Phiên luận tội: Đảng Dân chủ bàn kế chặn đường trở lại của ông Trump

Thượng viện hôm 9-2 đã bỏ phiếu nhất trí tiến hành phiên tòa luận tội cựu Tổng thống Donald Trump với đa số thượng nghị sĩ xác định rằng họ có thẩm quyền đưa các cựu tổng thống ra xét xử.

6 thành viên đảng Cộng hòa, trong đó có Thượng nghị sĩ Bill Cassidy, cùng tất cả 50 thượng nghị sĩ đảng Dân chủ bỏ phiếu đồng ý rằng phiên tòa hợp hiến. Tuy nhiên, cuộc bỏ phiếu này cũng là một dấu hiệu cho thấy ông Trump cuối cùng sẽ được tuyên trắng án vì phải cần đủ 17 thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa bỏ phiếu với toàn bộ thượng nghị sĩ đảng Dân chủ để kết tội ông Trump.

Trước kịch bản đó, đảng Dân chủ giờ đây chuyển sự chú ý sang Phần 3 của Tu chính án thứ 14, điều khoản hiếm khi được trích dẫn kể từ thời nội chiến cho phép Quốc hội Mỹ cấm các cá nhân giữ chức vụ nếu họ từng "tham gia nổi dậy".

Phiên tòa luận tội ông Trump diễn ra tại Thượng viện. Ảnh: Reuters

Các học giả hiến pháp gồm ông Michael Gerhardt, Lawrence Tribe, Bruce Ackerman và Erwin Chemerinsky đã tư vấn cho các nhà lập pháp đảng Dân chủ về kế hoạch này.

Ông Ackerman, giáo sư luật hiến pháp và khoa học chính trị tại Trường ĐH Yale, nói với tờ McClatchy rằng Tổng thống Joe Biden sẽ không bắt buộc phải ký vào nghị quyết nhưng không có gì ngăn cản ông tự nguyện ủng hộ nỗ lực của đảng Dân chủ ngăn ông Trump trở lại chính trường.

Nghị sĩ Steve Cohen cho biết ông không rõ liệu đề xuất có nhận được sự ủng hộ của một trong những thành viên đảng Dân chủ hàng đầu của Quốc hội, như Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi hay Lãnh đạo phe đa số Thượng viện Chuck Schumer hay không vì đây là điều kiện tiên quyết để thúc đẩy tiến trình.

Trong khi đó, Thượng nghị sĩ Dick Durbin, thành viên đảng Dân chủ cấp cao thứ hai tại Thượng viện và là chủ tịch Ủy ban Tư pháp Thượng viện, đã đề xuất hồi cuối tháng 1 rằng cần có một nghị quyết thay thế khác trong trường hợp ông Trump được tha bổng trong phiên tòa luận tội.

Tuy nhiên, một số luật sư của đảng Dân chủ đã bày tỏ lo ngại chiến lược trên có thể trở lại ám ảnh đảng này. Những luật sư này cảnh báo rằng bất kỳ động thái nào ngăn ông Trump trở lại chính trường trong tương lai mà không bị kết án tại phiên tòa luận tội cũng có thể trao cho ông Trump lập luận hiến pháp mạnh mẽ trong bất kỳ thách thức tại tòa án nào trong tương lai.