Tổng thống Biden điều chỉnh trọng tâm chính sách

Với thông báo hôm 14-4 về quyết định rút toàn bộ binh sĩ Mỹ khỏi Afghanistan trước ngày 11-9-2021, Tổng thống Joe Biden muốn điều chỉnh lại chương trình nghị sự toàn cầu của Washington.

Theo báo The Washington Post, ông chủ Nhà Trắng xem cuộc chiến kéo dài 20 năm tại Afghanistan đang cản trở chính sách đối phó với những mối đe dọa lớn hơn, như Trung Quốc, biến đổi khí hậu, đại dịch Covid-19… Ngoài ra, ông Biden còn tập trung vào mối quan hệ căng thẳng với Nga và sự sụt giảm ảnh hưởng của Washington trên thế giới.

Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki nhấn mạnh quan điểm lâu nay của ông Biden là không có giải pháp quân sự cho tình hình Afghanistan và Mỹ đã tham chiến ở đó quá lâu. Vì thế, giờ là lúc Mỹ cần tập trung nguồn lực để chống lại nhiều thách thức đang đối mặt.

Hầu hết ưu tiên của ông Biden cho đến giờ đều đi ngược lại chính sách của người tiền nhiệm Donald Trump, như đẩy mạnh kết nối với Liên minh châu Âu và NATO, tăng cường chỉ trích Nga, tái khởi động đàm phán với Iran… Dù vậy, trong trường hợp Afghanistan, cả hai ông đều theo đuổi cùng mục tiêu là ấn định thời điểm chấm dứt sự hiện diện quân sự tại quốc gia Nam Á này.

Ông Trump đã đặt ra thời hạn chót rút quân là ngày 1-5 trước khi Tổng thống Biden quyết định kéo dài nó. Điểm khác biệt chính là hoạt động rút quân sắp tới sẽ có sự điều phối chặt chẽ với các đồng minh NATO và đối tác.

Binh sĩ Mỹ tại một căn cứ ở TP Jalalabad - Afghanistan Ảnh: REUTERS

Nhiều chuyên gia hiện chia rẽ về việc liệu lợi ích từ quyết định gây tranh cãi trên có lớn hơn so với những rủi ro tiềm tàng liên quan đến an ninh của Afghanistan và cả khu vực hay không. Trước mắt, những ý kiến ủng hộ lập luận rằng bước đi này sẽ giúp chính quyền ông Biden tập trung nhiều hơn cho nỗ lực xử lý những vấn đề cấp thiết nhất lúc này, cũng như chuyển sự chú ý sang những điểm nóng khác trên thế giới, trong đó có châu Á.

Hai ngày sau khi đưa ra thông báo về Afghanistan, ông Biden dự kiến tiếp nhà lãnh đạo nước ngoài đầu tiên tại Nhà Trắng kể từ khi nhậm chức hồi tháng 1-2021. Cuộc hội đàm giữa ông Biden và Thủ tướng Nhật Bản Suga Yoshihide trong ngày 16-4 tới sẽ tập trung thảo luận chuyện củng cố quan hệ song phương và những nội dung gai góc, như sự trỗi dậy của Trung Quốc, chương trình hạt nhân của Triều Tiên…

Đáng chú ý, những thách thức an ninh từ Trung Quốc được nêu bật trong báo cáo tình báo Mỹ thường niên công bố trước thềm cuộc gặp trên. Nội dung báo cáo dài 27 trang này tổng kết những phân tích tình báo nổi bật nhất từ 18 cơ quan khác nhau trong cộng đồng tình báo Mỹ.

Cụ thể, nỗ lực mở rộng ảnh hưởng của Trung Quốc đang là một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với Mỹ. Báo cáo nhận định Bắc Kinh vẫn là đối thủ cạnh tranh hàng đầu của Washington trong lĩnh vực công nghệ, không gian, cũng như gián điệp và tấn công mạng.

Đáng lo hơn, Trung Quốc có thể "tiến hành các cuộc tấn công mạng", đe dọa làm gián đoạn tạm thời hoạt động của các cơ sở hạ tầng quan trọng ở Mỹ.

Không dừng lại ở đó, theo báo cáo, Trung Quốc sẽ tiếp tục tìm cách làm giảm ảnh hưởng của Mỹ trên toàn cầu, cũng như gây chia rẽ giữa Washington và các đồng minh. Giới chức tình báo Mỹ tin rằng Bắc Kinh sẽ tiếp tục tìm kiếm ảnh hưởng toàn cầu thông qua "ngoại giao vắc-xin Covid-19", cũng như tiếp tục bắt nạt các nước có liên quan đến tranh chấp ở biển Đông.