Philippines dùng biện pháp mạnh với Trung Quốc trên biển Đông

Báo Manila Bulletin hôm 11-4 cho biết người phát ngôn Bộ Quốc phòng Philippines Arsenio Andolong tuyên bố Bộ trưởng Quốc phòng Delfin Lorenzana sẽ thảo luận về việc nối lại cuộc tập trận Balikatan với Tổng thống Rodrigo Duterte.

Trung tướng Cirilito Sobejana, Tổng Tham mưu trưởng Các lực lượng vũ trang Philippines (AFP), sau đó xác nhận cuộc tập trận Balikatan sẽ được nối lại và bắt đầu từ ngày 12-4, kéo dài 2 tuần và chỉ có 1.700 binh sĩ - 700 người từ Mỹ và 1.000 người từ Philippines - tham dự.

"Một số phần của cuộc tập trận sẽ diễn ra trực tuyến nhưng cũng sẽ có những bài tập thực địa dù quy mô không lớn như những năm trước" - ông Sobejana nói.

Bộ trưởng Quốc phòng Delfin Lorenzana. Ảnh: Manila Bulletin

Tuyên bố được đưa ra sau khi ông Lorenzana điện đàm với người đồng cấp Mỹ Lloyd Austin hôm 11-4. Theo người phát ngôn Andolong, hai vị bộ trưởng đã thảo luận về tình hình ở biển Đông và những diễn biến an ninh gần đây trong khu vực. Cả hai đều mong đợi nối lại cuộc tập trận Balikatan bị hủy bỏ hồi năm ngoái.

Cuộc tập trận này bị tạm ngưng sau khi ông Duterte hủy bỏ Thỏa thuận Các lực lượng thăm viếng (VFA), động thái được các đồng minh trung thành của ông trong chính phủ hậu thuẫn. VFA được ký năm 1998 và phê chuẩn năm 1999. Thoả thuận cho phép tiến hành hoạt động huấn luyện quân sự chung giữa binh sĩ Mỹ và Philippines tại Philippines. Nó cũng giúp điều chỉnh hành vi của quân đội Mỹ khi ở trên lãnh thổ Philippines.

VFA đã dẫn đến việc tổ chức cuộc tập trận Balikatan thường niên. Thông qua đó, binh sĩ Mỹ và Philippines tập trận chung nhằm tăng cường khả năng tương tác, củng cố quan hệ đối tác và cải thiện khả năng ứng phó thảm họa cũng như chống khủng bố.

Tuy nhiên, ông Duterte ra lệnh chấm dứt VFA vào ngày 12-2-2020 sau khi Mỹ thu hồi thị thực của thượng nghị sĩ Ronald Dela Rosa, một đồng minh thân cận của ông Duterte. Ông Rosa bị cáo buộc vi phạm nhân quyền khi còn là Cảnh sát trưởng Quốc gia Philippines.

Sự trở lại của Balikatan diễn ra sau khi Trung Quốc đẩy mạnh nỗ lực thiết lập sự hiện diện ở biển Đông bằng cách lấn chiếm các bãi đá ngầm và xây dựng các đảo nhân tạo. Hôm 10-4, Trung Quốc được cho là đã gửi tàu sân bay đầu tiên, Liêu Ninh, tới biển Đông.