Cuộc cách mạng Hoa Lài ở Tunisia khởi xướng từ vụ tự thiêu của Mohammed Bouazzi, một người có bằng đại học nhưng không thể tìm được việc làm phải bán hàng rong để mưu sinh. Bouazzi tự thiêu để phản đối chế độ chuyên chế của cựu tổng thống Ben Ali.
Cuộc biểu tình chống chính phủ đang diễn ra ở Cairo cũng bắt nguồn từ cái chết của nhà doanh nghiệp Khaled Said, 30 tuổi, sau khi bị cảnh sát thành phố Alexandria bắt giữ và đánh đập dã man vào ngày 6-6 năm ngoái chỉ vì dám tung lên mạng đoạn băng video tố giác cảnh sát Ai Cập chia nhau chiến lợi phẩm sau khi bắt được một vụ buôn lậu ma túy.
Tử vì đạo
Một người sử dụng mạng xã hội Facebook giấu tên tự xưng là ElShaheed (tiếng Ả Rập có nghĩa là tử vì đạo) đã thiết lập trang tưởng niệm Khaled Said. Lúc đầu, trang Elshaheed đăng hình ảnh và cuộn băng video tố cáo hành động man rợ của cảnh sát Alexandria đối với Said. Cuộn băng này đã được cư dân mạng chia sẻ với nhau hơn 30.000 lần.
Bộ Nội vụ Ai Cập đã bác bỏ thông tin Khaled Said chết vì những đòn trí mạng của cảnh sát Alexandria. Bộ này cho rằng Said chết vì hút quá liều cần sa trong lúc bị bắt giữ. Tuy nhiên, các nhân chứng tại chỗ cũng như kết quả điều tra của Tổ chức Nhân quyền Ai Cập cho biết cảnh sát đã đánh chết Said.
Tháng 12-2010, cái chết của Mohammed Bouazzi ở Tunisia kích động những làn sóng biểu tình chống chính phủ ở Tunisia và sau đó lan rộng ở Bắc Phi, Trung Đông.
Một người biểu tình giơ ảnh khuôn mặt bầm dập của Khaled Said tại Cairo. Ảnh: Newstimeafrica
Cách mạng nhân dân bùng nổ ở Tunisia khiến tổng thống Ben Ali phải từ chức chạy ra nước ngoài đã tiếp sức cho ElShaheed. Liền sau đó, trên trang Facebook của ElShaheed xuất hiện một thông điệp tuyên bố 25-1 sẽ là ngày biểu tình chống chính phủ Ai Cập.
Kể từ đó, trang ElShaheed – được cư dân mạng gọi là trang “Tất cả chúng ta là Khaled Said” - trở thành nơi phát động những cuộc biểu tình chống chính quyền đòi Tổng thống Hosni Mubarak từ chức.
Đáng chú ý nhất là cuộc biểu tình của dân chúng trước trụ sở Bộ Tư pháp ở Cairo, thủ đô Ai Cập. Cảnh sát đã sử dụng vũ lực trên mức cần thiết để giải tán đám đông biểu tình. Ông Ayman Nour, một lãnh tụ đối lập nổi tiếng, đã bị đánh trọng thương trong khi bảo vệ con trai có mặt trong cuộc biểu tình.
Người bí ẩn
ElShaheed là ai? Câu hỏi này không chỉ làm bận tâm nhà chức trách Ai Cập mà còn gây tò mò cho các fan (theo tuần báo Mỹ Newsweek đã có 375.000 người thường xuyên vào trang Elshaheed trước khi internet (trong đó có Facebook) bị chính quyền ngăn chặn từ ngày 27-1 đến 2-2). Ngay trong nội bộ những người đấu tranh hăng hái nhất ở Ai Cập cũng không biết ElShaheed là ai.
Esraa Abdel Fatah, người có biệt danh “con gái Facebook” từng tổ chức một cuộc tổng đình công hồi năm 2008 thông qua trang Facebook cá nhân, cho biết cô và các đồng đội từng liên lạc thường xuyên với ElShaheed để hội ý vận động tổ chức biểu tình nhưng không bao giờ biết được “người ấy” là ai.
Khaled Said trên trang Facebook của ElShaheed. Ảnh: AFP
Basem Fathy, một nhà đấu tranh Ai Cập kỳ cựu, nhận định rằng biết được nhân thân ElShaheed là rất quan trọng vì đó là “một yếu tố của lòng tin”. Một người đấu tranh ở Mỹ tiếp xúc thường xuyên với những người đấu tranh ở Ai Cập lại có một nhận định khác: “Ai đứng đằng sau cái tên đó? Tôi nghĩ rằng không có ông bà hay lãnh tụ hoặc một cái tên cụ thể nào. Đó chỉ đơn giản là một ý tưởng”.
Newsweek và trang web Daily Beast của Mỹ đã thực hiện qua công cụ “Gmail Chat” một loạt bài phỏng vấn ElShaheed trước khi trang Facebook của ông bị chặn và cuộc biểu tình đầu tiên bùng nổ ở Cairo. Trong những cuộc phỏng vấn này, ElShaheed cương quyết không chịu tiết lộ tên thật và những chi tiết liên quan.
“Người bí ẩn nhất” này thú nhận rằng sợ tính mạng bị đe dọa nhưng sự kiện ở Tunisia đã đem lại một tia hy vọng không chỉ cho ông. “Từ nhiều năm nay, người dân Ai Cập đã đánh mất niềm hy vọng và giờ đây họ đã dám hy vọng rằng chúng tôi sẽ đạt tới mục đích cuối cùng” - ElShaheed nhấn mạnh.
Tuy nhiên, ElShaheed khuyến cáo cư dân mạng rằng không nên quá trông cậy vào các mạng xã hội. Trong quá khứ, đã có nhiều trường hợp kêu gọi biểu tình trực tuyến và chuốc lấy thất bại não nề. Rời khỏi màn hình và xuống đường hành động là thiết thực nhất.
Không màng danh vọng
ElShaheed chia sẻ: “Vai trò của tôi là động viên, cung cấp thông tin, khuyến khích người dân tham gia hành động một cách thiết thực. Mạng internet không còn ở Ai Cập nhưng người dân không cần nó nữa”.
Theo ElShaheed, những cuộc biểu tình phản đối chính thể ông Mubarak đã có thể tự thân vận động không cần tổ chức qua mạng nữa.
Trong một lá thư điện tử (email) trao đổi với nhật báo Mỹ The Wall Street Journal, ElShaheed nói ông không theo đảng phái chính trị nào. Ông chỉ muốn cảnh sát chấm dứt tình trạng bạo lực ở Ai Cập.
Ngôn ngữ mà ElShaheed dùng trên trang Facebook để tập hợp các tổ chức cùng chung chí hướng như Phong trào sinh viên 6-4 hay các tổ chức đấu tranh cho dân chủ đã thể hiện rõ điều đó. Nó không mang màu sắc chính trị hay tôn giáo. Nó dung dị và bình dân, ai đọc cũng có thể hiểu được.
Trong những cuộc trao đổi với báo chí, ElShaheed lặp đi lặp lại rằng cho dù cuộc cách mạng này thành công, ông vẫn là một người ẩn danh bởi vì “tôi không tìm danh vọng. Đó không phải là mục đích”.
Kỳ tới: Hội Anh em Hồi giáo là ai?
và quét mã QR
Bình luận (0)