Ông Trudeau "trảm" đại sứ Canada tại Trung Quốc sau phát ngôn về Huawei

Trong một động thái chưa từng có tiền tệ, Thủ tướng Canada Justin Trudeau hôm 26-1 nói rằng ông sa thải đại sứ nước này tại Trung Quốc – người đã gây tranh cãi chính trị nghiêm trọng với những bình luận về vụ dẫn độ giám đốc tài chính của Huawei.

Theo Guardian, vị đại sứ nói trên có tên John McCallum đã làm mất mặt chính phủ đảng Tự do cầm quyền của ông Trudeau với phát ngôn rằng CFO Huawei Meng Wanzhou có thể đưa ra lập luận vững mạnh chống lại việc dẫn độ sang Mỹ.

Đại sứ Canada tại Trung Quốc John McCallum bị sa thải. Ảnh: Reuters

Các nhà lập pháp đối lập và nhiều cựu đại sứ Canada cáo buộc ông McCallum đã có hành động can thiệp chính trị không thể chấp nhận được trong một vụ việc đang phá hủy quan hệ giữa Canada và Trung Quốc.

Bà Meng, vốn là con gái của nhà sáng lập Huawei, bị bắt ở Vancouver hồi tháng trước với cáo buộc vi phạm lệnh trừng phạt của Mỹ áp đặt lên Iran.

Phía Trung Quốc đã liên tiếp bắt giữ 2 công dân Canada với các cáo buộc liên quan tới an ninh quốc gia. Sau đó, một tòa án Trung Quốc tuyên án tử hình một công dân Canada vì tội buôn lậu ma túy.

"Tối qua tôi đã yêu cầu và chấp nhận ông John McCallum từ chức đại sứ Canada tại Trung Quốc" – ông Trudeau tuyên bố hôm 26-1 nhưng không giải thích lý do.

Trước đó, hôm 25-1, Thủ tướng Canada còn nói rằng ông không có kế hoạch thay thế McCallum – người đã đưa ra lời xin lỗi cùng ngày vì những phát ngôn của mình. Tuy nhiên, báo Toronto Star hôm 26-1 dẫn lời ông McCallum khẳng định sẽ rất tốt nếu Mỹ bãi bỏ yêu cầu dẫn độ nữ CFO bị bắt giữ ở Canada của Huawei.

Nhà ngoại giao 68 tuổi này là một cựu bộ trưởng nội các lâu năm và không được đào tạo chuyên nghiệp về ngoại giao.

Giáo sư Charles Burton của Trường ĐH Brock, một nhà ngoại giao kỳ cựu của Canada từng đảm nhiệm 2 vị trí ở Trung Quốc, nói rằng những bình luận của ông McCallum cho rằng bà Meng có thể tránh trục xuất đã gởi tín hiệu tới Bắc Kinh rằng chiến thuật cứng rắn của họ đang có tác dụng.

"Ông ta (McCallum) thực sự đã có những hành động khiến thủ tướng không thể tiếp tục giữ lại ông ta ở vị trí đó và ông ta phải ra đi"- ông Burton chia sẻ với báo Guardian qua điện thoại, đồng thời vị GS cho rằng ông Trudeau nên nhanh chóng bổ nhiệm một phái viên đặc biệt để xử lý vụ việc.

Người phát ngôn của ông Trudeau và Bộ trưởng Ngoại giao Canada Chrystia Freeland từ chối đưa ra bình luận khi được hỏi về vụ sa thải.