Philippines tố Trung Quốc tại hội nghị ASEAN

Một quan chức Philippines cho biết những hình ảnh trên và một bản đồ được Bộ trưởng Quốc phòng Delfin Lorenzana, người đang có mặt tại hội nghị cấp cao ASEAN tại thủ đô Vientiane - Lào, ra lệnh công bố. Chúng được gửi cho các phóng viên qua email.

Qua những bức ảnh này, Philippines cho là có khả năng tàu Trung Quốc nạo vét cát cũng như tiến hành các hoạt động khác nhằm xây dựng một đảo nhân tạo ở bãi Scarborough.

Hai ngày trước đó, Manila bày tỏ "quan ngại sâu sắc" trước việc tàu Trung Quốc tăng số lượng quanh Scarborough (bãi cạn của Philippines nhưng bị Trung Quốc chiếm đóng từ năm 2012) và yêu cầu đại sứ Trung Quốc giải thích.

Trước hội nghị, Bộ trưởng Lorenzana nói máy bay của không quân Philippines đã bay qua bãi cạn và nhìn thấy 6 tàu Trung Quốc tại đây, nhiều hơn số tàu Trung Quốc thường duy trì lâu nay. Ngoài ra còn có tàu tuần duyên Trung Quốc trong khu vực.

Hiện chưa rõ trong cuộc gặp giữa các nước ASEAN và Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường, tranh chấp biển Đông có được nêu ra hay không.

Tổng thống Duterte tại hội nghị ASEAN hôm 7-9. Ảnh: Reuters

Hôm 12-7, Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) ra phán quyết có lợi cho Philippines, trong đó bác bỏ đường lưỡi bò mà Trung Quốc đơn phương vẽ ra trên biển Đông. Trong khi Bắc Kinh bác bỏ phán quyết thì Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte chưa đưa ra lập trường rõ ràng về thái độ đối với Trung Quốc.

Ông Duterte cảnh báo Trung Quốc tuân thủ phán quyết nhưng lại nói sẽ không nêu vấn đề này ra hội nghị ở Lào. Thay vào đó, ông muốn mở đường cho đàm phán song phương với Trung Quốc.

Một quan chức Philippines tháp tùng ông Duterte đến Lào nói chính phủ rất khó giải thích cho ngư dân Philippines biết vì sao họ không thể tới Scarborough đánh cá dù phán quyết PCA khẳng định đây là ngư trường chung.

"Chúng tôi thắng kiện nhưng không thể thực thi phán quyết. Làm sao chúng tôi giải thích được với ngư dân của mình. Do đó, chúng tôi muốn giải quyết vấn đề này với Trung Quốc. Nhưng tình thế lúc này khiến điều đó càng khó khăn hơn" - người này nói.

Dù Scarborough chỉ là bãi cạn nhưng khu vực này rất nhiều cá. Hơn nữa, nó còn nằm gần các căn cứ Philippines có quân Mỹ đồn trú. Vì vậy, dư luận đang lo ngại Trung Quốc cải tạo bãi cạn cho mục đích quân sự.