"Nếu Philippines muốn thay đổi, Mỹ sẽ chấp nhận"

Tổng thống Duterte liên tục có những phát ngôn mâu thuẫn về đồng minh lâu năm Mỹ. Tuần trước, tân tổng thống Philippines nói người đồng cấp Barack Obama nên “xuống địa ngục” và tuyên bố cải tổ chính sách đối ngoại, đồng thời nhấn mạnh muốn cắt đứt các cuộc tập trận chung với quân đội Mỹ.

Tới ngày 12-10, ông Duterte khẳng định Philippines sẽ duy trì các hiệp ước quốc phòng và đồng minh quân sự hiện tại song lại ra lệnh cho Bộ trưởng Quốc phòng Delfin Lorenzana không chuẩn bị cho các cuộc tập trận chung với quân đội Mỹ vào năm tới.

Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách Đông Nam Á, ông Daniel Russel, trong một cuộc thảo luận bàn tròn với các nhà báo quốc phòng Mỹ khẳng định ông cảm thấy khó hiểu trước những phát ngôn của Tổng thống Duterte.

Tổng thống Duterte hôm 12-10 tuyên bố không tập trận chung với Mỹ vào năm tới. Ảnh: Reuters

“Tổng thống Duterte liên tục có những phát ngôn. Với tôi, các tính từ mà ông ấy dùng mang “đầy màu sắc”. Tuy nhiên, chúng ta vẫn chưa thể hiểu được chính xác câu trả lời cuối cùng về khả năng Philippines hợp tác với Mỹ về các vấn đề an ninh hay thậm chí là một vài vấn đề trong khu vực và toàn cầu mà nước này đang đối mặt” – ông Daniel Russel nhấn mạnh.

Ông Russel cho biết chưa nhận được thông báo chính thức về những thay đổi trong vấn đề hợp tác an ninh giữa Mỹ và Philippines nhưng dự đoán khả năng này có thể xảy ra.

Cũng theo ông Russel, nếu chính phủ Philippines muốn thay đổi quan hệ, Mỹ sẽ “chấp nhận” tuy nhiên, ông tin rằng “sẽ có sự khác biệt giữa những tuyên bố cấp cao nói chung và chính sách, hành động cụ thể”. “Dù có những ồn ào được truyền thông đăng tải nhưng tôi tin quyết định cuối cùng về các hoạt động liên minh sẽ được thực hiện một cách thận trọng và chu đáo” - ông Russel nói tiếp.

Ông Russel còn cho biết Mỹ sẽ nỗ lực duy trì mối quan hệ 70 năm của 2 nước vốn “trải qua những giai đoạn khó khăn hơn hiện tại”. Ông khẳng định quan hệ Manila -Washington mang lại nhiều lợi ích cho Philippines từ hợp tác chống khủng bố và ngăn chặn nạn đánh bắt cá trái phép đến giải quyết tranh chấp lãnh hải với Trung Quốc ở biển Đông.

Vị quan chức ngoại giao Mỹ còn khẳng định việc Philippines nỗ lực hợp tác với Trung Quốc “về nguyên tắc” là một tín hiệu tốt, miễn là mối quan hệ này được phát triển dựa trên những điều khoản phù hợp với luật pháp Philippines lẫn quốc tế.