Người biểu tình Iran bất chấp "quả đấm sắt"

Theo Reuters, trên mạng xã hội bùng nổ nhiều thông điệp khuyến khích người dân Iran tiếp tục xuống đường ở thủ đô Tehran và 50 trung tâm đô thị khác.

Như vậy, những lời kêu gọi bình tĩnh và cam kết "có thêm không gian chỉ trích" của Tổng thống Hassan Rouhani trong đêm 31-12-2017 đã không có tác dụng.

Cuộc biểu tình chống chính phủ hiện nay không chỉ đánh dấu phép thử lớn nhất đối với Tehran kể từ các cuộc tuần hành ủng hộ cải cách vào năm 2009 mà còn báo hiệu nguy cơ bất ổn kéo dài.

Sinh viên đụng độ với cảnh sát trong một cuộc biểu tình chống chính phủ ở Trường ĐH Tehran hôm 30-12-2017 Ảnh: EPA

Các video đăng tải trên mạng xã hội cho thấy cảnh sát dùng hơi cay và vòi rồng để giải tán nhóm biểu tình tại Quảng trường Enghelab ở thủ đô Tehran đêm 31-12-2017. Hãng thông tấn ILNA cùng ngày cho biết 2 người biểu tình bị bắn chết tại thị trấn Izeh, Tây Nam Iran và một số người khác bị thương.

Trước đó, truyền hình đưa tin 2 người biểu tình thiệt mạng ở Dorud sau khi va chạm với một chiếc xe chữa cháy bị đánh cắp trong khi cảnh sát địa phương phủ nhận bắn chết 2 người này. Người biểu tình ở thị trấn phía Đông Bắc Takestan phóng hỏa trường học dành cho các giáo sĩ và các tòa nhà chính quyền. Ít nhất 200 người đã bị bắt giữ ở Tehran.

Biểu tình bạo lực bắt nguồn từ cuộc tuần hành ôn hòa hôm 28-12-2017 ở Mashhad - thành phố đông dân thứ hai Iran. Cuộc tuần hành lúc đầu chỉ bày tỏ bức xúc về kinh tế khó khăn và tham nhũng nhưng nhanh chóng chuyển sang màu sắc chính trị với những khẩu hiệu không chỉ chống tổng thống nước này mà cả lãnh tụ tối cao Ali Khamenei.

Người dân Iran cũng tức giận trước việc nước này tham chiến sâu rộng ở Syria và Iraq nhằm tranh giành ảnh hưởng với Ả Rập Saudi. Theo Reuters, dân Iran muốn lãnh đạo tạo ra việc làm hơn là tham gia các cuộc chiến ủy quyền tốn kém.

Iran đã áp đặt lệnh giới hạn tạm thời đối với các mạng xã hội Telegram và Instagram nhằm "duy trì sự yên ổn và an ninh xã hội", một nguồn tin nói với đài địa phương IRIB. Theo đài BBC, Thiếu tướng Esmail Kowsari, một chỉ huy lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran, hôm 31-12-2017 cảnh báo người biểu tình sẽ đối mặt "quả đấm sắt" nếu tiếp tục ngoan cố nổi loạn.

Tuy nhiên, phát biểu trên truyền hình nhà nước, Tổng thống Rouhani khẳng định người dân Iran hoàn toàn được tự do chỉ trích chính phủ và biểu tình song ông nhấn mạnh: "Chỉ trích khác với bạo lực và phá hoại tài sản công".

Người đứng đầu Iran cũng không đồng tình với bình luận của Tổng thống Mỹ Donald Trump, sau khi ông chủ Nhà Trắng thể hiện sự ủng hộ cuộc biểu tình của người Iran. "Người đàn ông ở Mỹ này đang thể hiện sự cảm thông với người dân chúng ta mà quên mất rằng chính ông ta đã gọi Iran là những kẻ khủng bố vài tháng trước. Người đàn ông luôn quyết liệt chống lại Iran này không có quyền đồng cảm với người Iran" - ông Rouhani nói.