Tổng thống Trump - Bộ trưởng Mattis "dứt tình"

Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis nằm trong số hiếm. Thực tế, người đứng đầu Lầu Năm Góc vừa đệ đơn từ chức này có một khởi đầu tốt đẹp với ông chủ Nhà Trắng. Hai người gặp nhau lần đầu tại câu lạc bộ golf của ông Trump ở Bedminster, bang New Jersey vào giữa tháng 11-2016 để nói chuyện về chiếc ghế bộ trưởng quốc phòng.

Khi chính thức chọn ông Mattis đứng đầu Lầu Năm Góc, Tổng thống Trump chẳng giấu giếm sự hãnh diện rằng đã tìm thấy "tướng George Patton" của mình - một chỉ huy quân sự lẫy lừng của Mỹ trong Thế chiến II. Cái uy của ông Mattis trên mặt trận và thậm chí biệt danh "Mad dog" (chó điên) không mấy dễ nghe của vị tướng 4 sao cũng khiến ông Trump thích thú.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis Ảnh: REUTERS

Ông Mattis còn mang một biệt danh khác: tu sĩ chiến binh. Đối với một tướng 4 sao Mỹ, việc chuyển chỗ ở hàng chục lần trong suốt sự nghiệp hẳn khó tránh khỏi. Mỗi lần tới nơi mới thường phải đưa theo cả gia đình và lo liệu các vấn đề liên quan.

Tướng Mattis chưa từng kết hôn, ông không mang theo gia đình, thay vào đó là sách: Tổng cộng 7.000 cuốn! Trong cuộc chiến Iraq năm 2003, ông Mattis giải thích qua email cho sĩ quan cấp dưới về việc cứu mạng người Mỹ trên chiến trường bằng cách đọc sâu về lịch sử chiến tranh và học hỏi kinh nghiệm của người khác.

Trái lại, ông Trump ít để mắt tới chữ nghĩa. Tuy nhiên, bất đồng về sau giữa 2 nhân vật từng được xem như "anh em" vượt xa câu chuyện sách vở. Sự rạn vỡ này đại diện cho sự chia rẽ gây hậu quả lớn nhất giữa một bên là những người trong chính quyền Washington đề cao đồng minh quốc tế của Mỹ với một bên là những người xem nhẹ điều đó - như ông Trump.

Theo CNN, ê-kíp của ông Trump và Bộ trưởng Mattis xích mích gần như ngay từ đầu về cả vấn đề nhân sự lẫn chính sách. Một dấu hiệu thể hiện sự gay gắt giữa hai người xuất hiện hồi tháng 10, khi ông Trump nói Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ "có vẻ là kiểu người của Đảng Dân chủ".

Và vừa rồi, việc Tổng thống Trump thông báo quyết định rút quân khỏi Syria, tiếp đó là kế hoạch rút quân tại Afghanistan - khiến không chỉ đồng minh bị sốc mà đối thủ cũng bất ngờ - chính là gáo nước lạnh khiến ông Mattis không thể tiếp tục ngồi lại Lầu Năm Góc.

Đã vậy, ông Trump tỏ ra sốt ruột tới nỗi hôm 23-12, ông tuyên bố sẽ thay thế Bộ trưởng Quốc phòng Mattis từ ngày 1-1-2019, tức sớm hơn 2 tháng so với đề xuất trong thư từ chức của vị tướng cuối cùng trong nội các của ông.