Sự thật không dễ chịu về Syria

Đã đến lúc nhìn thẳng vào chúng một cách nghiêm túc.

Thứ nhất, phải thừa nhận rằng lực lượng chính phủ Syria đã gần như thắng cuộc chiến. Tổng thống Bashar al-Assad đã kiểm soát phần lớn lãnh thổ Syria và toàn bộ thành phố lớn. Vào tháng 2 vừa qua, một báo cáo của tình báo Mỹ kết luận phe nổi dậy Syria hầu như không còn cơ hội lật đổ ông Assad.

TT Syria Bashar al-Assad (trái) với sự trợ giúp của TT Nga Vladimir Putin đang thắng thế trong cuộc chiến. Ảnh: REUTERS

Sự thật thứ hai do Đại sứ Mỹ James Dobbins và các đồng nghiệp của ông đưa ra ngay từ năm 2015: Hòa bình ở Syria, bất kể như thế nào, cũng tốt hơn cuộc chiến hiện nay. Mỹ và các nước can dự nên ưu tiên chấm dứt những đau khổ ở Syria. Điều này có thể đồng nghĩa với việc cắt đứt hỗ trợ dành cho hầu hết các nhóm nổi dậy ở Syria và hợp tác với Tổng thống Assad và các đồng minh nước ngoài của ông (thậm chí có khi phải hỗ trợ trực tiếp).

Làm vậy cũng tức là đảo lộn hoàn toàn chính sách và gần như thừa nhận người Nga đã đúng trong cuộc nội chiến này. Nhưng càng hậu thuẫn cho các nhóm nổi dậy sẽ càng kéo dài đau khổ hoặc thổi bùng thảm họa. Hơn 7 năm qua, giao chiến đa phần xảy ra ở những khu vực dân cư, gây ra nhiều thảm cảnh và đẩy người dân phải chạy tị nạn.

Đất nước Syria sẽ vẫn bị chia cắt, với nhiều khu vực nằm trong sự kiểm soát của các nhóm nổi dậy được Mỹ hậu thuẫn - từ người Kurd đến người Hồi giáo. Tàn dư của tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng có thể tiếp tục gieo tai họa. Sẽ mất nhiều năm thương thảo khó khăn mới mong dàn xếp được tình hình nhưng rõ ràng hòa bình sẽ được lập lại phần nào, tạo điều kiện cho người tị nạn quay về và giúp tái thiết quê hương.