Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte hôm 16-10 khẳng định sẽ nêu phán quyết của Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) về vụ kiện biển Đông trong chuyến thăm Trung Quốc vào tuần này.
Thông điệp mạnh của ông Duterte
Phát biểu tại cuộc họp báo ở TP Davao, ông Duterte nhấn mạnh không từ bỏ chủ quyền hoặc đi chệch hướng khỏi phán quyết được PCA đưa ra hồi tháng 7.
Nhà lãnh đạo Philippines cũng thừa nhận việc ông tìm cách thúc đẩy quan hệ với Trung Quốc thời gian qua đã dẫn đến một số lo ngại về nguy cơ chủ quyền hàng hải bị tổn hại. Tuy nhiên, ông trấn an rằng điều đó sẽ không xảy ra khi khẳng định sẽ không có sự mặc cả nào về vấn đề chủ quyền trong các cuộc thảo luận với giới lãnh đạo Trung Quốc.
Tổng thống Duterte cho biết thêm phán quyết của PCA sẽ được đề cập trong chuyến thăm dự kiến diễn ra từ ngày 19 đến 21-10 tới nhưng ông sẽ không gây nhiều sức ép về vấn đề này.
Trong cuộc phỏng vấn phát trên đài Al-Jazeera trước đó một ngày, ông Duterte cũng nhấn mạnh sẽ không từ bỏ đấu tranh cho quyền chủ quyền của Philippines ở biển Đông. Phát ngôn viên tổng thống Philippines, ông Ernesto Abella, cho biết bất kỳ thỏa thuận nào giữa ông Duterte và Trung Quốc, nếu có, cũng sẽ không gây tổn hại đến lợi ích của quốc gia ở biển Đông.
Tuyên bố này được đưa ra sau khi Thẩm phán Tòa án Tối cao Philippines Antonio Carpio cảnh báo ông Duterte có thể bị luận tội nếu nhượng bộ Trung Quốc về vấn đề bãi cạn Scarborough. Trước đó, ông Duterte thừa nhận sẽ không thể thắng Trung Quốc trong cuộc chiến giành lại bãi cạn Scarborough. Thay vào đó, Manila nên thảo luận với Bắc Kinh về hợp tác thương mại, đầu tư cũng như vấn đề vay tiền của Trung Quốc.
Theo ông Abella, Tổng thống Duterte dự kiến ký các thỏa thuận hợp tác với Trung Quốc trong một số lĩnh vực trong chuyến đi có sự tháp tùng của hàng trăm doanh nhân.
Niềm tin của Mỹ
Chuyến đi nói trên đánh dấu sự thay đổi đáng kinh ngạc trong chính sách ngoại giao của Philippines kể từ sau phán quyết của PCA.
Ngoài việc mềm mỏng hơn với Trung Quốc so với người tiền nhiệm Benigno Aquino, ông Duterte còn liên tục có những phát ngôn cứng rắn làm mất lòng đồng minh lâu năm Mỹ. Nhà lãnh đạo này còn có ý muốn giảm sự ảnh hưởng của Mỹ đối với Philippines, thậm chí tuyên bố tìm cách “xoay trục” sang Trung Quốc và Nga.
Trang Business Insider nhận định ông Duterte đang tìm cách “bắt tay” với cả Trung Quốc và Mỹ để bảo đảm có được những thỏa thuận, mối quan hệ tốt nhất cho Philippines. Tuy nhiên, nếu hành động quá tay, nhà lãnh đạo Philippines có nguy cơ phá hỏng mối quan hệ với Mỹ để đổi lấy quan hệ với Trung Quốc mà lợi ích chưa chắc đã nhiều hơn.
Ông Gregory Poling, Giám đốc Sáng kiến Minh bạch Hàng hải châu Á tại Trung tâm Nghiên cứu và Chiến lược quốc tế (CSIS), cảnh báo việc ông Duterte nỗ lực “giáng cấp” quan hệ đồng minh với Mỹ sẽ làm giảm vị thế của Philippines trong các cuộc đàm phán với Trung Quốc.
Bất chấp những phát biểu của ông Duterte, Mỹ cho biết vẫn tiếp tục theo đuổi các chương trình, dự án ở Manila, đồng thời hy vọng mối quan hệ song phương sẽ không thay đổi.
“Quan hệ Mỹ - Philippines đã kéo dài qua 11 đời tổng thống Mỹ. Chúng tôi có nghe những phát biểu (của Tổng thống Duterte) nhưng chưa nhận được thông báo chính thức về bất kỳ thay đổi nào” - bà Molly Koscina, tùy viên báo chí của Đại sứ quán Mỹ tại Philippines, trả lời phỏng vấn báo Philippine Star cuối tuần rồi.
Bà Koscina nhấn mạnh mối quan hệ hai nước sẽ tiếp tục phát triển và không thấy bất kỳ lý do nào để thay đổi mối quan hệ đồng minh kéo dài nhiều thập kỷ giữa hai nước. Bà Koscina nhấn mạnh Mỹ rất coi trọng mối quan hệ thương mại với Trung Quốc mặc dù hai bên còn không ít bất đồng.
Vì thế, không có lý do gì mà Manila không làm điều tương tự vì sự ổn định trong khu vực. Về hợp tác quốc phòng và quân sự, bà Koscina cho rằng Manila cần nhìn vào “bức tranh lớn” vì Philippines là nước nhận hỗ trợ nhiều nhất từ Mỹ tại khu vực. “Chúng ta là đồng minh… Mỹ sẽ đứng bên cạnh các đồng minh của mình như cam kết. Chúng tôi hy vọng Philippines cũng làm như vậy” - bà Koscina nhắc nhở.
và quét mã QR
Bình luận (0)