Pháp và những tín hiệu ở biển Đông

Đây là một phần của cuộc tập trận chung đa phương thường niên mang tên Pitch Black do Úc chủ trì.

Tiếp sau cuộc tập trận không quân thuộc hàng lớn nhất tại châu Á - Thái Bình Dương nói trên, Pháp tiến hành Sứ mệnh Pegase vào tháng 8, trong đó triển khai một đội thuộc không quân nước này tới thăm Indonesia, Malaysia, Singapore và Ấn Độ. Các máy bay trong Sứ mệnh Pegase sẽ di chuyển qua khu vực phía Nam của biển Đông và đây được xem là cơ hội cho Pháp khẳng định quyền tự do hàng hải và hàng không theo Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển (UNCLOS).

Động thái này cũng chứng tỏ sức mạnh của Không quân Pháp sau những đợt triển khai gần đây của hải quân nước này tại biển Đông.

Tàu trinh sát Prairial là một trong số nhiều tàu quân sự của Pháp từng tới biển Đông Ảnh: SCMP

Kể từ năm 2015, sứ mệnh thường niên mang tên Jeanne d’Arc của Pháp - một cuộc huấn luyện cho các sĩ quan hải quân tương lai được thực hiện bởi tàu tấn công đổ bộ lớp Mistral và tàu hộ vệ - thường di chuyển qua biển Đông vào mùa xuân. Thêm vào đó, Pháp còn triển khai nhiều tàu tới vùng biển quan trọng này, như tàu trinh sát Vendémiaire vào các năm 2014, 2015 và 2018, tàu trinh sát Prairial vào năm 2017 và 2 tàu săn ngầm lớp FREMM Provence và Auvergne lần lượt vào năm 2016 và 2018.

Theo TS Mathieu Duchâtel, Phó Giám đốc chương trình châu Á và Trung Quốc tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại châu Âu, việc Pháp triển khai thường xuyên các khí tài quân sự tại biển Đông phát đi những tín hiệu nhất định.

Tín hiệu đầu tiên nhằm trực tiếp vào Trung Quốc và có thể tóm tắt thành: Chống lại sự hăm dọa. Trong bối cảnh Trung Quốc sử dụng sức mạnh quân sự để tạo "sự đã rồi" ở biển Đông, Paris muốn Bắc Kinh thấy rằng quân đội Pháp sẽ hoạt động tại bất kỳ khu vực nào luật quốc tế cho phép và Bắc Kinh không thể can thiệp. Đó là lý do tàu Auvergne lớp FREMM đã tiến hành đợt triển khai đầu tiên tại biển Đông hồi tháng 10-2017 để kiểm tra thiết bị săn ngầm.

Tín hiệu thứ hai hướng về cộng đồng quốc tế cũng như những quan ngại về sự ủng hộ của Pháp đối với trật tự hàng hải dựa trên luật pháp quốc tế. Trong khi theo đuổi mục tiêu duy trì và thực thi UNCLOS, Pháp xem những hành động của Trung Quốc ở biển Đông là sự đe dọa đối với tương lai của trật tự quốc tế dựa trên luật lệ.

Tín hiệu thứ ba nhằm vào các đối tác chủ yếu của Pháp tại châu Âu, đặc biệt là Anh và Liên minh châu Âu (EU). Việc thực thi Hiệp ước Lancaster House Anh - Pháp năm 2010 và xây dựng một lực lượng viễn chinh chung giữa hai nước là nền tảng trong quan hệ của Pháp với Anh, đặc biệt trong bối cảnh Anh chuẩn bị rời EU. Trong khi đó, ý muốn của Pháp với EU là tạo ra một liên minh nắm sức mạnh quân sự quan trọng và hoạt động trên toàn cầu thay vì chỉ giới hạn ở châu Âu.

Tín hiệu thứ tư của Pháp liên quan tới chính sách đang định hình dưới thời Tổng thống Emmanuel Macron: Ủng hộ một khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương rộng mở và tự do.