Thỏa thuận "gieo hạt" tại Gaza

Thỏa thuận ngừng bắn tạm thời đạt được giữa Israel và Hamas hôm 22-11 đánh dấu bước đột phá ngoại giao lớn nhất kể từ khi cuộc tấn công bất ngờ của Hamas ở miền Nam Israel hôm 7-10 kéo theo chiến dịch đáp trả dữ dội của Israel.

Qatar, quốc gia đóng vai trò quan trọng trong tiến trình đàm phán, đã công bố thỏa thuận ngừng bắn nói trên, dự kiến kéo dài trong 4 ngày trên Dải Gaza. Theo hãng tin AP, 50 con tin người Israel sẽ được thả theo nhiều nhóm để đổi lại sự tự do của 150 tù nhân Palestine bị Israel giam giữ. Hai bên đều thả phụ nữ và trẻ em trước. Ước tính Hamas đang giam giữ 240 con tin.

Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas ca ngợi những nỗ lực trung gian hòa giải của Qatar và Ai Cập, đồng thời nhắc lại lời kêu gọi chấm dứt toàn diện hành động quân sự của Israel đối với người dân Palestine. 

Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng hoan nghênh thỏa thuận khi cho biết Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã cam kết hỗ trợ gia hạn tạm dừng xung đột để bảo đảm các con tin được thả và hoạt động viện trợ nhân đạo tiếp cận Gaza.

Người Palestine tìm kiếm nạn nhân tại địa điểm Israel không kích ở phía Nam Gaza hôm 22-11 Ảnh: REUTERS

Thủ tướng và là nhà ngoại giao hàng đầu của Qatar, ông Sheikh Mohammed bin Abdulrahman Al Thani, bày tỏ hy vọng thỏa thuận này cuối cùng sẽ mở ra lệnh ngừng bắn vĩnh viễn và các cuộc đàm phán nghiêm túc về việc giải quyết triệt để xung đột Israel - Hamas. Để có được thỏa thuận này, Qatar đã dẫn đầu một nỗ lực đàm phán gián tiếp đầy căng thẳng, với sự tham gia của Mỹ và Ai Cập.

Israel cho biết sau 50 con tin đầu tiên, cứ có thêm 10 con tin được thả thì lệnh ngừng bắn sẽ được kéo dài thêm một ngày. Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế (ICRC) khẳng định họ sẵn sàng hỗ trợ bất kỳ sự trao đổi con tin nào. 

Theo hãng tin Reuters, Bộ trưởng Ngoại giao Mohammed Al-Khulaifi - cũng là trưởng đoàn đàm phán của Qatar - nói rằng đây sẽ là một giai đoạn căng thẳng khi phải liên lạc trực tiếp 24/7 với ICRC và hai bên để bảo đảm hoàn thiện quy trình thả con tin. 

Ông Al-Khulaifi mô tả lệnh ngừng bắn là ánh sáng cuối đường hầm và là bước phát triển tích cực cho cuộc khủng hoảng hiện nay. 

Dù thông qua thỏa thuận ngừng bắn nhưng Thủ tướng Netanyahu cảnh báo Israel sẽ tiếp tục hành động cho đến khi đạt được tất cả mục tiêu, bao gồm đánh bại Hamas. Người dân ở Gaza cho biết giao tranh tại đây tiếp tục leo thang từ đêm 21-11 đến ngày 22-11 (giờ địa phương).

Theo hãng tin AP, khi các con tin được thả, áp lực buộc Israel chấm dứt xung đột mà không đạt được mục tiêu tiêu diệt Hamas có thể tăng cao. Ngay cả Mỹ, đồng minh thân thiết của Israel, cũng bày tỏ lo ngại về thiệt hại nặng nề đối với dân thường ở Gaza. 

Ở chiều ngược lại, bất chấp sự tàn phá nặng nề trên khắp Gaza, lãnh đạo Hamas Yehya Sinwar có thể xem việc Israel trả tự do cho tù nhân Palestine là một thành tựu lớn. Nhóm này cũng có khả năng tuyên bố chiến thắng trong trường hợp xung đột kết thúc mà lực lượng Hamas vẫn tồn tại. 

Trong tuyên bố hôm 22-11, Hamas cho biết hàng trăm xe tải chở hàng viện trợ nhân đạo, bao gồm nhiên liệu, sẽ được phép vào Gaza. Bên cạnh đó, máy bay Israel sẽ ngừng bay qua miền Nam Gaza trong 4 ngày ngừng bắn và trong 6 giờ mỗi ngày ở phía Bắc.