Săn phù thủy ở Tanzania

Cây rựa vấy máu cắm bên ngoài căn nhà vách đất tạm bợ tại làng Igigwa hẻo lánh thuộc vùng Tabora, Tây Bắc Tanzania, là lời nhắc nhở bà Pili Kidawa về lần bị một đám đông dân làng hằn học tấn công đến suýt chết.

Kẻ thế mạng

Họ khép tội góa phụ 78 tuổi này là phù thủy sau khi cáo buộc bà bỏ bùa mê thuốc lú, giết chết một bé trai 11 tuổi. Bà Kidawa chỉ là một trong số ngày càng nhiều phụ nữ bị đổ tội làm phù thủy và châm ngòi cho làn sóng giết người bạch tạng để lấy các bộ phận cơ thể dùng trong ma thuật.

Hầu hết những người bị tấn công là phụ nữ lớn tuổi và có mắt đỏ - bị nhiều người Tanzania xem là một dấu hiệu của phù thủy. Ngoài ra, một số báo cáo cho biết số lượng người bị chôn sống ngày càng tăng.

Cảnh sát trưởng khu vực Tabora, bà Susan Kaganda, cảnh báo số vụ sát hại “phù thủy” đang tăng trong vùng và những kẻ giết người thường đột nhập nhà nạn nhân lúc nửa đêm. “Hung thủ không gây hại đến các thành viên khác cũng như không lấy thứ gì. Hung khí như dao phay hoặc rìu bị bỏ lại hiện trường” - bà Kaganda nói với Reuters.

Chính phủ Tanzania đang nỗ lực nghiêm cấm các thầy cúng tung tin đồn mê tín

Ảnh: SISICALABAR.COM

Cũng theo bà Kaganda, đa phần nạn nhân bị giết sau cái chết của người thân hay ai đó trong cộng đồng. Các chuyên gia địa phương nói rằng ở Tây Bắc Tanzania, niềm tin vào ma thuật đã hằn sâu và trước bất cứ điều bất hạnh nào, như chết chóc hay thu hoạch kém, phải có ai đó gánh trách nhiệm.

Trung tâm Pháp lý và Nhân quyền (LHRC) có trụ sở ở TP Dar es Salaam ước tính có 765 người bị buộc tội là phù thủy bỏ mạng ở quốc gia Đông Phi này vào năm 2013 (năm 2012 là 630 người), trong đó 505 người là phụ nữ.

Tội ác từ mê tín

Các nhóm nhân quyền lên án mạnh mẽ thực trạng chỉ vài người liên quan đến các vụ giết hại “phù thủy” bị khởi tố, khiến những phụ nữ lớn tuổi sống ở vùng nông thôn nơm nớp lo lắng. “Tôi chẳng biết phải đi đâu. Một ngày nào đó, tôi có thể bị tấn công vì đã già rồi” - bà Saada Juma, một cư dân 76 tuổi của làng Igigwa, tỏ ra cam chịu.

Trong khi đó, bà Hellen-Kijo Bisimba, Giám đốc LHRC, nhấn mạnh: “Những vụ giết phụ nữ lớn tuổi vô tội tăng từ năm này sang năm khác bất kể các chiến dịch nâng cao nhận thức. Do đó, các cơ quan thực thi pháp luật phải có nỗ lực ngăn chặn một cách nghiêm túc”.

Làn sóng săn lùng phù thủy bùng phát giữa lúc những nỗ lực nghiêm cấm thầy cúng tung tin đồn mê tín để sát hại người bạch tạng của chính phủ Tanzania không hiệu quả. Tại Tanzania, vẫn còn nhiều người tin rằng cơ thể người bị bạch tạng có thể chế ra liều thuốc phép thuật mang lại sắc đẹp, may mắn và giàu có.

Theo thống kê của Liên Hiệp Quốc (LHQ), tính từ năm 2000, có hơn 75 người bạch tạng bị sát hại ở nước này. Số liệu của LHQ và Hội Chữ thập đỏ cho biết các bộ phận cơ thể của người bệnh bạch tạng được bán với giá khoảng 600 USD, còn toàn bộ cơ thể là 75.000 USD.

Cao ủy LHQ về Nhân quyền Zeid Ra’ad Al Hussein đã kêu gọi người dân Tanzania bảo vệ người bị bạch tạng, nhất là trước cuộc bầu cử vào cuối năm 2015. Ông nhận định có nhiều chính trị gia sẵn sàng tin vào mê tín dị đoan để cải thiện cơ hội chiến thắng của họ.