Thoát khỏi nỗi buồn

Đồng euro đang đạt giá trị cao nhất trong vòng 8 năm so với đồng bảng Anh, các nền kinh tế thuộc khu vực đồng tiền chung châu Âu (eurozone) cải thiện mức tăng trưởng và cử tri gạt bỏ những người theo chủ nghĩa dân túy cực hữu ở Pháp và Hà Lan.

Chỉ mấy tháng sau khi Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk cảnh báo hồi tháng 2 rằng những mối đe dọa mà EU đối mặt "nguy hiểm hơn bao giờ hết" và khối này phải khắc phục những thách thức chưa từng có, Bộ trưởng châu Âu của Ý Sandro Gozi thông báo hồi tháng 5 rằng liên minh này bước vào "một giai đoạn mới".

Giai đoạn đó không chỉ có tin tức kinh tế tích cực hoặc sự đắc cử của những nhân vật chủ trương ôn hòa ở Pháp và Hà Lan - lần lượt là các ông Emmanuel Macron và Mark Rutte, mà còn liên quan đến chương trình nghị sự hợp nhất xoay quanh quốc phòng và an ninh.

Trong khi Anh chuẩn bị rời EU (Brexit), các nhà lãnh đạo châu Âu còn lại đang tìm được sự đồng thuận đối với các biện pháp tăng cường an ninh và bảo vệ biên giới cũng như chia sẻ thông tin tình báo, hợp tác quân sự.

Ủy viên đối ngoại EU Federica Mogherini (trái) và Bộ trưởng Quốc phòng Đức tại hội nghị bộ trưởng quốc phòng EU ở Tallinn - Estonia ngày 7-9 Ảnh: REUTERS

Hướng đi này nhằm đối phó các cuộc khủng bố như ở Barcelona - Tây Ban Nha mới đây và áp lực từ dòng người di cư. Thêm vào đó là thái độ đề phòng Nga và những cam kết không chắc chắn của Tổng thống Mỹ Donald Trump đối với NATO.

Trước đây, Anh vẫn phản đối hợp tác quốc phòng nhiều hơn ở châu Âu vì e ngại điều đó sẽ làm suy yếu chủ quyền quốc gia lẫn khối NATO. Nay Brexit có thể đưa những vị như Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jean-Claude Juncker và Bộ trưởng Quốc phòng Đức Ursula von der Leyen đến gần hơn với mục đích hình thành quân đội châu Âu.

Dĩ nhiên, các trở ngại khác đối với sự hợp nhất chưa biến mất. Khả năng giữ lời hứa của ông Macron về việc tái tạo châu Âu thời hậu Brexit thành một liên minh vững vàng hơn có thể bị đe dọa bởi tỉ lệ ủng hộ ông trong nước đang sụt giảm. Những thách thức của cuộc khủng hoảng di dân ở châu Âu và sự quyết đoán ngày càng tăng của Nga vẫn còn nguyên đó.

Tuy vậy, ngày càng nhiều nhà lãnh đạo châu Âu tin rằng làn sóng hoài nghi đồng euro đã qua cao trào. Thăm dò của Trung tâm Nghiên cứu Pew gần đây cho thấy tỉ lệ ủng hộ EU đã gia tăng tại hầu hết châu Âu trong năm ngoái, riêng ở Pháp và Đức đạt mức 18%.