Người Pháp nhận giải Nobel Kinh tế

Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển hôm 13-10 thông báo giáo sư người Pháp Jean Tirole đã trở thành chủ nhân của giải thưởng Nobel Kinh tế 2014 vì các công trình nghiên cứu về “quyền lực và sự kiểm soát thị trường”.

“Jean Tirole là một trong những nhà kinh tế học có ảnh hưởng nhất của thời đại chúng ta. Ông có những đóng góp nghiên cứu lý thuyết quan trọng trong một số lĩnh vực. Hơn hết, ông đã làm sáng tỏ cách thức hiểu biết và kiếm soát ngành công nghiệp chỉ có vài công ty hùng mạnh. Nhờ công trình của ông, nhà chức trách có thêm các công cụ để ngăn chặn nguy cơ độc quyền trong các ngành công nghiệp” - Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển nhận định.

Ông Jean Tirole. Ảnh: AP

Nhiều thị trường đang chịu sự thống trị của vài công ty lớn. Nếu không có sự kiểm soát, các kết quả không mong muốn về mặt xã hội có thể xuất hiện tại những thị trường này, như giá cả tăng cao hoặc các công ty kém hiệu quả tồn tại được bằng cách ngăn chặn những đối thủ mới và hiệu quả hơn tham gia thị trường. Thông qua nỗ lực nghiên cứu, phân tích những mặt tối nêu trên từ giữa thập niên 1980 trở đi, GS Tirole đã đưa ra một học thuyết thống nhất về cách thức nhà chức trách đối phó với các tập đoàn lớn hoặc tình trạng độc quyền.

Trước khi có nghiên cứu của ông Tirole, nhà chức trách chống độc quyền thường kiểm soát thị trường bằng những quy định đơn giản, như cấm các đối thủ cạnh tranh hợp tác với nhau. Tuy nhiên, GS Tirole đã chỉ ra rằng những biện pháp này có hại nhiều hơn lợi trong một số điều kiện nhất định. Trong một loạt bài viết và sách của mình, ông Tirole đã trình bày một khuôn khổ chung cho việc soạn thảo những chính sách, quy định về cạnh tranh để áp dụng cho một loạt ngành công nghiệp khác nhau, từ viễn thông đến ngân hàng. Nhờ vậy, các chính phủ có thể vừa khuyến khích các công ty lớn hoạt động ngày một hiệu quả hơn vừa ngăn họ gây hại cho các đối thủ cạnh tranh và người tiêu dùng.

Theo báo The New York Times, công trình của ông Tirole nhận được sự quan tâm đặc biệt sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, vốn cho thấy những thiếu sót nghiêm trọng trong hoạt động kiểm soát các công ty tài chính ở Mỹ và châu Âu.

Ông Tirole, hiện là giáo sư kinh tế học tại Trường ĐH Toulouse ở Pháp, sẽ nhận được giải thưởng trị giá khoảng 1,1 triệu USD. Ở tuổi 61, theo đài BBC, ông Tirole trẻ hơn 6 tuổi so với tuổi bình quân của những người từng nhận giải Nobel Kinh tế. Ông cũng là người Pháp thứ hai, sau nhà văn Patrick Modiano, nhận giải Nobel trong năm nay.

Nobel Kinh tế là giải cuối cùng được trao trong mùa giải Nobel năm nay. Giải này bắt đầu được trao từ năm 1969 và không nằm trong số những giải được lập ra theo di chúc của ông Alfred Nobel. Lễ trao giải thưởng Nobel năm nay dự kiến diễn ra tại Stockholm - Thụy Điển vào ngày 10-12, đúng vào ngày mất của ông Nobel năm 1896.