Sau gần 4 năm cầm quyền, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sắp đối mặt phép thử quan trọng nhất trong sự nghiệp chính trị tại hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, dự kiến diễn ra vào cuối tháng này.
Chuẩn bị sự kế nhiệm
Hội nghị trên được cho là sẽ quyết định chương trình nghị sự cho Đại hội Đảng lần thứ 19 vào năm 2017. Với tư cách Tổng Bí thư đảng, ông Tập phải xác định rõ mục tiêu chính trị và lộ trình kế nhiệm quyền lực mà ông để lại tại Đại hội Đảng lần thứ 20 vào năm 2022. Nhà lãnh đạo này cũng phải đối mặt với trận chiến khó khăn nhằm đưa nền kinh tế lớn thứ hai thế giới tăng trưởng mạnh như trước.
Chủ tịch Tập Cận Bình tại Đại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh hôm 30-9 Ảnh: REUTERS
Hồi tháng 7, Bắc Kinh thông báo hội nghị cuối tháng 10 sẽ tập trung vào vấn đề xây dựng đảng, trong đó chú trọng hành vi chính trị nội bộ của các thể chế cũng như cán bộ hàng đầu của đảng, nhất là các thành viên Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị và Ban Thường vụ Bộ Chính trị. Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng hội nghị cũng sẽ mở đường để ông Tập xác định rõ hướng thay đổi trong thời gian ông nắm quyền. Ngoài ra, đây còn là dịp ông bắt đầu những chuẩn bị cho việc cải tổ ban lãnh đạo tại đại hội 19, thời điểm 5/7 ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị (trừ ông Tập và Thủ tướng Lý Khắc Cường) dự kiến về hưu.
Nguồn tin của Reuters tiết lộ ông Tập đang tìm cách giảm bớt quyền lực của Đoàn Thanh niên Cộng sản. Nếu Phó Chủ tịch Lý Nguyên Triều, Phó Thủ tướng Vương Dương và Bí thư Tỉnh ủy Quảng Đông Hồ Xuân Hoa được bầu vào Ban Thường vụ Bộ Chính trị tại đại hội đảng năm sau, phe phái của Đoàn Thanh niên Cộng sản sẽ chiếm đa số trong cơ chế lãnh đạo tối cao này và đây là điều ông Tập không mong muốn. Song song đó, chủ tịch Trung Quốc muốn đưa người thân tín vào Ban Thường vụ mới để ông có thể thúc đẩy những cải cách cần thiết nhằm thúc đẩy kinh tế và lựa chọn người kế nhiệm di sản ông để lại. Nhiều khả năng có ít nhất 2 nhân vật thân cận với ông Tập được vào Ban Thường vụ mới, bao gồm Chánh Văn phòng Trung ương Lật Chiến Thư và Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Triệu Lạc Tế.
Con đường khó khăn
Kể từ khi lên nắm quyền, ông Tập đạt được một số tiến triển trong việc thúc đẩy vị thế toàn cầu của Trung Quốc cũng như hình ảnh ông với tư cách nhà lãnh đạo thế giới, như tổ chức Hội nghị Thượng đỉnh nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi (G20) hồi tháng 9. Ông cũng gây chú ý bởi những sáng kiến như chiến lược “Một vành đai, một con đường”, việc thành lập Ngân hàng Đầu tư cơ sở hạ tầng châu Á, thông qua thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu...
Dù vậy, cái gọi là “chính sách ngoại giao láng giềng” của ông Tập gặp nhiều thất bại. Chẳng hạn, quan hệ Trung Quốc với các cường quốc khu vực như Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ, Úc… và phần lớn quốc gia Đông Nam Á xấu đi trong năm qua. Phán quyết của Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) hôm 12-7, theo đó bác bỏ yêu sách chủ quyền của Trung Quốc đối với hầu hết biển Đông, được xem là thất bại ngoại giao lớn nhất của nước này trong hơn 60 năm qua. Theo tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng, tác động của phán quyết này sẽ còn kéo dài trong nhiều năm tới. Những căng thẳng này cho thấy sự nghi ngờ đang lan rộng trong các nước láng giềng về sự trỗi dậy của Trung Quốc. Nhiều nước cũng không muốn chấp nhận vai trò lãnh đạo của Bắc Kinh.
Trong nước, chủ tịch Trung Quốc cũng gặp không ít thách thức. Nếu ông không thể đảo ngược đà sụt giảm của tăng trưởng kinh tế, khả năng của ông trong việc hiện thực hóa những mục tiêu kinh tế - xã hội đề ra sẽ bị đánh dấu hỏi. Chưa hết, Bắc Kinh đang chật vật cải cách công ty nhà nước. Theo các nhà kinh tế, Trung Quốc vẫn chưa có đột phá nào về cải cách thị trường trong 3 năm qua bất chấp Đảng Cộng sản đề ra một chương trình đầy tham vọng tại một hội nghị vào cuối năm 2013.
Những dấu chấm hỏi
Ngày 1-10, đồng nhân dân tệ (CNY) của Trung Quốc chính thức gia nhập giỏ Quyền rút vốn đặc biệt (SDR) thuộc Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF). Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc cho biết tham gia SDR là một mốc quan trọng trong việc quốc tế hóa đồng nhân dân tệ, khẳng định sự thành công trong việc phát triển kinh tế, cải cách và mở cửa lĩnh vực tài chính của Trung Quốc.
Đây là lần đầu tiên một loại tiền tệ mới được thêm vào giỏ SDR kể từ khi đồng euro ra đời vào năm 1999. Ngoài nhân dân tệ, SDR hiện bao gồm các đồng tiền USD, euro, yen Nhật và bảng Anh. Trong khi Trung Quốc phấn khởi thì các nhà phê bình cho rằng động thái trên chỉ mang tính biểu tượng bởi CNY không đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn về tiền tệ dự trữ của IMF như sử dụng tự do hoặc sử dụng rộng rãi để giao dịch tại các thị trường tài chính.
Ngoài CNY, lượng dầu dự trữ của Trung Quốc cũng gây chú ý. Công ty cung cấp hình ảnh vệ tinh Orbital Insight (Mỹ) vừa tiết lộ lượng dầu dự trữ của nước này hồi tháng 5-2016 đã đạt mức 600 triệu thùng, nhiều hơn hẳn so với suy đoán và gần bằng lượng dầu dự trữ chiến lược của Mỹ. Ông James Crawford, người sáng lập Orbital Insight, nói rằng dữ liệu hình ảnh chụp từ năm 2010-2014 của công ty cho thấy Trung Quốc đang dự trữ 2.100 bồn chứa dầu, gấp 4 lần con số 500 bồn do trang TankTerminals.com từng thống kê. Đó là chưa kể Trung Quốc còn có thể lưu trữ dầu tại các cơ sở đặt dưới lòng đất.
Thông tin của Orbital Insight trái ngược số liệu mà chính quyền Bắc Kinh đưa ra. Trước đó, ngày 2-9, hãng tin Tân Hoa Xã cho biết Trung Quốc đang có khoảng 287 triệu thùng dầu đặt tại các địa điểm lưu trữ chiến lược trong 8 thành phố cũng như tại các cơ sở thương mại. Phát hiện của Orbital Insight làm dấy lên lo ngại ý định cắt giảm sản lượng để nâng giá dầu của Tổ chức Các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) sẽ gặp nhiều khó khăn hơn.
Phạm Nghĩa
và quét mã QR
Bình luận (0)