Trung Quốc “chọc giận” Thổ Nhĩ Kỳ

“Đại sứ quán Thổ Nhĩ Kỳ ở Đông Nam Á cung cấp chứng minh nhân dân cho người Duy Ngô Nhĩ. Họ vẫn là người Trung Quốc nhưng được xác định có gốc Thổ” -  Tong Bishan, trưởng bộ phận thuộc Cục điều tra hình sự của Bộ Công an Trung Quốc, tuyên bố với một nhóm các phóng viên nước ngoài ở Bắc Kinh ngày 11-7.

Ông Tong Bishan nói rằng hàng trăm người Duy Ngô Nhĩ đã nhận được chứng minh thư từ các quan chức ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ, đặc biệt là tại Kuala Lumpur để di chuyển sang nước này.

Lãnh sự quán Thái Lan ở Thổ Nhĩ Kỳ bị tấn công. Ảnh: Reuters

Nhưng khi đến nơi, họ không có cơ hội tìm kiếm việc làm hợp pháp và nhiều người gia nhập IS. “Họ dễ dàng bị các phe phái địa phương lôi kéo, nhất là Phong Trào Hồi Giáo Ðông Thổ (East Turkestan Islamic Movement) và nhiều nhóm cực đoan khác. Họ bị “tẩy não”, biến thành các chiến binh tiên phong trong các cuộc chiến. Họ trở thành bia đỡ đạn” - Tong Bishan nói. Ông này thêm rằng một số người Duy Ngô Nhĩ khác còn bị bán đến Iraq, Syria, phục vụ trong các nhóm khủng bố luôn thiếu người. Các nhóm khủng bố thường trả ít nhất 2.000 USD một người và đó là cách họ chiêu mộ binh sĩ.

Tong Bishan không biết bao nhiêu người Duy Ngô Nhĩ tham gia IS nhưng nhấn mạnh những người Ngô Duy Nhĩ nói tiếng Turkic vốn có nguồn gốc từ Trung Quốc nên việc đưa họ về nước này là điều đúng đắn.

Bộ ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ chưa bình luận gì về những lời cáo buộc trên. Tuy nhiên, những cáo buộc này nhiều khả năng khiến Ankara càng tức giận hơn nữa.

Trước đó, cộng đồng người Duy Ngô Nhĩ ở Thổ Nhĩ Kỳ từng phản đối kịch liệt khi Thái Lan quyết định cho hồi hương gần 100 người Duy Ngô Nhĩ bị cho là nhập cư bất hợp pháp vào nước này theo đề nghị của Bắc Kinh. Những cuộc biểu tình diễn ra khiến Cảnh sát Thổ Nhĩ Kỳ phải dùng hơi cay để giải tán họ.

Những người biểu tình cũng tấn công lãnh sự quán Thái Lan ở Istanbul đêm 8-7, đập vỡ cửa sổ và đột nhập vào bên trong. Ngày 10-7, chính phủ Thái Lan quyết định tạm thời đóng cửa đại sứ quán ở thủ đô Ankara và lãnh sự quán ở Istanbul để bảo vệ các nhân viên người Thái. Không chỉ chọc giận người Duy Ngô Nhĩ ở Thổ Nhĩ Kỳ, Thái Lan còn bị Mỹ và giới bảo vệ nhân quyền lên án.

Người phát ngôn Bộ ngoại giao Mỹ John Kirby cho rằng hành động của Thái Lan đi ngược với các nghĩa vụ quốc tế.