Tân chủ nhân Điện Élysée

39 tuổi, ông Emmanuel Macron trở thành tổng thống trẻ nhất nước Cộng hòa Pháp. Cách đây 1 năm, trong mắt cử tri, ông còn là một chính khách hầu như vô danh.

Cũng trong ngần thời gian ấy, ông đã thành công trong việc giới thiệu một khuôn mặt mới trên chính trường vốn thống trị bởi 2 đảng truyền thống là Xã hội (cánh tả) và Cộng hòa (cánh hữu) mấy chục năm nay. Theo nữ nhà báo Anne Fulda, ông Macron là một chính khách "quyến rũ như Don Juan".

Học sinh cá biệt

Ông Emmanuel Jean-Michel Frédéric Macron (tên thường gọi là Emmanuel Macron) sinh ra ở TP Amiens, tỉnh Somme, trong một gia đình có cha mẹ hành nghề bác sĩ. Chị lớn của ông chẳng may qua đời lúc mới sinh. Trở thành anh cả của 2 người em đều là bác sĩ, Macron sớm bộc lộ tài ăn nói, tình yêu văn học và triết học như bà ngoại Germaine, hiệu trưởng một trường trung học. Cũng chính bà ngoại là người đưa đường dẫn lối ông đến với Đảng Xã hội từ nhỏ.

Con đường học vấn của ông Macron bằng phẳng, xuyên suốt. Đậu bằng tú tài S loại giỏi, ông lấy bằng thạc sĩ triết học tại ĐH Paris - Nanterre. 24 tuổi, ông tốt nghiệp Học viện Chính trị Paris rồi tiếp tục học Trường Quốc gia Hành chính (ENA) từ năm 2002 đến 2004. Đây là 2 lò đào tạo các nhà lãnh đạo lừng danh của Pháp.

Tân Tổng thống Pháp Emmanuel Macron Ảnh: REUTERS

Ở bất cứ bậc học nào, ông Macron cũng được xem là học sinh cá biệt theo nghĩa tích cực.

Arnaud de Bretagne, cựu giáo viên sử - địa lớp 11 Trường Trung học Dòng tên La Providence, nhớ lại: "Macron luôn nổi bật ở hội đồng lớp. Cậu ấy thích gặp thầy cô để đào sâu kiến thức. Sau giờ học, Macron thường vào phòng hiệu trưởng để thảo luận nhiều vấn đề, đặt những câu hỏi thông minh. Cái giỏi của cậu ấy là không hề làm hiệu trưởng bực mình mà trái lại...".

Aurélien Lechevallier - bạn học của ông Macron ở Học viện Chính trị Paris, nay là cố vấn ngoại giao - kể: "Có lần cậu ấy trình bày đề tài "Sử liệu chủ nghĩa cộng sản" với thời gian quy định 10 phút. Hết giờ, giáo sư phụ trách nói với chúng tôi: "Hôm nay, đặc biệt tôi đề nghị bạn của mấy em tiếp tục bài thuyết trình". Thế là cậu ấy tiếp tục thao thao bất tuyệt và tự trả lời những câu hỏi của bọn tôi".

Một bạn học cũ của ông Macron ở ENA nhận xét: "Cậu ấy nổi bật ở chỗ coi trọng mối quan hệ giữa người với người. Gặp ai, Macron cũng chào hỏi thân thiết, nhìn thẳng vào mắt người đối diện, bất kể là bạn học, giáo sư hay nhân viên quèn của nhà trường".

Bước chân của sói

Ông Macron bước chân vào chính trường một cách thận trọng, nhẹ nhàng không tiếng động như bước chân của sói. Được đào tạo ở Sciences Po và ENA nhưng ông ít khi bộc lộ ý định làm chính khách.

Với các đặc tính kể trên, Macron lần bước vào chính trường Pháp bằng con đường "rỉ tai" của những bậc chính khách lão thành yêu thích ông. Lúc đó, ông lận lưng một chiêu rất hay là thích nghi với thế giới bên ngoài như tắc kè bông.

