Thế giới quyết điều tra đại dịch Covid-19

Đại hội đồng Y tế thế giới (WHA), cơ quan ra quyết sách của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tổ chức kỳ họp thường niên về đại dịch viêm đường hô hấp cấp do virus corona chủng mới (Covid-19) tại TP Geneva - Thụy Sĩ trong ngày 18 và 19-5. Hội nghị trực tuyến chưa từng có này diễn ra trong bối cảnh Mỹ liên tiếp công kích cách Trung Quốc ứng phó dịch Covid-19 thời gian đầu và Úc cùng Liên minh châu Âu (EU) kêu gọi điều tra dịch Covid-19.

Theo hãng tin Reuters, dự thảo nghị quyết kêu gọi điều tra độc lập về nguồn gốc và sự lây lan của Covid-19 do EU và Úc thúc đẩy đã nhận được sự ủng hộ từ hơn 120 quốc gia tại WHA, trong đó có Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc, 47 quốc gia châu Phi, Nga, Indonesia, Malaysia, Ả Rập Saudi, Anh, Canada… Dự thảo nghị quyết nói trên sẽ được thông qua vào ngày 19-5 (giờ địa phương) nếu 2/3 trong số 194 thành viên WHA bỏ phiếu thông qua.

Phát biểu trước báo giới, Bộ trưởng Ngoại giao Úc Marise Payne hôm 18-5 cho biết dự thảo mang tính toàn diện trên kêu gọi điều tra nguồn gốc động vật của virus corona chủng mới (SARS-CoV-2) gây Covid-19, đồng thời thúc đẩy các sứ mệnh khoa học và hợp tác để theo dõi đường lây nhiễm của Covid-19 với mong muốn tránh nguy cơ tái diễn.

Tổng Giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus phát biểu trực tuyến tại hội nghị Đại hội đồng Y tế thế giới ở TP Geneva - Thụy Sĩ hôm 18-5. Ảnh: REUTERS

Ông Ho-Fung Hung, giáo sư chuyên nghiên cứu về kinh tế chính trị tại Trường ĐH Johns Hopkins (Mỹ), nhận định: "Trung Quốc chưa sẵn lòng để cộng đồng quốc tế điều tra dịch bệnh, thay vào đó, họ nhiều lần nhấn mạnh SARS-CoV-2 có thể không bắt nguồn từ Trung Quốc. Thái độ này chỉ khiến thế giới nôn nóng muốn biết câu trả lời". Trước thông tin về dự thảo nghị quyết nêu trên, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên hôm 18-5 cho biết: "Cùng với các quốc gia khác, Trung Quốc đã tham gia tích cực vào quá trình tham vấn dự thảo và đồng thuận với văn bản". Dù vậy, ông này không nói rõ Trung Quốc có ủng hộ hay không.

Rạn nứt sâu sắc giữa Mỹ và Trung Quốc nhiều khả năng đe dọa việc đạt được thỏa thuận về giải pháp cho cuộc khủng hoảng Covid-19 đã cướp đi hơn 316.000 sinh mạng trên toàn cầu. Phát biểu khai mạc WHA, Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres than phiền nhiều nước vẫn phớt lờ các khuyến nghị của WHO. "Nhiều nước chọn các chiến lược khác, thậm chí trái ngược và điều này sẽ khiến tất cả trả giá rất đắt" - ông Guterres cảnh báo qua video.

Theo hãng tin Bloomberg, cuộc tranh cãi liên quan đến WHO phản ánh mâu thuẫn địa chính trị rộng lớn giữa Mỹ và các đồng minh với Trung Quốc. Chính quyền Tổng thống Donald Trump đang đóng băng việc cấp ngân sách cho WHO, với cáo buộc tổ chức này thiên vị Trung Quốc và thậm chí đề xuất thành lập một cơ quan thay thế. Tuy nhiên, nỗ lực thay thế WHO được cho là điều xa vời. Bà Natasha Kassam, nhà ngoại giao Úc từng làm việc tại Trung Quốc, đánh giá: "Thật khó tưởng tượng về một tổ chức y tế toàn cầu hoạt động hiệu quả mà thiếu Trung Quốc".