Nghị trường dậy sóng vì tham nhũng

Tại Hàn Quốc, cái chết của ông Sung Wan-jong, cựu Chủ tịch Công ty Xây dựng Keangnam Enterprises (KE), hôm 9-4, đã biến thành một xì-căng-đan chính trị làm lung lay chính quyền Seoul. Ông để lại một lá thư tuyệt mệnh, trong đó nêu đích danh 8 chính khách từng được ông hối lộ.

Dòng tiền dơ bẩn

Theo The Hankyoreh, một tờ nhật báo cấp tiến, hơn 60 năm nay, mối quan hệ giữa doanh nhân và chính khách chẳng khác nào “cá với nước”. Mối quan hệ này được thể hiện bằng “dòng tiền dơ bẩn” theo 2 cách.

Cách thứ nhất: mỗi lần có bầu cử quốc hội, các chính khách chỉ cần báo số tiền cần quyên góp để vận động tranh cử, Hiệp hội Công nghiệp Hàn Quốc lập tức gom tiền từ hội viên. Cách này gọi là góp tiền gián tiếp.

Cách thứ hai, doanh nhân trực tiếp đưa tiền cho chính khách. Cách này diễn ra khi quyền lợi của chính khách và doanh nhân là một. Có tiền nhiều, chính khách dễ đắc cử; khi đó, chính khách sẽ hỗ trợ lại doanh nhân. Đây là trường hợp của doanh nhân Song Wan-jong và nhiều doanh nhân có máu mặt khác.

Ông Sung Wan-jong Ảnh: YONHAP

Ví dụ điển hình của cách thứ nhất là vụ “xì-căng-đan thuế” bùng nổ trước cuộc bầu cử tổng thống năm 1997. Lúc đó, em trai của Lee Hoi-chang, ứng viên Đảng Quốc Đại (GNP, tiền thân của Đảng Saenuri ngày nay), dùng danh nghĩa của cục thuế để thu 16,6 tỉ won (khoảng 15,32 triệu USD) của 20 doanh nghiệp lớn Hàn Quốc làm quỹ vận động tranh cử. Năm 2002, GNP nhận được 82,3 tỉ won do doanh nhân đóng góp trái phép vào quỹ vận động tranh cử. Trong số này có 15 tỉ won của một tập đoàn được giấu trong thùng đựng táo chất trên một xe tải lớn.

Kể từ năm 2004, Hiệp hội Công nghiệp Hàn Quốc thôi làm trung gian nhưng “dòng tiền dơ bẩn” vẫn cứ chảy, dù ít hơn. Một cựu chủ tịch doanh nghiệp thuộc tốp 5 ở Hàn Quốc thú nhận: “Trong cuộc bầu cử quốc hội năm 2008, chúng tôi có đóng góp nhưng vài triệu won thôi cho một số chính khách. Đây chỉ là một hành động hỗ trợ”.

Ông Sung Wan-jong vừa là doanh nhân vừa là chính khách. Sai lầm của ông là tìm cách gộp chung cả 2 vai trò lại và sẵn sàng chi mạnh cho “dòng tiền dơ bẩn”. Chưa học hết cấp 1, khởi nghiệp từ một nhà thầu xây dựng nhỏ ở tỉnh lẻ nhưng trong vòng 35 năm, ông trở thành ông chủ của 1 trong 20 công ty xây dựng lớn nhất Hàn Quốc. Cũng trong thời gian này, ông bị tố cáo phạm pháp 5 lần, bao gồm góp quỹ bất hợp pháp, đưa hối lộ, vi phạm luật bầu cử. Thế nhưng, cả 5 lần ông Sung đều thoát tội.

Năm 2012, ông đắc cử quốc hội. Ông lợi dụng chức danh ủy viên Ủy ban Chính sách Nhà nước để làm lợi cho tập đoàn KE của mình. Cũng nhờ vậy, năm 1965, KE trở thành công ty xây dựng Hàn Quốc đầu tiên “đem chuông đánh xứ người”, xây tháp truyền hình trung ương ở Bangkok - Thái Lan.

Tham nhũng “hạng gộc”

Cảnh sát tìm thấy thi thể ông Sung Wan-jong trên một ngọn cây trong tư thế treo cổ gần quầy bán vé lên đỉnh Hyeongje núi Bukhan lúc 15 giờ 30 phút ngày 9-4. Cũng trong ngày này, viện công tố phát lệnh bắt giữ ông về tội biển thủ của KE 250 tỉ won (khoảng 229 triệu USD) và khai man tình hình tài chính công ty để nhận 800 tỉ won (731 triệu USD) tiền vay tín dụng của chính phủ.

Cảnh sát cũng tìm thấy thư tuyệt mệnh trong túi ông Sung, trong đó nêu tên 8 người nhận tiền của ông. Đáng chú ý, trong danh sách có tên đương kim thủ tướng Lee Wan-koo, đương kim chánh văn phòng phủ tổng thống và 2 cựu chánh văn phòng phủ tổng thống khác. Những người còn lại đều là chính khách đảng cầm quyền giữ chức vụ cao như tỉnh trưởng, thị trưởng...

Thủ tướng Lee đã bác bỏ cáo buộc nhận 30 triệu won (27.000 USD) từ ông Sung, tiền gây quỹ bất hợp pháp giúp ông thắng cử trong kỳ bầu cử quốc hội tháng 4-2013 nhưng sau khi bị phe đối lập đòi luận tội, ông đã đệ đơn từ chức hôm 21-4 vừa qua. Các vị còn lại cũng không thừa nhận làm điều sai trái.

Vì bản danh sách nói trên mà nghị trường Hàn Quốc dậy sóng mấy tuần nay. Đảng đối lập Liên minh Chính trị mới vì dân chủ (NPAD) yêu cầu quốc hội điều tra thủ tướng và chánh văn phòng phủ tổng thống họ Lee. Đáp lại, Đảng Saenuri tuyên bố sẽ tiến hành điều tra những người có tên trong danh sách, kể cả các thành viên đảng đối lập, khiến NPAD tố cáo chính phủ tiến hành một cuộc “săn phù thủy”, nghĩa là “khủng bố” họ.

Đối với tổng thống Park Geun-hye, vụ xì-căng-đan chính trị nói trên rơi vào thời điểm khá bất lợi. Uy tín chính phủ vẫn chưa hồi phục vì vụ chìm tàu phà cướp đi sinh mạng của hơn 300 người cách đây tròn 1 năm. Vụ bê bối này đe dọa cơ hội thắng cử của Đảng Saenuri trong cuộc tổng tuyển cử năm 2016.

Kỳ tới: “Siêu bão” Petrobras