Ra trường ENA năm 2004, Macron thực tập tại quận Oise. Tại đây, ông lọt vào mắt xanh của Henry Hermand - một doanh nhân nổi tiếng, là bạn thân của cựu ngoại trưởng Pierre Mendes France - thần tượng của Macron. Từ đó, ông làm quen với cựu thủ tướng Michel Rocard.

Đó là những cuộc gặp gỡ hết sức quý giá trước khi Macron công tác tại Tổng Thanh tra Tài chính (IGF). Tại đây, ông kết thân với giám đốc Jean-Pierre Jouyet, một nhân vật thân cận của Francois Hollande, lúc đó là Tổng Bí thư Đảng Xã hội.

Năm 2007, Macron được biên chế vào Ủy ban Giải phóng Tăng trưởng Pháp do kinh tế gia Jacques Attali làm chủ nhiệm, thời Tổng thống Nicolas Sarkozy. Chức vụ phó ủy viên phụ trách báo cáo trước quốc hội của ủy ban này đã giúp ông trải nghiệm 4 năm làm quan chức cao cấp Ngân hàng Rothschild.

Năm 2012, với tư cách phó giám đốc điều hành Rothschild, ông chỉ đạo thành công việc thương thảo của đại gia Nestlé mua lại một chi nhánh của Pfizer với khoảng 9 tỉ euro. Nhờ thương vụ này, ông trở thành triệu phú. Nói chung, làm ở Rothschild từ năm 2009-2013, ông đã thu được 2,8 triệu euro sau thuế.

Ngày 15-5-2012, Tổng thống Francois Hollande bổ nhiệm nhà kỹ trị Macron, lúc ấy 34 tuổi, làm Phó Tổng thư ký Điện Élysée. Nicolas Prisette, tác giả cuốn "Emmanuel Macron en marche vers l’Élysée" (2016) mô tả: " Trong mấy tuần đầu, vị phó tổng thư ký trẻ, lanh lợi, cá biệt, không tả lắm đã gây ấn tượng mạnh. Báo đài nói nhiều về vị này hơn cả tổng thư ký".

Ngày 26-8-2014, Thủ tướng Manuel Valls bổ nhiệm ông Macron làm Bộ trưởng Kinh tế trong bối cảnh có nhiều đối thủ sừng sỏ, nổi tiếng hơn nhiều. Chẳng bao lâu, vị bộ trưởng trẻ tuổi nhất trong nội các chính phủ, hầu như vô danh được một số báo đài và chính khách mô tả là "biểu tượng" của đường lối xã hội cấp tiến vì những chính sách đối lập với người tiền nhiệm.

Bốn năm làm trong chính quyền Tổng thống Hollande, trực giác bảo ông Macron đã đến lúc phải từ bỏ Đảng Xã hội chây ì, lúng túng không thấy lối ra. Ngày 6-4-2016, tại thành phố quê hương Amiens, Macron tuyên bố thành lập phong trào chính trị En Marche!, một đảng phải "vừa hữu vừa tả" - theo ông mô tả.

Bốn tháng sau, ông Macron xin từ chức Bộ trưởng Kinh tế và bày tỏ ý định ra tranh cử tổng thống. Quyết định này làm Tổng thống Hollande nổi giận vì cho rằng Macron là kẻ bất trung. Trong khi đó, mối quan hệ giữa ông với Thủ tướng Valls cũng sa sút trầm trọng.

Tuy nhiên, trực giác của ông Macron là chính xác. Những người ủng hộ ông cũng không thất vọng. Ngày 7-5, ông đắc cử tổng thống với tỉ lệ đồng ý rất cao ở vòng 2: 66,1% so với 24,01% của bà Marie Le Pen. 

Kỳ tới: Sức mạnh tình yêu