Nhật Bản lên án Trung Quốc

Chính phủ Nhật Bản hôm 21-7 phê duyệt Sách trắng Quốc phòng, trong đó lên án Trung Quốc có những hành động phi pháp nhằm đơn phương thay đổi hiện trạng tại biển Đông và Hoa Đông.

Bản Sách trắng Quốc phòng dài 429 trang, riêng Trung Quốc chiếm 1/3 chương về các lo ngại an ninh trong xu hướng an ninh toàn cầu. Không chỉ chiếm nhiều dung lượng hơn, những chỉ trích đối với Bắc Kinh cũng thẳng thừng và gay gắt hơn so với Sách trắng Quốc phòng các năm trước. Theo đó, Tokyo phản đối các hoạt động cải tạo đất trái phép của Bắc Kinh quanh các bãi đá ở biển Đông. Đáng chú ý, sách trắng này lần đầu tiên đăng hình ảnh vệ tinh tố cáo Trung Quốc đang xây dựng đảo nhân tạo phi pháp có khả năng phục vụ mục đích quân sự tại quần đảo Trường Sa của Việt Nam.

Tokyo không có tuyên bố chủ quyền ở biển Đông nhưng lo ngại các căn cứ quân sự sai trái này sẽ giúp Bắc Kinh tăng cường hiện diện quân sự và ảnh hưởng ở vùng biển vốn là tuyến hàng hải quan trọng, với giao thương lên tới 5.000 tỉ USD/năm. Tokyo mới đây tuyên bố có thể bắt đầu tuần tra trên không ở biển Đông khiến Trung Quốc kịch liệt phản đối.

Phát biểu tại cuộc họp báo sau khi nội các thông qua văn kiện thường niên nói trên, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Gen Nakatani nhấn mạnh sự thiếu minh bạch trong các vấn đề quân sự, an ninh của Trung Quốc khiến cộng đồng quốc tế ngày càng lo ngại.

Tàu nạo vét bùn của Trung Quốc tại Đá Chữ Thập thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam

trong bức ảnh do máy bay P-8A Poseidon của Mỹ chụp hôm 21-5. Ảnh: Reuters

Việc công bố Sách trắng Quốc phòng Nhật Bản thực ra đã bị trì hoãn hơn 1 tuần sau khi các thành viên của Đảng Tự do Dân chủ cầm quyền phản đối bản dự thảo ban đầu quá “mềm mỏng” với Trung Quốc. Trong văn kiện mới được thông qua, Bộ Quốc phòng Nhật Bản cũng thể hiện sự cứng rắn hơn với yêu cầu Trung Quốc chấm dứt xây dựng các giàn khoan thăm dò dầu khí ở biển Hoa Đông, nơi 2 nước đang tranh cãi về chủ quyền quần đảo Senkaku/Điếu Ngư.

Sách trắng còn tố cáo Trung Quốc thường xuyên đưa các tàu lớn hơn tới khu vực quần đảo này. Theo Lực lượng Phòng vệ trên không Nhật Bản, các chiến đấu cơ nước này đã xuất kích 464 lần (một con số cao kỷ lục) để đối phó các máy bay Trung Quốc áp sát không phận Nhật Bản trong năm 2014, tăng 49 lần so với năm trước đó.

Sách trắng Quốc phòng của Nhật Bản được phê duyệt sau khi Hạ viện nước này hồi tuần trước thông qua các dự luật an ninh cho phép quân đội Nhật Bản lần đầu tiên được tham chiến ở nước ngoài kể từ Thế chiến II.

Báo The Age (Úc) hôm 21-7 dẫn nhận định của giáo sư Hugh White, thuộc Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc phòng của Trường ĐH Quốc gia Úc, cho rằng châu Á cần một Nhật Bản hùng mạnh để kiềm chế Trung Quốc trong bối cảnh tham vọng bành trướng của nước này có thể đe dọa khu vực.

Và Thủ tướng Nhật Shinzo Abe đang thực hiện song song 2 chiến lược, một mặt tăng cường liên minh với Mỹ, mặt khác gia tăng ảnh hưởng với các nước trong khu vực. Trang Bloomberg nhận định chuyến thăm Nhật của tàu ngầm hạt nhân Mỹ USS Michigan trong tháng này là một dấu hiệu thể hiện sự tăng cường quan hệ quân sự giữa 2 nước.

Trong khi đó, một quan chức Bộ Quốc phòng Philippines hôm 20-7 tiết lộ nước này có kế hoạch đưa máy bay chiến đấu và tàu khu trục đến căn cứ hải quân cũ của Mỹ tại vịnh Subic để đối phó tham vọng lãnh thổ của Trung Quốc ở biển Đông.

Ngoài ra, Bộ trưởng Ngân sách và Quản lý Philippines Florencio Abad cho biết nước này dự kiến chi khoảng 25 tỉ peso (khoảng 600 triệu USD) vào năm tới để mua tàu khu trục, máy bay tuần tra và radar nhằm tăng cường năng lực tuần tra tại khu vực tranh chấp trên biển Đông.