Thụy Điển thừa... nhà tù

Hệ thống nhà tù Thụy Điển nổi tiếng khắp thế giới là tiến bộ. Gần đây, nhà chức trách Thụy Điển thông báo sẽ đóng cửa 4 nhà tù do số lượng tù nhân giảm mạnh, xuống còn khoảng 4.500 người.

Hạn chế tù ngắn hạn

Ông Nils Oberg, người đứng đầu Cơ quan Quản lý nhà tù Thụy Điển, tin rằng những nỗ lực trong việc cải tạo và ngăn ngừa tình trạng tái phạm tội đã có tác dụng nhất định.

Nhà tù Kumla ở Thụy Điển rất tiện nghi và “đời thường” Ảnh: THE GUARDIAN

Trong 2 năm 2011 và 2012, số lượng tù nhân ở Thụy Điển giảm 6%. Trong năm nay và năm tới, số tù nhân dự kiến cũng giảm ở mức tương đương. Ông Hans von Hofer, một giáo sư về tội phạm học tại Trường ĐH Stockholm, cho rằng phần lớn sự sụt giảm là nhờ thay đổi chính sách.

Theo đó, khuyến khích thay thế án tù ngắn hạn đối với những tội liên quan đến ma túy hoặc trộm cắp vặt bằng hình phạt quản chế hay phục vụ công ích. Biện pháp này tỏ ra hiệu quả trong việc giảm tỉ lệ tái phạm. Nhìn chung, tỉ lệ này tại Thụy Điển ở mức 30%-40% trong vòng 3 năm sau khi ra tù, chỉ bằng một nửa so với ở Anh.

Sau một số vụ vượt ngục đình đám năm 2004, các nhà tù Thụy Điển tập trung hơn vào an ninh. Thụy Điển là quốc gia châu Âu đầu tiên thực hiện việc theo dõi điện tử các tội phạm bị kết án. Dù vậy, nước này vẫn duy trì cách cư xử nhân đạo trong kết án, ngay cả những tội phạm nghiêm trọng.

Thời hạn tù giam ở Thụy Điển hiếm khi vượt quá 10 năm. Những ai bị kết án tù chung thân đều có thể đệ đơn lên tòa xin giảm hình phạt sau khi thi hành án 10 năm. Ngoài ra, không ai dưới 21 tuổi bị xử tù chung thân và nhà chức trách luôn tìm mọi cách để trẻ vị thành niên càng ít ngồi tù càng tốt.

Giúp tù nhân thay đổi

Một lý do nữa khiến Thụy Điển bớt tội phạm là nhờ những hỗ trợ dành cho người mới ra tù. Cơ quan quản chế của chính phủ không chỉ chịu trách nhiệm giám sát người bị quản chế mà còn phải cung cấp điều trị cho người có sử dụng ma túy, rượu hoặc có vấn đề về lạm dụng bạo lực. Có đến khoảng 4.500 người tự nguyện làm bạn và giúp đỡ những ai phải chịu sự giám sát.

Ông Kenneth Gustafsson, Giám đốc nhà tù Kumla, bộc bạch: “Ở Thụy Điển, chúng tôi tin tưởng rất nhiều vào khái niệm cải tạo. Dĩ nhiên, có những kẻ không thể thay đổi. Thế nhưng, theo kinh nghiệm của tôi, đa số tù nhân đều muốn làm lại cuộc đời và chúng ta phải làm tất cả để tạo điều kiện cho họ. Chúng ta không thể thay đổi họ chỉ với một án tù. Nhà tù cũng không phải là nơi duy nhất giúp họ cải tạo. Trong tù, chúng ta có thể giáo dục và huấn luyện tù nhân nhưng về với đời thường, những người này cần nhà ở và việc làm”.