Trung Quốc đối mặt sức ép gia tăng

Thông qua nhận định trên trong cuộc phỏng vấn với đài CBS News hôm 2-5, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho rằng Trung Quốc là nước có đủ năng lực quân sự, kinh tế và ngoại giao để thách thức trật tự quốc tế dựa trên các quy tắc mà Mỹ theo đuổi.

Dù nhấn mạnh Trung Quốc đang hành xử theo xu hướng đối nghịch nhưng theo Ngoại trưởng Blinken, xung đột quân sự đi ngược lại với lợi ích của hai nước.

Tương tự Mỹ, theo hãng tin Bloomberg, dù tuyên bố sẽ không đối đầu với Trung Quốc nhưng những thách thức từ nền kinh tế thứ hai thế giới là lý do Philippines cử thêm tàu và tiến hành các cuộc tập trận ở những khu vực mà họ cho là vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của mình trên biển Đông. Đặc biệt, Bộ Ngoại giao Philippines hôm 3-5 ra tuyên bố phản đối động thái "theo dõi, ngăn chặn, hành động nguy hiểm và phát thông điệp thách thức" của Trung Quốc đối với lực lượng tuần duyên Philippines hồi tháng trước ở bãi cạn Scarborough.

Nhóm tác chiến tàu sân bay Theodore Roosevelt thực hiện sứ mệnh đảm bảo tự do hàng hải trên biển Đông hồi tháng 4 Ảnh: Hải quân Mỹ

Bộ Ngoại giao Philippines cũng phản đối "sự hiện diện không ngừng, bất hợp pháp, kéo dài và ngày càng tăng" của các tàu cá cũng như lực lượng dân quân biển Trung Quốc. Căng thẳng lên đến đỉnh điểm khi Bộ trưởng Ngoại giao Teodoro Locsin đã có những lời lẽ bức xúc trên mạng Twitter hôm 3-5 yêu cầu tàu Trung Quốc rời khỏi vùng biển không thuộc về nước này ở biển Đông.

Tỏ ra thận trọng với Trung Quốc, theo tờ Sydney Morning Herald, Úc sẽ xem xét lại hợp đồng thuê cảng Darwin với thời hạn 99 năm của Tập đoàn Landbridge (Trung Quốc). Động thái của Úc, với lý do lo ngại về an ninh quốc gia, có thể thổi bùng những căng thẳng hiện nay giữa Bắc Kinh và Canberra.

Trong khi đó, Thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern hôm 3-5 cho rằng những khác biệt trong quan hệ với Bắc Kinh ngày càng khó hòa giải. Theo Reuters, bà Ardern nhận định đây là thách thức không chỉ của New Zealand mà còn của nhiều quốc gia trong khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương, châu Âu cùng nhiều nơi khác. Tuyên bố được đưa ra trong bối cảnh New Zealand đối mặt với áp lực từ một số đồng minh phương Tây về việc do dự cùng liên minh an ninh và tình báo Five Eyes (Mỹ, Anh, Úc, Canada và New Zealand) chỉ trích Trung Quốc.