Nhật Bản sắp cấp máy bay cho Philippines tuần tra biển Đông

Thủ tướng Nhật Shinzo Abe tham dự buổi họp báo sau cuộc gặp gỡ với Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Ahmet Davutoglu ở Istanbul ngày 14-11. Ảnh: Reuters

Thỏa thuận này sẽ đánh dấu lần đầu tiên Nhật Bản đồng ý trực tiếp viện trợ trang thiết bị quân sự cho nước khác. Quyết định cũng là ví dụ điển hình và mới mẻ nhất trong chương trình nghị sự an ninh cứng rắn của Thủ tướng Shinzo Abe.

3 nguồn tin của Reuters cho hay thỏa thuận về công nghệ quốc phòng này sẽ được công bố sau khi ông Abe và Tổng thống Philippines Benigno Aquino có cuộc gặp gỡ bên lề Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á – Thái Bình Dương (APEC) tại Manila. Dự kiến trong cuộc gặp gỡ này, Tokyo và Manila sẽ cam kết các loại hình, quy mô viện trợ quân sự của Nhật bản đối với Philippines trong thời gian tới.

“APEC là cơ hội để chúng ta thể hiện rằng cơ hội hợp tác giữa hai bên đã đến”, một trong những nguồn tin cho hay.

Như vậy, ông Abe và Aquino sẽ gặp nhau vào thứ Tư, ngày 18-11 này. Một nguồn tin khác là phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Nhật Bản tại Tokyo nói rằng thỏa thuận đã được xử lý, thông qua, còn thông tin cụ thể về vấn đề này ông chưa nhận được. Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Philippines từ chối bình luận về vấn đề này.

Theo dự đoán của các nguồn tin, ban đầu, Nhật Bản có thể viện trợ 3 máy bay Beechcraft TC-90 King Air hiện đang sử dụng để huấn luyện phi công Lực lượng Tự vệ Nhật Bản được trang bị radar giám sát không biển cơ bản. Sau đó, Tokyo có thể tiếp tục cung cấp cho Manila máy bay tuần tra biển P3-C săn tàu ngầm Lockheed Martin .

Philippines là quốc gia Đông Nam Á có mâu thuẫn sâu sắc với Bắc Kinh trên Biển Đông. Trước sự bành trướng quân sự trên biển của Trung Quốc gia tăng, Tokyo cũng là nước trực tiếp bị ảnh hưởng. Nhật Bản lo lắng các tuyến đường biển mà phần lớn tàu thuyền thương mại của Nhật đi ngang sẽ bị Bắc Kinh kiểm soát. Theo Reuters, thay vì thách thức Bắc Kinh bằng cách trực tiếp gửi tàu chiến hoặc máy bay đến tuần tra Biển Đông, Nhật Bản đang âm thầm hỗ trợ quân sự cho các quốc gia thân thiện trong khu vực đang có nhu cầu nâng cao sức mạnh hải quân như Philippines, Việt Nam và Malaysia.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cũng sẽ tham dự Hội nghị Thượng đỉnh các nhà lãnh đạo APEC vào ngày 18 và 19 tới đây. Biển Đông tuy không phải là đề tài chính thức để thảo luận trong chương trình nghị sự nhưng có khả năng sẽ xuất hiện trong cuộc đàm phán trên băng ghế dự bị.

Hồi tháng 6, ông Abe và ông Aquino đã bắt đầu đàm phán về một thỏa thuận đi thăm các lực lượng quân sự nhằm mở đường cho Nhật sử dụng các căn cứ ở Philippines để tiếp nhiên liệu máy bay và tiếp tế cho các tàu hải quân. Nhật Bản cũng sắp trang bị 10 tàu bảo vệ bờ biển Philippines.