Thổ Nhĩ Kỳ “chọc giận” Nga trước thềm Thượng đỉnh NATO

Tổng thống Zelensky gặp người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan vào ngày 7-7. Ông đăng một đoạn video dài 1 phút cho thấy ông cùng nhiều quan chức bắt tay và ôm các cựu chỉ huy trước khi họ cùng nhau lên máy bay. Ông Zelensky cho biết trên ứng dụng Telegram: "Chúng tôi đang trở về từ Thổ Nhĩ Kỳ và đưa các anh hùng của chúng ta về nhà".

Tuy nhiên, ông Zelensky không giải thích lý do các chỉ huy nói trên được về nhà. Phía Thổ Nhĩ Kỳ chưa lên tiếng. Trong khi đó, nhiều người Ukraine đã ca ngợi diễn biến này trên mạng xã hội.

Denys Prokopenko, một trong những chỉ huy bảo vệ nhà máy Azovstal ở Mariupol, đã trở về Ukraine cùng với Tổng thống Zelensky. Ảnh: Reuter

Theo đài Al Jazeera, những người trên là cựu chỉ huy của tiểu đoàn Azov bị lực lượng Nga và  quân ly khai ở Donbas (miền Đông Ukraine) bắt giữ vào mùa xuân năm 2022, sau cuộc bao vây kéo dài tại nhà máy thép Azovstal ở Mariupol, thành phố lớn nhất của Ukraine mà Nga kiểm soát cho tới nay.

Nga đã trả tự do cho một số người Ukraine vào tháng 9-2022 trong một cuộc trao đổi tù nhân do Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian. Trong các điều khoản lần đó có yêu cầu các chỉ huy Ukraine phải ở lại Thổ Nhĩ Kỳ cho đến khi xung đột kết thúc. Tổng thống Erdogan sau đó đề nghị bảo vệ 5 người này.

Thời điểm đó, Tổng thống Zelensky tuyên bố rõ ràng rằng Kiev đồng ý với điều kiện nói trên.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (giữa) cùng các chỉ huy tiểu đoàn Azov trên chuyến bay từ Thổ Nhĩ Kỳ về Ukraine ngày 8-7. Ảnh: Twitter

Về phía Nga, Moscow ngay lập tức phản ứng khi các chỉ huy này theo chân ông Zelensky về nước. Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết Thổ Nhĩ Kỳ đã vi phạm các điều khoản trao đổi tù nhân và không thông báo cho Moscow về vụ việc.

Đài RT dẫn lời ông Peskov khẳng định: "Cả Ukraine và Thổ Nhĩ Kỳ đều vi phạm các điều khoản của thỏa thuận trong trường hợp này".

Người phát ngôn Điện Kremlin cho biết Thổ Nhĩ Kỳ rõ ràng đã "bị buộc" phải thực hiện động thái này trước hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) vào tuần tới ở Vilnius, thủ đô của Lithuania. 

Đồng thời, ông cho biết thêm giới lãnh đạo Ankara phải thể hiện "sự đoàn kết" với khối quân sự và Moscow "nhận thức rõ" về điều đó.

"Tuy nhiên, việc vi phạm một thỏa thuận không khiến ai hài lòng" - ông Peskov nhấn mạnh.