Trung Quốc "triển khai 16 chiến đấu cơ ra Hoàng Sa"

Quan chức giấu tên Mỹ cho biết 16 chiếc Shenyang J-11 bay ra đảo Phú Lâm hôm 7-4. Đây được xem là đợt triển khai máy bay chiến đấu lớn nhất từ trước đến nay của Bắc Kinh đến Phú Lâm.

Hành động này đi ngược lại cam kết của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong một tuyên bố “không quân sự hóa biển Đông” khi ông đến thăm Washington hồi tháng 2 vừa qua.

Các bức ảnh vệ tinh chụp ngày 7-4 của ImageSat International (ISI) cho thấy 2 chiếc Shenyang J-11 đậu trên đường băng xây dựng trái phép, một hệ thống radar điều khiển hỏa lực làm nhiệm vụ hỗ trợ hệ thống tên lửa đất đối không HQ-9 (được đưa ra Phú Lâm hồi tháng 2 qua). 4 trong số 8 bệ phóng đã lắp tên lửa.

Đường băng Trung Quốc xây dựng trên đảo Phú Lâm. Ảnh chụp vệ tinh

Lầu Năm Góc trước đó xác nhận Trung Quốc triển khai máy bay chiến đấu nhỏ giọt tới Phú Lâm, bao gồm một đợt vào tháng 11-2015 và đợt gần nhất là vào tháng 2-2016.

Thông tin vụ triển khai 16 chiếc Shenyang J-11 của Trung Quốc được xem là "chưa từng có tiền lệ" và chứng tỏ nước này đang tiếp tục xây dựng năng lực quân sự ở đảo Phú Lâm nói riêng và 2 quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa (đều của Việt Nam) nói chung.

Trung Quốc kiểm soát hòn đảo trái phép từ năm 1950, sau đó xây đường băng quân sự trong những năm 1990. Đến năm 2014, Trung Quốc âm thầm mở rộng đường băng để tiếp nhận nhiều loại chiến đấu cơ khác nhau với số lượng lớn.

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị hồi tháng 2 bao biện rằng Bắc Kinh đang “triển khai các cơ sở phòng thủ cần thiết cũng như hạn chế trên lãnh thổ mình”.

Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ash Carter đã tới Philippines. Ông sẽ tham dự lễ kết thúc cuộc tập trận quy mô lớn Balikatan giữa 2 nước vào ngày 15-4 tại thủ đô Manila (Philippines).

Ngoài ra, ông Carter dự kiến đến thăm một số căn cứ quan trọng dựa trên hiệp ước cho phép quân đội Mỹ sử dụng căn cứ quân sự Philippines để chống lại sự bành trướng của Trung Quốc tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Các căn cứ này nằm cách quần đảo Trường Sa khoảng 160 km về phía Đông.

Trong năm 2016, các lực lượng của Mỹ sẽ được phép sử dụng 5 căn cứ của Philippines. Trong số này có căn cứ không quân Antonio Bautista, nằm ở đảo Palawan, phía Tây Philippines và chỉ cách đá Vành Khăn thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam khoảng 300 km.

Ông Carter nói trong tương lai Mỹ sẽ được phép sử dụng nhiều căn cứ tại Philippines hơn nữa nhưng không nói rõ con số.