Châu Âu chịu cú sốc mới sau Brexit

Theo kết quả kiểm phiếu cuối cùng, tỉ lệ cử tri “đồng ý” cải cách hiến pháp chỉ chiếm 40,9%, kém xa tỉ lệ 59,1% cử tri phản đối.

Tổng thống Sergio Mattarella giờ đây phải tham vấn lãnh đạo các đảng trước khi chọn ra thủ tướng mới, người có nhiệm vụ soạn thảo luật bầu cử mới.

Theo Reuters, kết quả cuộc trưng cầu lần này được xem là chiến thắng ấn tượng của Phong trào Năm Sao (M5S), một đảng dân túy phản đối mạnh mẽ đề xuất của ông Renzi. M5S hiện thúc giục nhanh chóng đạt thỏa thuận để tổ chức bầu cử vào năm tới, sớm hơn 1 năm so với kế hoạch, cũng như muốn trưng cầu dân ý về tư cách thành viên của Ý trong khu vực đồng euro (eurozone). Trong khi đó, ông Matteo Salvini, thủ lĩnh Đảng Liên đoàn phương Bắc, chủ trương chống người nhập cư, cũng kêu gọi phải tiến hành bầu cử càng sớm càng tốt với “bất kỳ luật bầu cử nào”.

Bất chấp sức ép của phe đối lập, bầu cử trước thời hạn khó có thể diễn ra. Thay vào đó, Tổng thống Mattarella có thể bổ nhiệm một chính phủ tạm quyền do Đảng Dân chủ của ông Renzi đứng đầu để lèo lái đất nước cho đến khi bầu cử dự kiến diễn ra vào đầu năm 2018. Bộ trưởng Tài chính Pier Carlo Padoan được xem là ứng viên sáng giá nhất thay thế ông Renzi.

Thủ tướng Ý Matteo Renzi phát biểu sau cuộc trưng cầu dân ý hôm 5-12 Ảnh: Reuters

Quyết định từ chức của ông Renzi, 41 tuổi, chỉ sau 2,5 năm nắm quyền là đòn mạnh mới giáng vào Liên minh châu Âu (EU) sau cú sốc Brexit (Anh rời EU) và chiến thắng bất ngờ của tỉ phú Donald Trump trong cuộc bầu cử Mỹ. Tác động đến kinh tế đã đến tức thì khi đồng euro có lúc giảm xuống mức thấp nhất so với đồng USD trong 20 tháng qua trước khi hồi phục.

Nỗi lo lúc này là bất ổn chính trị có thể gây ra hỗn loạn tài chính tại nền kinh tế lớn thứ 3 eurozone này. Theo đài Sky News, sự mất lòng tin của các nhà đầu tư có thể làm khó kế hoạch giải cứu các ngân hàng Ý đang gánh khoản nợ xấu lên đến 380 tỉ USD, dẫn đến cuộc khủng hoảng tài chính lan rộng khắp eurozone.

Dù vậy, các thị trường cũng được khích lệ phần nào từ kết quả cuộc bầu cử tổng thống Áo diễn ra hôm 4-12. Kết quả kiểm phiếu cho thấy ứng viên Đảng Xanh ủng hộ châu Âu, ông Alexander Van Der Bellen, đã đánh bại đối thủ Đảng Tự do cực hữu Norbert Hofer, người phản đối tiếp nhận người tị nạn và từng dọa rút Áo khỏi EU. Tại Áo, tổng thống không có vai trò quan trọng như thủ tướng. Tuy nhiên, theo Hiến pháp, Tổng thống Áo lãnh đạo quân đội, ký quyết định bổ nhiệm thủ tướng và có quyền giải tán quốc hội.