Những thách thức chờ người chiến thắng

Cuộc bầu cử Hạ viện Nhật diễn ra hôm 22-10 và nhiều khả năng liên minh cầm quyền của Thủ tướng Shinzo Abe sẽ giành chiến thắng áp đảo trong bối cảnh phe đối lập chia rẽ nội bộ trầm trọng.

Tham vọng quân sự

Tổng cộng 1.180 ứng viên tranh 465 ghế tại Hạ viện, trong đó có 289 nghị sĩ được bầu trực tiếp và 176 nghị sĩ còn lại được chọn thông qua hệ thống tỉ lệ đại diện. Cuộc thăm dò của báo Nikkei (Nhật Bản) được thực hiện từ ngày 17 đến 19-10 cho thấy Đảng Dân chủ Tự do (LDP) của Thủ tướng Abe có thể giành được 262 ghế tại Hạ viện. Các cuộc thăm dò ý kiến gần nhất cũng cho thấy liên minh của LDP và Đảng Công minh (Komeito) sẽ duy trì thế đa số tại Hạ viện.

Vị thủ tướng 63 tuổi kỳ vọng liên minh cầm quyền của mình sẽ chiến thắng đa số 2/3, cho phép ông đưa ra những thay đổi về hiến pháp. Đặc biệt, ông muốn thay đổi lực lượng phòng vệ của Nhật Bản thành quân đội quốc gia lần đầu tiên kể từ Thế chiến II.

Ông Abe đã chiến thắng 4 mùa bầu cử với tư cách là lãnh đạo LDP bất chấp lượng cử tri đi bầu thấp và chỉ nhận được khoảng 25% tổng số phiếu phổ thông. Trong cuộc bầu cử lần này, ông vận động tiếp tục thực hiện chính sách "Abenomics" để khôi phục nền kinh tế sau 2 thập kỷ trì trệ. GDP của Nhật Bản đã tăng khoảng 10% kể từ khi Thủ tướng Abe lên nắm quyền vào năm 2012 với sự hỗ trợ của chính sách tiền tệ siêu nới lỏng của Ngân hàng Nhật Bản, bất chấp các lãnh đạo phe đối lập cho rằng người dân không cảm thấy lợi ích của sự tăng trưởng.

Mối đe dọa từ Triều Tiên

Triều Tiên phủ bóng lên cuộc bầu cử khi lãnh đạo Kim Jong-un đe dọa nhấn chìm đất nước mặt trời mọc xuống biển và Bình Nhưỡng đã phóng 2 tên lửa bay qua không phận đảo Hokkaido trong vòng chưa đầy một tháng. Thủ tướng Abe đã liên tục tăng cường sức mạnh quân sự để đối phó mối đe dọa từ Triều Tiên khi cho rằng thời gian để thảo luận đã kết thúc và hối thúc cộng đồng quốc tế gia tăng sức ép lên Bình Nhưỡng.

Về vấn đề trong nước, "quả bom nhân khẩu học" đang bao trùm ảnh hưởng đến tất cả các lĩnh vực từ kinh tế tới xã hội trong nước. Nhật Bản đang trên đường trở thành quốc gia "siêu già" đầu tiên trên thế giới, điều đó có nghĩa hơn 28% dân số sẽ trên 65 tuổi. Tỉ lệ sinh khá thấp trong khi dân số cao tuổi đang tăng lên đồng nghĩa với việc lực lượng lao động đang bị thu hẹp và phải gồng gánh khoản chi phí phúc lợi khổng lồ.

Bên cạnh đó, nợ công của chính phủ Nhật đang ở mức cao nhất trong các quốc gia công nghiệp, lớn hơn gấp đôi nền kinh tế nước này. Các chuyên gia từ lâu đã cảnh báo Tokyo phải hạ bớt núi nợ này, nếu không sẽ phải đối mặt với nguy cơ vỡ nợ.

Trong khi đó, cuộc bầu cử diễn ra trong bối cảnh siêu bão Lan kèm theo mưa to gió lớn đang đổ bộ vào Nhật Bản khiến lượng cử tri đi bỏ phiếu giảm mạnh. Diễn biến khách quan này nằm ngoài mong đợi nhưng được cho là góp phần tăng cơ hội chiến thắng cho ông Abe. 

Cơn bão với sức gió lên đến 252 km/giờ, cách tỉnh Okinawa về phía Đông sáng 22-10 và dự kiến quét qua khu vực thủ đô Tokyo vào sáng 23-10 (giờ địa phương). Bão Lan sẽ gây ra lượng mưa lớn trên diện rộng trong khi Cơ quan Khí tượng Nhật Bản (JMA) cảnh báo nguy cơ sạt lở và nước sông tràn bờ.

Một quan chức của JMA cảnh báo cơn bão cấp 4 nói trên có thể gây ra lượng mưa hơn 8 cm/giờ ở một số khu vực của Nhật Bản. Gió giật lên đến 162 km/giờ diễn ra trên khắp miền Trung và Đông Nhật Bản sáng 23-10.

Hơn 70.000 hộ gia đình ở các khu vực khác nhau được khuyến cáo sơ tán. Hơn 300 chuyến bay đã bị hủy và hoạt động đường sắt bị gián đoạn ở phía Nam và Tây của Nhật Bản. Các vụ sạt lở nhỏ được ghi nhận và nước sông dâng cao ở một số khu vực. Thủ tướng Abe đã kêu gọi chính phủ thực hiện những biện pháp đối phó càng sớm càng tốt để giảm thiểu bất kỳ mối đe dọa nào về người.

Đây là cuộc bầu cử Hạ viện đầu tiên kể từ khi độ tuổi cử tri được phép bỏ phiếu giảm từ 20 còn 18 tuổi mới thông qua hồi năm ngoái.