Ông Duterte bị nhắc về nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền lãnh thổ

Ông Carpio có động thái trên sau khi ông Duterte thừa nhận không thể ngăn những gì Trung Quốc đang làm trừ khi công khai tuyên chiến với quốc gia láng giềng này - điều ông không muốn làm.

Trước đó cùng ngày, phát biểu tại cuộc họp báo ở Sân bay Quốc tế TP Davao, ông Duterte được hỏi về thông tin Trung Quốc có kế hoạch xây một trạm radar trên bãi cạn Scarborough, cách tỉnh Zambales của Philippines 124 hải lý.

Ông Duterte thừa nhận Philippines không thể làm gì để ngăn Trung Quốc xây dựng trên Scarborough. Nhà lãnh đạo này nói thêm mình có thể tuyên bố chiến tranh chống lại Bắc Kinh nhưng cảnh báo về nguy cơ mất hết quân đội, cảnh sát và đất nước bị hủy diệt nếu ông làm thế.

Manila khẳng định bãi cạn nằm trong vùng đặc quyền kinh tế rộng 200 hải lý của họ nhưng Bắc Kinh cũng đòi chủ quyền và bắt đầu kiểm soát nơi này từ năm 2012.

Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte. Ảnh: Philstar.com

Ông Antonio Carpio. Ảnh: Philstar.com

Dĩ nhiên là không phải ai cũng hài lòng với câu trả lời trên của ông Duterte.

Tuyên bố của ông Carpio nhắc nhở rằng ông Duterte hiện là Tổng tư lệnh lực lượng vũ trang và được Hiến pháp giao nhiệm vụ bảo vệ lãnh thổ đất nước. Vì thế, vị thẩm phán này đã gợi ý một số điều ông Duterte có thể làm nếu muốn làm tròn nhiệm vụ hiến định nói trên.

1. Có tuyên bố phản đối chính thức mạnh mẽ đối với các các hoạt động xây dựng Trung Quốc.

Theo thẩm phán Carpio, đây là điều tối thiểu mà Tổng thống Rodrigo Duterte nên làm.

2. Điều động hải quân Philippines tuần tra Scarborough.

Thẩm phán Carpio giải thích rằng nếu Trung Quốc tấn công tàu hải quân Philippines, ông Duterte có thể kêu gọi Mỹ thực hiện Hiệp ước Phòng thủ chung Philippines - Mỹ. Theo hiệp ước, Washington sẽ hành động nếu tàu hải quân Philippines bị tấn công ở biển Đông.

3. Yêu cầu Mỹ tuyên bố rằng bãi cạn Scarborough là một phần lãnh thổ của Philippines để nơi này nằm trong phạm vi hiệu lực của hiệp ước trên.

4. Chấp nhận đề nghị của Mỹ về việc tuần tra chung ở biển Đông, trong đó có cả bãi cạn Scarborough.

Theo ông Carpio, điều này sẽ chứng tỏ quyết tâm chung của Philippines và Mỹ trong nỗ lực ngăn Trung Quốc xây dựng trên bãi cạn này.

5. Tránh bất kỳ hành động hoặc tuyên bố rõ ràng hoặc ngụ ý nào có thể khiến người ta hiểu rằng Philippines từ bỏ chủ quyền lãnh thổ ở biển Đông.