi của Pháp mang tính lịch sử. Ông Morcos nhận định những lời trấn an của Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken trong những ngày qua vẫn không đủ đối với Pháp, nhất là khi các nhà chức trách Paris biết được thỏa thuận mua tàu ngầm hạt nhân đã được thực hiện trong nhiều tháng trước.

Về phía Trung Quốc, phát biểu trước thềm sự kiện Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) hôm 17-9, Chủ tịch Tập Cận Bình kêu gọi "chống lại các lực lượng bên ngoài can thiệp chuyện nội bộ của các quốc gia trong khu vực với bất kỳ lý do gì".