Trung Quốc điều máy bay quân sự ra Đá Xu Bi ở biển Đông

Theo AMTI hôm 10-5, hình ảnh vệ tinh thu được từ ngày 28-4 cho thấy Trung Quốc lần đầu tiên điều máy bay vận tải quân sự Shaanxi Y-8 tới Đá Xu Bi. Đường băng tại đây là 1 trong 3 đường băng mà Trung Quốc xây dựng trái phép tại quần đảo Trường Sa của Việt Nam từ năm 2013.

AMTI nhận định động thái này có thể liên quan đến tranh chấp hàng hải giữa Trung Quốc và Philippines. Hiện có khoảng 100 dân Philippines cùng một đơn vị quân sự đang đồn trú trên đảo Thị Tứ, cách Đá Xu Bi khoảng 22 km.

Trả lời về báo cáo của AMTI, Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngang ngược tuyên bố: "Các hoạt động xây dựng của Trung Quốc tại quần đảo Trường Sa, bao gồm cả việc triển khai các cơ sở quân sự, là cần thiết để bảo vệ chủ quyền và an ninh quốc gia. Đó là quyền lợi của mỗi nước và không ảnh hưởng tới bất kỳ ai".

Đá Xu Bi sau khi bị Trung Quốc cải tạo trái phép. Ảnh: AMTI

Sự lo ngại về việc Trung Quốc đẩy mạnh hiện diện quân sự ở biển Đông tăng lên kể từ khi Bắc Kinh "lắp đặt các hệ thống tên lửa ở Đá Xu Bi, Đá Vành Khăn và Đá Chữ Thập", nơi đặt các sân bay quân sự.

AMTI nói rằng máy bay quân sự Trung Quốc trước đó cũng từng hạ cánh tại một số địa điểm ở quần đảo Trường Sa. Đầu tiên là 1 máy bay tuần tra hải quân - có thể là chiếc Y-8 – đáp xuống Đá Chữ Thập vào tháng 4-2016 để sơ tán 3 người bị bệnh.

Hồi tháng trước, báo Inquirer của Philippines công bố một bức ảnh chụp từ trên không – ghi ngày 6-1 - cho thấy 2 máy bay vận tải quân sự Xian Y-7 của Trung Quốc trên Đá Vành Khăn.

Chiến đấu cơ J-11 của Trung Quốc trên đường băng của đảo Phú Lâm tháng 3-2017. Ảnh: Reuters

Đầu tháng 5, đài CNBC đưa tin Bắc Kinh đã lắp đặt tên lửa hành trình chống tàu và các hệ thống tên lửa đất đối không trên Đá Xu Bi, Đá Vành Khăn và Đá Chữ Thập. Thư ký báo chí Nhà Trắng Sarah Huckabee Sanders và Bộ trưởng Ngoại giao Úc Julie Bishop đã bày tỏ quan ngại về động thái này.

Hôm 10-5, Phó Đô đốc Phillip G. Sawyer, chỉ huy Hạm đội 7 của Mỹ, tuyên bố Washington sẽ tiếp tục triển khai máy bay, tàu thuyền và hoạt động ở biển Đông trong 12 tháng tới giống như những gì đã làm trong 12 tháng qua.