Sức ép đè nặng kinh tế Trung Quốc

Nền kinh tế Trung Quốc bước vào nửa còn lại của năm với sức ép nặng nề sau khi những dữ liệu mới nhất cho thấy một tháng 7 đầy u ám.

Khởi đầu tồi tệ

Theo Cục Thống kê quốc gia Trung Quốc, chỉ số giá sản xuất của nước này trong tháng 7 đã giảm 5,4% so với cùng kỳ năm ngoái - mức cao nhất kể từ cuối năm 2009. Một khảo sát công bố đầu tháng 8 cho thấy các công ty Trung Quốc sa thải công nhân liên tục trong 21 tháng qua khi họ buộc phải giảm giá thành.

Cũng trong tháng 7, kim ngạch xuất khẩu giảm đến 8,3% so với cùng kỳ năm 2014. Đây là mức giảm lớn nhất trong 4 tháng qua giữa lúc nhu cầu của toàn cầu đối với hàng hóa Trung Quốc giảm mạnh và chính sách đồng nhân dân tệ mạnh gây “tổn thương” không nhỏ đến các nhà sản xuất.

Chỉ số giá sản xuất ở Trung Quốc tiếp tục giảm trong tháng 7Ảnh: ZUMA PRESS

Chuyên gia kinh tế Chu Hào của Chi nhánh Ngân hàng Commerzbank AG ở Singapore cho rằng trước tình hình này, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) cần tiếp tục giảm lãi suất. Tần suất hạ lãi suất của PBOC khiến giới quan sát không khỏi chóng mặt: 4 lần kể từ tháng 11-2014. Theo khảo sát của Reuters vào tháng trước, các nhà kinh tế dự báo PBOC sẽ tiếp tục cắt giảm lãi suất trong năm nay cũng như giảm dự trữ bắt buộc đối với ngân hàng.

Nhà kinh tế Lý Huệ Dũng của Công ty Chứng khoán Shenwan Hongyuan Securities (Hồng Kông) gọi các con số nói trên “là sự khởi đầu vô cùng tồi tệ đối với quý III/2015”.  Và theo Reuters, tình hình có thể tệ hơn khi hàng loạt số liệu kinh tế khác dự kiến được công bố trong tuần này, như đầu tư, chi tiêu trong nước... Những số liệu này được dự báo còn xấu hơn.

Nhiều áp lực

Bắc Kinh đặt mục tiêu tăng trưởng 7% trong năm nay nhưng các chuyên gia kinh tế tỏ ra nghi ngờ. Sự sụt giảm của chỉ số giá sản xuất gây lo ngại hơn cả bởi nó sẽ ăn mòn lợi nhuận của các nhà sản xuất và làm tăng gánh nặng nợ của họ.

Theo nghiên cứu của Reuters đối với 1.400 công ty Trung Quốc, nợ của các công ty nước này đang ở mức 160% tổng sản phẩm quốc nội, cao gấp 2 lần so với ở Mỹ. Trong khi đó, sự nguội lạnh của thị trường nhà đất, những trắc trở trên con đường xuất khẩu và đầu tư yếu đã và đang cản đường tăng trưởng kinh tế Trung Quốc.

Chính sách đồng nhân dân tệ mạnh - vốn được thiết kế để hỗ trợ tiêu thụ trong nước và giúp đỡ các công ty nội địa vay tiền và đầu tư ra nước ngoài - lại làm tổn thương các nhà xuất khẩu. Gia tăng thêm áp lực lên kinh tế Trung Quốc là sự hỗn loạn trên thị trường chứng khoán trong nước thời gian qua.

Tình hình trên đẩy chính phủ Trung Quốc vào thế phải thực thi các biện pháp kích thích kinh tế và nới lỏng tiền tệ. Tuy nhiên, ngay cả PBOC cũng cảnh báo chính sách nới lỏng tiền tệ khó có hiệu quả trong việc giảm bớt khó khăn cho các công ty. Nhiều doanh nghiệp buộc phải ngưng chi tiêu trong bối cảnh ngân hàng không muốn cho vay vì nợ xấu gia tăng.